Nhìn lại gần 1 năm qua, kể từ đầu tháng 10/2008, trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu tác động mạnh đến hầu hết các nước, nhờ nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, chúng ta đã đạt được nhiều thành tích đáng kể. Trong đó, Chính phủ đã có những bước điều chỉnh mục tiêu hành động mang tính quyết định và kèm theo các gói giải pháp triển khai thực hiện mục tiêu lớn đó.

Chuyển hướng kịp thời

Tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khoá XII cách đây khoảng 5 tháng, trên cơ sở tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ đã trình và được Quốc hội chấp nhận điều chỉnh mục tiêu tổng quát, trong đó chuyển từ ưu tiên kiềm chế lạm phát sang ưu tiên ngăn chặn suy giảm kinh tế, một số chỉ tiêu cụ thể về kinh tế và ngân sách cũng đã được điều chỉnh.

“Đây là sự chuyển hướng quan trọng, kịp thời, đúng đắn và cũng rất khó khăn trước tình hình diễn biến rất phức tạp, thể hiện bước tiến mới về năng lực lãnh đạo, trình độ dự báo và khả năng phản ứng chính sách của Đảng và Nhà nước ta”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu.

Thực vậy, sự chuyển hướng này đã phát huy tác dụng. Lạm phát đã được kiềm chế, đà suy giảm kinh tế được ngăn chặn, như báo cáo trước Quốc hội ngày hôm nay đề cập. Kết quả này được cụ thể hoá bằng các con số sinh động, khách quan, minh chứng cho tính hiệu quả của những chính sách của Đảng và Nhà nước, sự nỗ lực to lớn của các cấp, các ngành, của doanh nghiệp và của toàn dân thời gian qua.

Tăng trưởng cao nhất trong khu vực

GDP tăng đều qua các quý, từ 3,14% của quý I, 4,46% quý II tới 5,76% quý III. 9 tháng đầu năm GDP tăng 4,56% và dự kiến cả năm 2009 tăng khoảng 5,2% đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Nhìn ra khu vực, Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là nước có mức tăng trưởng cao nhất.

Về yếu tố vi mô, các doanh nghiệp nước ta đã vượt qua được thời điểm khó khăn nhất, sản xuất được phục hồi và có bước phát triển. 76.000 doanh nghiệp mới được thành lập, tạo thêm trên 1,5 triệu chỗ làm. Giá cả tương đối ổn định, chỉ số giá tiêu dùng tháng 9 tăng 4,11% so với tháng 12/2008 và ước cả năm tăng khoảng 7%.

Song hành với thay đổi mục tiêu, việc chủ động chuyển hướng điều hành các chính sách tài chính, tiền tệ linh hoạt, đồng bộ và phù hợp với tình hình thực tế đã góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế được lạm phát ở mức chỉ bằng 1/3 của năm 2008.

Bên cạnh đó, các điểm sáng của bức tranh kinh tế - xã hội thời gian qua còn có việc thực hiện bảo đảm an sinh xã hội có kết quả, các lĩnh vực văn hoá, xã hội có bước phát triển mới, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm đạt kết quả tích cực, chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường; vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được nâng cao.

Các yếu tố trên sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện nhiệm vụ năm 2010.

Một số hạn chế, yếu kém cơ bản

Trong khi khẳng định những kết quả tích cực, Báo cáo cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm, ý thức cầu thị của Chính phủ khi nhìn thẳng vào sự thật, thể hiện thái độ kiên quyết khắc phục khiếm khuyết đồng thời phát huy ưu điểm, khẩn trương hành động với trách nhiệm cao nhất để đem lại những kết quả thiết thực hơn nữa trong cuộc sống.

Theo báo cáo, một trong những hạn chế, yếu kém nổi lên cần nghiêm túc nhận rõ bao gồm tốc độ tăng trưởng GDP năm 2009 thấp nhất trong 10 năm gần đây. Tăng trưởng chủ yếu vẫn theo chiều rộng, cơ cấu kinh tế kém hiệu quả, năng suất lao động, chất lượng và sức cạnh tranh còn thấp.

