Sản xuất lúa gạo đang gặp nhiều khó khăn khi thị trường tiêu thụ bị thu hẹp, giá xuất khẩu suy giảm khiến cho thu nhập của người nông dân đã thấp nay lại càng thấp hơn. Do đó đã xuất hiện hiện tượng nông dân trả ruộng. Trong chương trình Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời tối 25/8, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cao Đức Phát đã trao đổi về vấn đề này.

- Thưa Bộ trưởng, một người dân đã gửi thư bày tỏ lo ngại trước thông tin có việc trộn hóa chất vào hạt gạo để tạo mùi và làm trắng. Xin hỏi Bộ trưởng, trên thực tế có hóa chất này trong gạo hay không?

Đây là một vấn đề rất quan trọng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người dân. Trước thông tin trên, tôi đã chỉ đạo các cơ quan của Bộ phối hợp với địa phương tổ chức kiểm tra khẩn trương để thông báo kết quả cho nhân dân biết. Kết quả kiểm tra ban đầu với 6 cơ sở, chưa phát hiện những tồn dư hóa chất đó trên gạo. Tuy nhiên, việc kiểm tra vẫn đang được tiếp tục.

- Nhiều người nông dân hiện không còn quan niệm tấc đất - tấc vàng nữa. Đã có hiện tượng nông dân trả ruộng, bỏ ruộng ở không ít các tỉnh như Hải Dương, Nam Dịnh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh... Bộ trưởng nhận định như thế nào về tình hình này?

Trước tình hình đặt ra, tôi đang chỉ đạo các cơ quan chức năng của Bộ phối hợp với các địa phương kiểm tra tình hình, làm rõ nguyên nhân và có giải pháp khắc phục, đặc biệt là giúp cho bà con nâng cao thu nhập, duy trì sản xuất. Kết quả bước đầu cho thấy, nguyên nhân chính do gần đây giá các loại vật tư tăng cao, trong khi giá đầu ra của nhiều loại nông sản thấp nên thu nhập của bà con nông dân ở một số khu vực quá thấp, bà con đã không sản xuất. Vì vậy, chúng tôi thấy cần phải tạo điều kiện để cho bà con cơ cấu lại cây trồng.

- Vậy với chính sách 3,8 triệu ha trồng lúa, có tiếp tục trồng lúa nữa hay không, hay là chuyển đổi sang các loại hình cây trồng có kinh tế cao hơn, thưa Bộ trưởng?

Trong điều kiện thị trường như hiện nay, chúng ta vẫn tiếp tục thực hiện chủ trương duy trì quỹ đất lúa vì lợi ích trước mắt cũng như lâu dài. Tuy nhiên, trên đất lúa, bà con có thể chuyển sang trồng các loại cây khác có kinh tế cao hơn, ví dụ như ngô. Hiện nay nước ta đang có nhu cầu lớn về thức ăn chăn nuôi và phải nhập khẩu, giá ngô trong nước cũng đang tăng cao, có thể làm lợi cho nông dân.

- Thưa Bộ trưởng, nhiều năm nay chúng ta vẫn phải đối mặt với một nghịch lý là mặc dù lúa đầy đồng như nông dân không vui vì được mùa nhưng mất giá, hay chúng ta đứng nhất nhì thế giới về xuất khẩu gạo nhưng giá bán, giá xuất khẩu lại ở cuối bảng xếp hạng. Vậy, đã đến lúc chúng ta thay đổi chiến lược sản lượng cao, chất lượng thấp đối với cây lúa hay chưa?

Đã đến lúc chúng ta phải chuyển mạnh sang nền nông nghiệp thay vì tập trung nâng cao sản lượng sang nền nông nghiệp tập trung cao hơn cho chất lượng, đặc biệt là nâng cao giá trị gia tăng để làm tăng thu nhập cho nông dân. Điều đó được thể hiện rõ trong Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững vừa qua đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

- Thưa Bộ trưởng, vừa qua chắc Bộ trưởng đã đọc những bức tâm thư của người nông dân gửi trực tiếp đến Bộ trưởng được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng trong thời gian vừa qua. Trong chương trình này, xin gửi đến Bộ trưởng một bức tâm thư của một nông dân ở Đồng bằng Sông Cửu Long. Bức thư viết như sau: Chúng tôi luôn thấp thỏm lo âu, làm ra được hạt gạo nhưng không kiểm soát được số phận của hạt gạo. Chúng tôi muốn được hỏi Bộ trưởng một câu hỏi mà nhiều nông dân giống như chúng tôi muốn hỏi, đó là “làm thế nào để chúng tôi tiếp tục được sống bằng nghề nông như cha ông chúng tôi đã sống bao đời nay”?

Tôi rất cảm động khi đọc những bức thư rất tâm huyết của nhiều bà con nông dân gửi đến cho tôi. Tôi thấy những vấn đề nêu trong các bức thư đó thể hiện tâm tư nguyện vọng không chỉ của những người viết mà còn của hàng triệu bà con nông dân trên cả nước. Khi đọc những bức thư đó, chúng tôi thấy trách nhiệm của mình là phải nhanh chóng, quyết liệt thực hiện có hiệu quả hơn những chủ trương của Đảng, Chính phủ để thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, để cho ngành nông nghiệp có hiệu quả cao hơn và thông qua đó nâng cao nhanh hơn thu nhập, cải thiện đời sống của người nông dân.

- Trong Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp mà Bộ trưởng vừa nhắc tới có đặt ra một chỉ tiêu cụ thể về mức thu nhập bình quân cho người nông dân sẽ phấn đấu trong thời gian tới hay không, thưa Bộ trưởng?

Trong Đề án, chúng tôi đề ra mục tiêu cụ thể là đến năm 2020, phấn đấu tăng gấp hơn 2,5 lần thu nhập bình quân của nông dân so với năm 2008.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng.

(Theo VnMedia)