Thành phố Yên Bái là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá- xã hội, quốc phòng- an ninh của tỉnh. Trên địa bàn có 17 xã, phường và trên 300 doanh nghiệp của Trung ương, địa phương nên quá trình thực hiện Pháp lệnh DQTV, thành phố cũng gặp không ít khó khăn. Từ khi có Pháp lệnh DQTV năm 1996, Thành uỷ đã có các nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo và xây dựng kế hoạch thực hiện nhiệm vụ quân sự - quốc phòng hàng năm, trong đó có nhiệm vụ xây dựng, tổ chức hoạt động của lực lượng DQTV. Trên cơ sở đó, UBND thành phố đã ban hành các văn bản như: kế hoạch công tác quân sự địa phương; Đề án về tổ chức xây dựng, huấn luyện và hoạt động của DQTV cơ động thành phố giai đoạn 2006- 2010; qui chế phối hợp giữa lực lượng công an, quân sự...

Công tác tuyên truyền, phổ biến các qui định, hướng dẫn của Pháp lệnh DQTV đã được các cấp trong thành phố quan tâm, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các lớp phổ biến giáo dục pháp luật, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, các hội nghị công tác quân sự địa phương và huấn luyện DQTV. Thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 16 của Ban Bí thư Trung ương, chất lượng chính trị của DQTV được nâng lên rõ rệt (năm 2006 tỷ lệ đảng viên trong lực lượng là 19%, năm 2008 đạt 27%).

Công tác đăng ký công dân trong độ tuổi, khảo sát xây dựng, củng cố đầu mối DQTV, nhất là sau khi điều chỉnh địa giới hành chính thành phố được triển khai thực hiện cơ bản. Đội ngũ cán bộ được kiện toàn, hiện nay số cán bộ DQTV được bổ nhiệm là 505 đồng chí, sắp xếp đủ các ban chỉ huy quân sự xã, phường, khối cơ quan, tổ chức, đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng, quản lý chỉ huy huấn luyện và hoạt động tác chiến trị an. Lực lượng DQTV thường xuyên được rà soát, củng cố, với phương châm "dân bàn, dân cử", "vững mạnh, rộng khắp", đủ số lượng, thành phần, bảo đảm chất lượng và tỷ lệ luân phiên hợp lý, phù hợp điều kiện của từng cơ sở. Năm 2006, toàn thành phố có 67 cơ sở DQTV, đến năm 2008 tăng lên 76 cơ sở.

Công tác giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự luôn được coi trọng. 3 năm qua, thành phố đã cử gần 1 ngàn lượt cán bộ DQTV đi tập huấn; 100% cán bộ đối tượng 2, học sinh, sinh viên được bồi dưỡng kiến thức quốc phòng- an ninh. Công tác huấn luyện chiến sỹ DQTV được thực hiện tại 100% cơ sở, với tổng quân số tham gia đạt trên 95%. Các nội dung huấn luyện đã sát với qui định của trên và yêu cầu nhiệm vụ của từng địa phương, đơn vị.

Quá trình thực hiện Pháp lệnh DQTV, thành phố Yên Bái đã cơ bản quán triệt và triển khai đầy đủ, có hiệu quả. Tuy nhiên, trong quá trình thanh tra còn thấy một số điểm yếu mà thành phố cần khắc phục đó là: việc tuyên truyền phổ biến Pháp lệnh có lúc, có nơi chưa được thường xuyên, sâu rộng; năng lực của đội ngũ cán bộ quân sự ở một số cơ sở còn hạn chế; chất lượng huấn luyện DQTV chưa cao, trong đó chất lượng của lực lượng tự vệ nhìn chung thấp hơn dân quân; trang phục mới đảm bảo được 46% quân số; chưa xây dựng kế hoạch khảo sát nên một số cơ quan, tổ chức có đủ điều kiện nhưng chưa thành lập được lực lượng tự vệ; việc huy động lực lượng dân quân còn gặp nhiều khó khăn ...

Thời gian tới, thành phố Yên Bái tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục Pháp lệnh, đồng thời chỉ đạo cơ quan thường trực rà soát, củng cố xây dựng các cơ sở tự vệ theo đúng qui định, có số lượng hợp lý, chất lượng cao, tập trung làm tốt ngay từ khâu tuyển chọn; tập trung nâng cao hơn nữa chất lượng DQTV, chất lượng huấn luyện, phấn đấu số lượng DQTV đạt tỷ lệ bình quân so với dân số từ 2,2- 2,5%, tỷ lệ đảng viên đạt từ 28-30%...; thực hiện nghiêm túc Pháp lệnh DQTV, trong đó tập trung làm chuyển biến một bước về ý thức chính trị, kỹ năng quân sự, năng lực tham mưu, sẵn sàng đối phó có hiệu quả các tình huống có thể xảy ra.

Huy Văn