Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, Chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM ở Phù Nham đã huy động hiệu quả sự tham gia, hưởng ứng tích cực của nhân dân, bước đầu tạo ra những khởi sắc mới. Xã đã đạt 13/19 tiêu chí NTM. Phù Nham đã điều chỉnh bổ sung quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội cụm trung tâm xã và 18 thôn, bản; quy hoạch đất đai và hạ tầng thiết yếu sản xuất hàng hóa nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề - dịch vụ nông thôn; quy hoạch phát triển dân cư...

Bằng nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách và sự tham gia đóng góp của nhân dân, xã đã kiên cố hóa 34/47km kênh mương, đủ cung ứng cho sinh hoạt và tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp. Số hộ sử dụng điện đạt tỷ lệ 98%. Trường mầm non, tiểu học đã đạt chuẩn quốc gia mức độ I. Dịch vụ Internet đã về 17/18 thôn, bản. Trên 4.000 lao động có việc làm thường xuyên, đạt tỷ lệ 89%. Xã đã có 2 hợp tác xã dịch vụ, bao gồm Quỹ Tín dụng nhân dân và Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp.

Bằng nhiều nỗ lực, Phù Nham đã đạt phổ cập giáo dục trung học cơ sở. 80% số học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở theo học lên trung học phổ thông. Trạm Y tế xã được xây dựng mới, nghiệm thu, đưa vào sử dụng, đang đề nghị cấp trên công nhận đạt chuẩn quốc gia. Xã duy trì và bảo đảm có trên 90% số người dân tham gia bảo hiểm y tế. Hệ thống chính trị xã hội đạt vững mạnh, an ninh trật tự được giữ vững. Giai đoạn 2011 - 2014, xã đã đầu tư trên 18,5 tỷ đồng XDNTM, trong đó đầu tư từ nguồn vốn ngân sách trên 15,8 tỷ đồng; vốn từ các tổ chức đầu tư hỗ trợ trên 319 triệu đồng; nhân dân đóng góp trên 2,3 tỷ đồng. Năm 2014, kinh phí thực hiện của xã trên 5,6 tỷ đồng, trong đó 3,8 tỷ đồng đầu tư hỗ trợ từ Nhà nước; nhân dân đóng góp trên 1,8 tỷ đồng cùng 860 ngày công, hiến 19.000m2 đất làm đường giao thông nông thôn.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình, Ban Chỉ đạo xã đã chủ động sớm kế hoạch và giải pháp thúc đẩy tiến độ gắn với kiểm tra, rà soát, củng cố những tiêu chí đã đạt được. Theo lãnh đạo UBND xã, Phù Nham đang tập trung chỉ đạo, thực hiện hoàn thành tiêu chí về giao thông, cơ sở vật chất văn hóa, nhà ở dân cư, thu nhập bình quân đầu người, giảm nghèo, văn hóa, môi trường.

Về giao thông, xã triển khai thực hiện bê tông 3,6km đường giao thông liên thôn; cấp phối đường thôn từ thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ đi thôn Suối Quẻ; đường từ quốc lộ 32 đến Nhà văn hóa thôn Năm Hăn 1; đường thôn Năm Hăn 1 - Năm Hăn 2 - Năm Hăn 3 - Ta Tưu; đường liên thôn Phù Ninh - Bản Nọong; đường Suối Quẻ; đường trục thôn Bản Chanh... với cơ chế Nhà nước hỗ trợ từ 60% - 80% kinh phí, còn lại nhân dân đóng góp. Cơ sở vật chất văn hóa, xã tập trung hoàn thành 5 nhà văn hóa ở thôn Cầu Thia, Bản Lọng, Bản Tèn, Bản Đao, Bản Ỏ; sáp nhập thôn Bản Lọng và Bản Tèn thành một thôn để làm khu du lịch ẩm thực sinh thái của đồng bào dân tộc Thái. Tiêu chí thu nhập bình quân đầu người, đối với các thôn, bản lớn như: Bản Chanh, Noong Ỏ, Bản Ỏ, Phù Ninh đã chuyển sang trồng cây màu, rau an toàn.

Thôn Năm Hăn 3, Phù Ninh phát triển nuôi trồng thủy sản. Thôn Năm Hăn 1, Năm Hăn 2 xây dựng mô hình chăn nuôi lợn thịt, lợn nái sinh sản... Một trong những tiêu chí khá khó khăn với Phù Nham và nhiều xã khác là môi trường. Giải pháp của Ban Chỉ đạo XDNTM là năm 2015 tuyên truyền 70% số dân sử dụng nước máy, nước giếng khơi; 70% số hộ xây dựng hố đựng rác gia đình; các thôn, bản xây dựng hố chứa rác thải ngoài đồng ruộng. Các thôn: Cầu Thia, Bản Lọng, Bản Tèn, Noong Ỏ thành lập nhóm thu gom rác thải, chất thải đến nơi đã quy hoạch...

Để về đích NTM như kế hoạch, Đảng ủy, UBND xã đang nỗ lực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Có những khó khăn do trình độ, nhận thức, do đời sống và thu nhập của người dân còn hạn chế, do điều kiện tự nhiên nhưng cũng có nhiều thuận lợi. Qua gần 4 năm thực hiện, Phù Nham đã có nhiều kinh nghiệp tích lũy trong chỉ đạo, thực hiện, nhất là quản lý, sử dụng cho hiệu quả các nguồn vốn hỗ trợ và huy động sức dân. Chắc chắn, với những kinh nghiệm của mình và sự ủng hộ, vào cuộc tích cực của nhân dân, sự quan tâm kịp thời của Nhà nước, nông thôn Phù Nham sẽ sớm chuyển mình, “thay da, đổi thịt”, trở thành một NTM điển hình trong các xã vùng cánh đồng Mường Lò của Văn Chấn.

 Quốc Khánh