Văn Chấn là huyện có diện tích lớn thứ 2 trong tỉnh Yên Bái với trên 1.200 km2. Tài nguyên thiên nhiên nơi đây rất phong phú. Trong đó, nổi bật là các loại khoáng sản giá trị cao như: quặng sắt thuộc loại quarzit manhetit, hematit, có trữ lượng vài chục triệu tấn; chì, kẽm ở xã Tú Lệ; than đá ở xã Suối Quyền; than antraxit và bán antraxit ở xã Thượng Bằng La, xã Cát Thịnh, xã Sơn Lương; đá cảnh, đá vôi…

Ngoài ra, huyện cũng có tài nguyên đất nông nghiệp gần 110.000 ha. Do vậy, công tác quản lý tài nguyên luôn được các cấp, chính quyền địa phương đặc biệt coi trọng. Nhiều giải pháp quản lý tài nguyên đã được triển khai tích cực. Nhờ đó, việc quản lý đất đai ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả. Hệ thống bản đồ, hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai từng bước được cập nhật, hoàn thiện; việc cấp giấy chứng nhận lần đầu cho người sử dụng đất đã được thực hiện cơ bản.

Ngoài ra, trong quá trình thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi sử dụng đất trái quy định, hạn chế việc thực hiện các dự án treo. Bên cạnh đó, trong lĩnh vực quản lý tài nguyên khoáng sản, các hoạt động thăm dò, khai thác tài nguyên khoáng sản luôn được thực hiện theo quy định của pháp luật. Các loại tài nguyên được quy hoạch, phục vụ các mục đích, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội theo từng kỳ, từng giai đoạn phát triển. Nhờ đó, việc khai thác, sử dụng tài nguyên có hiệu quả, tiết kiệm, tạo việc làm và tăng thêm nguồn thu cho ngân sách địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, công tác quản lý tài nguyên trên địa bàn huyện Văn Chấn cũng đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Đó là, nhận thức của nhân dân về tiềm năng, trữ lượng, giá trị của các nguồn tài nguyên còn hạn chế; thông tin về các loại tài nguyên chưa được đánh giá đầy đủ; việc khai thác, sử dụng nhiều nhóm tài nguyên chưa hợp lý, kém hiệu quả và không bền vững, dẫn đến lãng phí nguồn lực; một số nguồn tài nguyên bị suy thoái, cạn kiệt; tình trạng thoái hóa đất, đất bị khô cằn, khó canh tác ngày càng có nguy cơ gia tăng; khoáng sản bị khai thác manh mún, nhỏ lẻ; bán khoáng sản dưới dạng nguyên liệu thô; công nghệ khai thác, chế biến còn lạc hậu, chậm được đổi mới...

Đứng trước những khó khăn này, Văn Chấn xác định, việc quản lý tài nguyên phải gắn với bảo vệ môi trường bền vững. Để thực hiện được mục tiêu trên, huyện sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả và bền vững tài nguyên; nâng cao ý thức trách nhiệm và hành động thực tiễn của các tổ chức, cá nhân và cộng đồng về sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả các loại tài nguyên; đẩy mạnh quá trình chuyển đổi cơ cấu ngành, cơ cấu vùng, cơ cấu thành phần kinh tế trên cơ sở phát huy lợi thế về vị trí địa lý và tài nguyên tái tạo, phát triển các ngành kinh tế xanh; khuyến khích, thúc đẩy đầu tư, đổi mới, áp dụng công nghệ sạch, công nghệ cao, thân thiện với môi trường trong các ngành khai thác, chế biến tài nguyên; đẩy mạnh thực hiện các biện pháp giảm chất thải trong sản xuất; tăng cường tái sử dụng, tái chế chất thải sau sản xuất và tiêu dùng...

Cùng với đó, huyện tiến hành xây dựng quy hoạch, kế hoạch và bảo đảm khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên; thực hiện đồng bộ, lồng ghép các quy hoạch ngành, lĩnh vực với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội. Đặc biệt, huyện chú trọng công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn và có biện pháp ngăn chặn, xử lý kiên quyết, kịp thời các hành vi vi phạm ngay từ cơ sở; tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chuyên môn và UBND các cấp trong việc kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản, bảo đảm đúng quy định của Luật Khoáng sản.

Có thể nói, công tác quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên, BVMT bền vững có ý nghĩa quan trọng, góp phần tích cực vào quá trình tăng trưởng, phát triển kinh tế, xã hội của huyện Văn Chấn. Đây cũng là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp nên cần có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đồng bộ của cấp ủy đảng, sự quản lý chặt chẽ của Nhà nước, sự tham gia tích cực của các tổ chức đoàn thể và nhân dân trong toàn huyện.

Hùng Cường