Thứ hai, các cân đối vĩ mô của nền kinh tế chưa thật vững chắc. Việc điều hành tỷ giá và thị trường ngoại hối chưa thật linh hoạt, dẫn đến tình trạng găm giữ đô la, gây căng thẳng không đáng có và cán cân thanh toán tổng thể đã bị thâm hụt, trong khi nguồn ngoại tệ của đất nước vẫn khá dồi dào.

Thứ ba, kết cấu hạ tầng, nguồn nhân lực và thể chế kinh tế thị trường chưa có bước cải thiện đáng kể, hiện vẫn là những điểm nghẽn của tăng trưởng.

Thứ tư, do tác động của suy giảm kinh tế, việc bảo đảm an sinh xã hội và phúc lợi xã hội còn nhiều khó khăn.

Thứ năm, kết quả cải cách hành chính vẫn còn thấp. Năng lực xây dựng thể chế còn yếu…

Năm 2010: Tập trung phục hồi tăng trưởng

Xác định kinh tế toàn cầu năm 2010 sẽ có chuyển biến tích cực hơn, nhưng khó khăn còn nhiều, những tín hiệu phục hồi vẫn còn yếu, nhất là những nền kinh tế hiện là nguồn đầu tư và thị trường xuất khẩu lớn của nước ta và cùng một số thách thức khác, Chính phủ đã đề ra mục tiêu lớn cho năm 2010.

Một lần nữa, mục tiêu này thể hiện một bước chuyển hướng, cụ thể từ "ngăn chặn đà suy giảm" sang "phục hồi tốc độ tăng trưởng".

Mục tiêu tổng quát năm 2010 là : "Tập trung mọi nỗ lực phục hồi tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt mức cao hơn năm 2009; nâng cao chất lượng tăng trưởng, tăng cường sự ổn định của kinh tế vĩ mô và ngăn chặn lạm phát cao trở lại; bảo đảm an sinh xã hội và cải thiện một bước đời sống  nhân dân; chủ động hội nhập và nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế quốc tế; giữ vững ổn định chính trị - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh; phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch 5 năm 2006 – 2010".

5 giải pháp lớn

Để đạt mục tiêu tổng quát này cùng các chỉ tiêu cụ thể khác, Chính phủ đưa ra 5 nhóm giải pháp lớn.

Thứ nhất, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; đẩy mạnh sản xuất, phát triển dịch vụ; khẩn trương xây dựng đề án và thực hiện một bước tái cấu trúc nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng.

Thứ hai, điều hành linh hoạt, thận trọng chính sách tài chính, tiền tệ để ổn định kinh tế vĩ mô, ngăn ngừa tái lạm phát cao và bảo đảm mục tiêu tăng trưởng.

Thứ ba, bảo đảm tốt an sinh xã hội và phúc lợi xã hội; đẩy mạnh phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội và bảo vệ môi trường. Đáng chú ý, nhóm giải pháp này đề cập đến việc điều chỉnh lương tối thiểu trong các doanh nghiệp từ đầu năm 2010; lương tối thiểu chung lên 730.000 đồng/tháng từ 1/5/2010.

Thứ tư, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; đẩy mạnh cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Thứ năm, tăng cường quốc phòng, an ninh; bảo đảm trật tự an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển đất nước.

Thủ tướng cho rằng, nhiệm vụ còn lại của những tháng cuối năm 2009 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 đặt ra là rất nặng nề; khó khăn thách thức ở phía trước là rất lớn; nhưng những thành tựu đạt được trong thời đoạn đầy biến động, phức tạp, khó lường của năm 2008 và 9 tháng đầu năm 2009 đã cho chúng ta có thêm niềm tin, nguồn lực và những kinh nghiệm quý báu.

Từ đó, Thủ tướng nhấn mạnh: Nhận rõ trách nhiệm của mình trước đất nước, trước nhân dân, Chính phủ sẽ bám sát tình hình, nâng cao năng lực dự báo, hành động quyết liệt, sáng tạo và nỗ lực phấn đấu cao nhất để thực hiện tốt trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

(Theo TPO)