Năm 2013, Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng đã tiếp tục rà soát và bổ sung thêm 1 doanh nghiệp có sử dụng dịch vụ môi trường rừng, đưa tổng số doanh nghiệp sử dụng dịch vụ môi trường rừng lên 10 doanh nghiệp, gồm: 2 công ty kinh doanh nước sinh hoạt, 8 công ty sản xuất thủy điện.

Để làm tốt công tác chi trả đúng đối tượng, đủ số người trong diện được hưởng lợi, công tác điều tra, thống kê cũng đã được Quỹ quan tâm thực hiện. Đến nay, đã cơ bản ổn định với tổng diện tích rừng thuộc lưu vực có cung ứng dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh là 213.113ha với 22 chủ rừng là tổ chức, 8 chủ rừng là các hạt kiểm lâm được UBND các huyện giao trách nhiệm quản lý tổ chức giao khoán bảo vệ rừng và trên 20 nghìn hộ gia đình, cá nhân.

Trên cơ sở đó, hàng năm, Quỹ đều có hướng dẫn các chủ rừng, UBND các huyện rà soát, xây dựng hồ sơ, kế hoạch chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng theo quy định, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt làm căn cứ thực hiện. Công tác đào tạo nâng cao nghiệp vụ đã được quan tâm với nhiều lớp tập huấn hướng dẫn trình tự lập hồ sơ kế hoạch chi trả, nghiệm thu thanh toán cho các chủ rừng, ban chi trả tiền dịch vụ cấp huyện.

Nhằm triển khai sâu rộng tới các tổ chức, doanh nghiệp và mọi tầng lớp nhân dân hiểu và nắm rõ về chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, Quỹ đã phối hợp với các cơ quan tuyên truyền trên địa bàn tỉnh xây dựng các chương trình, nội dung tuyên truyền, tổ chức gần 300 hội nghị tuyên truyền tại các thôn, bản cho trên 17 nghìn lượt người tham dự. Ngoài ra còn tuyên truyền bằng tờ rơi, áp phích, biển báo với 20.000 quyển tài liệu tuyên truyền về chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Tuy nhiên, đây là một chính sách còn rất mới, Yên Bái là địa phương thứ hai thực hiện nên còn nhiều khó khăn. Ông Kiều Tư Giang - Chi cục trưởng Chi cục Lâm nghiệp tỉnh cho biết: “Nghị định 99/2010/NĐ-CP ngày 24/9/2010 của Chính phủ về thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2011. Tuy nhiên, do năm 2011, 2012, Cục Điều tiết điện lực thuộc Bộ Công thương chưa quy định giá bán điện của các nhà máy bao gồm phí dịch vụ môi trường rừng, các đơn vị sản xuất thủy điện nội tỉnh chưa xác định được nguồn kinh phí phải trả cho phí dịch vụ môi trường rừng nên các đơn vị chưa nộp. Năm 2013 trở đi, Cục Điều tiết điện lực đã tính phí dịch vụ môi trường rừng vào giá bán điện nên đã có một số doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc”.

Một khó khăn trong quá trình thực hiện chính sách là đơn giá chi trả cho chủ rừng theo từng lưu vực không đồng đều, có khu vực rất cao như lưu vực sông Đà 322.102 đồng/ha, trong khi đó lưu vực sông Hồng chỉ 28.612 đồng/ha và lưu vực sông Chảy 34.234 đồng/ha, đặc biệt có sự chênh lệch đơn giá ngay trên cùng một huyện gây khó khăn cho công tác thực hiện chi trả đối với các chủ rừng.

Chính sách chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng đã tạo bước phát triển tốt, tăng thu nhập cho người dân làm nghề rừng, đặc biệt ở các vùng nông thôn, các vùng dân tộc thiểu số, khó khăn, góp phần ổn định dân cư, xóa đói giảm nghèo. Đơn giá nhận khoán bảo vệ rừng phòng hộ thuộc lưu vực sông Đà đã tăng từ 200.000 đồng/ha năm 2012 lên 437.200 đồng/ha năm 2013. Từ kết quả đó cho thấy, cùng với các nguồn thu nhập khác từ rừng, tiền phí dịch vụ môi trường rừng đã đóng góp một phần trong tổng thu nhập của người dân, từng bước nâng cao ý thức người dân trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển vốn rừng. Đã có sự gắn kết, phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị chủ rừng với hộ gia đình và chính quyền địa phương trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Anh Dũng