Đánh giá của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Yên Bái cho thấy, thị trường tiền tệ trên địa bàn trước và sau Tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014 tiếp tục ổn định, không có những biến động bất thường; các chi nhánh ngân hàng, quỹ tín dụng nhân dân thực hiện nghiêm túc các quy định về lãi suất huy động vốn, cho vay theo quy định. Đây được xem là yếu tố thuận lợi cho nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nói riêng.

Từ ngày 18/3/2014, các chi nhánh ngân hàng thương mại, các quỹ tín dụng đã thực hiện niêm yết công khai giảm mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn dưới 6 tháng và lãi suất cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế theo quy định tại Quyết định số 497/QĐ-NHNN, Quyết định số 498/QĐ-NHNN, Quyết định số 499/QĐ-NHNN, ngày 17/3/2014 của Thống đốc NHNN.

Cụ thể, mức lãi suất tiền gửi bằng đồng Việt Nam hiện nay ở mức 0,5% đến 1%/năm (đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng), từ 6% đến 6,5%/năm (đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng) và kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng ở mức 7% đến 8,5%/năm; kỳ hạn từ 12 tháng trở lên, mức lãi suất cao nhất là 9%/năm.

Lãi suất cho vay ngắn hạn phục vụ lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa từ 8% đến 9%/năm (giảm 1%/năm); cho vay trung hạn, dài hạn lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa từ 11% đến 12%/năm (giảm 0,5% đến 1%/năm); lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác phổ biến ở mức 12% đến 13%/năm (giảm 0,5%/năm); lĩnh vực phi sản xuất, tiêu dùng từ 13%/năm đến 14%/năm (giảm 0,3% đến 0,5%/năm).

Một số chuyên gia lĩnh vực ngân hàng nhận định: động thái hạ lãi suất huy động tiền gửi ngắn hạn là tiền đề cho việc tiếp tục hạ lãi suất cho vay. Như chúng ta đã biết, suốt một thời gian dài, các doanh nghiệp phải chịu lãi suất ngân hàng cao để sản xuất, kinh doanh thì năm 2013, lãi suất ngân hàng đã qua nhiều lần giảm và ngay trong quý I/2014 lại có dấu hiệu giảm tiếp.

Đây thực sự là tín hiệu vui cho nền kinh tế và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh. Vấn đề lúc này chỉ là tăng khả năng hấp thụ nguồn vốn của nền kinh tế và việc sử dụng đồng vốn vay của các doanh nghiệp để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh. Về phía các ngân hàng thương mại, cần làm tốt việc quản trị rủi ro để đồng vốn của mình đầu tư đúng mục đích cũng như hạn chế nợ xấu.

Trái ngược hoàn toàn với dự đoán lãi suất thấp, gửi tiết kiệm không còn sức hấp dẫn, những ngày qua, dòng tiền vào các ngân hàng thương mại trên địa bàn thông qua hình thức tiền gửi dân cư vẫn tiếp tục tăng.

Bà Nguyễn Thị Xuyến ở phường Hồng Hà (thành phố Yên Bái) đến Chi nhánh Ngân hàng Bưu điện Liên Việt Yên Bái gửi tiền tiết kiệm cho biết: “Lãi dù cao hay thấp thì tôi vẫn gửi, có còn hơn không”.

Chị Hoa nhà tận Trấn Yên mang hơn một tỷ đồng xuống Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Yên Bái ở phường Minh Tân (thành phố Yên Bái) gửi kỳ hạn 3 tháng. Chị cho biết: “Có ít vốn, trước đây, lúc thì tôi mua vàng, khi thì đầu tư mua đất, đợi khi được giá bán lấy lãi. Giờ thị trường bất động sản trầm lắng, thị trường vàng khó lường nên tôi gửi tất vào ngân hàng cho an toàn”.

Theo báo cáo của NHNN Chi nhánh Yên Bái, tổng nguồn vốn của các chi nhánh ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách xã hội, các quỹ tín dụng nhân dân đến hết tháng 3 năm 2014 ước đạt 9.550 tỷ đồng, tăng 2,21% so với thời điểm 31/12/2013. Trong đó, nguồn vốn huy động tăng 4,63%, riêng số dư tiền gửi tiết kiệm tăng 16,28%, nguồn vốn điều hòa hệ thống giảm 3,5%. Cơ cấu nguồn vốn huy động tại địa phương dưới hình thức tiền gửi các tổ chức và cá nhân chiếm 71,67% so tổng nguồn vốn, tăng 1,67% so với thời điểm 31/12/2013.

Có ngân hàng đã vượt chỉ tiêu kế hoạch huy động vốn cả năm 2014 ngay trong quý I như Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Yên Bái I, tổng nguồn vốn đã đạt 448 tỷ đồng, tăng 5 tỷ đồng so với kế hoạch giao. Vừa khai trương đi vào hoạt động nhưng Ngân hàng Bưu điện Liên Việt Chi nhánh Yên Bái đã huy  động được trên 30 tỷ đồng tiền gửi tiết kiệm...

Có thể nói, dù lãi suất huy động bằng hình thức tiền gửi không cao nhưng vẫn đủ sức hấp dẫn đối với những người có tiền nhàn rỗi vì nền kinh tế vĩ mô đã có sự ổn định, lạm phát tiếp tục giảm.

Việc đưa ra trần lãi suất huy động đã được tính toán kỹ nhằm giúp người gửi tiền vẫn có lãi. Bên cạnh đó, việc gửi và rút tiền cũng rất thuận lợi nên người dân vẫn lựa chọn ngân hàng. Khi nguồn vốn đủ lớn, đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển và tiêu dùng thì câu chuyện hiện tại lại là ngân hàng phải đẩy mạnh cho vay, khắc phục tình trạng thừa vốn; còn các doanh nghiệp phải có dự án tốt để tranh thủ nguồn vốn giá rẻ đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh.

Thực tế cho thấy, cung và cầu trên lĩnh vực tín dụng vẫn còn những vướng mắc. Tình trạng doanh nghiệp thiếu vốn trong khi các ngân hàng ế đọng tiền vẫn đang tồn tại.

Thống kê cho thấy, dư nợ cho vay của các chi nhánh ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách xã hội, các quỹ tín dụng nhân dân tháng 2/2014 đạt 8.449 tỷ đồng, ước thực hiện đến hết tháng 3/2014 đạt 8.535 tỷ đồng, tăng 0,05% so với thời điểm 31/12/2013. Đang có sự chênh lệch quá lớn về tốc độ tăng trưởng nguồn vốn so với sự tăng trưởng dư nợ (nguồn vốn tăng 4,63%, dư nợ tăng 0,05%).

Sự chênh lệch này cần được cân bằng thông qua việc gỡ bỏ những điều kiện quá khắt khe từ phía ngân hàng và sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong việc cơ cấu lại sản xuất, xây dựng phương án kinh doanh khả thi, tìm kiếm những hợp đồng tốt cũng như nỗ lực đáp ứng các điều kiện vay vốn của ngân hàng... nhằm tranh thủ nguồn vốn tín dụng tốt.

Lê Phiên