Doanh nghiệp khó

Công ty Xăng dầu Yên Bái hiện có 29 cửa hàng bán lẻ xăng dầu, 2 cửa hàng kinh doanh thương mại tổng hợp trực thuộc phân bố đều khắp tại tất cả các huyện, thị, thành phố trên địa bàn tỉnh Yên Bái và có 8 thương nhân nhận quyền thương mại.

Theo số liệu khảo sát thời điểm 31/3/2016, Công ty chiếm khoảng 51% thị phần xăng dầu toàn tỉnh. Sau thời điểm xăng MOGAS 83 dừng hoạt động, đa số các cửa hàng xây mới của Công ty thường chỉ lắp đặt 2 bể chứa, 2 cột bơm để bán 2 mặt hàng chính là xăng RON 92 và dầu Diesel, do đó khi đưa thêm mặt hàng mới là xăng E5 vào kinh doanh thì phải lắp đặt thêm bể chứa, cột bơm, đường ống công nghệ mới.

Nếu triển khai đồng loạt, với 10 cửa hàng chỉ có 2 bể chứa, cột bơm, để bán được xăng E5 cần phải lắp đặt thêm bể chứa, cột bơm, đường ống công nghệ thì kinh phí sẽ vào khoảng 200 triệu đồng/cửa hàng, bao gồm: cột bơm 100 triệu đồng, bể chứa 65 triệu đồng, lắp đặt mới đường ống công nghệ, sửa chữa đường bãi, rãnh công nghệ: 35 triệu đồng; với những cửa hàng đã có 3 bể, cột thì chi phí xúc rửa bể khoảng 20 triệu đồng/cửa hàng, tổng kinh phí là 400 triệu đồng.

Như vậy, tổng kinh phí để thực hiện đồng loạt dự kiến ở mức 2,5 tỷ đồng, bằng giá trị đầu tư xây dựng mới 1 cửa hàng xăng dầu. Ngoài ra, thời gian thi công sẽ lâu bởi không thể triển khai đồng loạt tại tất cả các cửa hàng do đơn vị thi công chuyên ngành về xăng dầu hiện tại rất ít.

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) - đơn vị chủ quản của Công ty Xăng dầu Yên Bái - mới đầu tư 5 trạm phối trộn xăng E5 tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, thành phố Hồ Chí Minh. Vì vậy, Công ty Xăng dầu Yên Bái đang nhập xăng E5 tại trạm phối trộn Hà Nội (Công ty Xăng dầu Khu vực 1). Trước mắt, Công ty mới triển khai tại 2 cửa hàng, sản lượng xuất bán chưa nhiều nên nguồn cung tạm thời bảo đảm.

Tuy nhiên, cự ly vận chuyển xa nên chi phí vận chuyển tăng bởi đối với các mặt hàng xăng dầu thông thường, hiện Công ty chủ yếu nhập tại Phú Thọ - nguồn của Công ty Xăng dầu Phú Thọ. Xăng E5 do có 5% thành phần là cồn sinh học nên bay hơi nhanh, làm tăng tỷ lệ hao hụt tồn chứa tại Công ty nếu trường hợp nhập hàng về nhưng các cửa hàng bán ra chậm.

Mặt khác, xăng E5 yêu cầu phải có phương tiện vận tải chuyên dùng, do đó nếu triển khai đồng loạt thì tại thời điểm hiện tại, đơn vị vận tải của Petrolimex Yên Bái là Công ty cổ phần Vận tải xăng dầu Petrolimex (PETAJICO) chưa đáp ứng được lượng xe vận tải.

Dân thờ ơ

Cửa hàng Xăng dầu số 1 thành phố Yên Bái là cửa hàng đầu tiên của Công ty Xăng dầu Yên Bái cũng là cửa hàng đầu tiên trên địa bàn tỉnh Yên Bái thực hiện kinh doanh xăng E5 từ ngày 1/12/2015. Cửa hàng này nằm trên trục đường Nguyễn Tất Thành, đông dân cư, tập trung nhiều cơ quan, đơn vị của tỉnh.

Bà Tạ Thị Hương Lan - Cửa hàng trưởng cho biết: “Bắt đầu bán xăng E5, chúng tôi đã quan tâm đến công tác tuyên truyền như treo băng - rôn tại cửa hàng, phát tờ rơi cho khách hàng và thông báo trên sóng Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh. Cửa hàng cũng bố trí vị trí cột bơm xăng E5 cho xe ra vào thuận tiện nhất. Tất cả nhân viên cửa hàng chúng tôi đều sử dụng xăng E5 để nếu khách hàng muốn biết thông tin gì cũng có thể trả lời thuyết phục nhất”.

Tính đến hết tháng 5/2016, bình quân mỗi tháng, cửa hàng bán ra khoảng 27 m³ xăng E5 và chủ yếu là khách hàng đi xe máy. Trong quá trình bán hàng, nếu nhân viên nhiệt tình tư vấn thì tỷ lệ khách hàng thử dùng xăng E5 cũng cao hơn. Tuy nhiên, do mỗi ca chỉ có 2 nhân viên, lượng khách thường đông trong giờ cao điểm, người nào cũng vội vàng nên việc tư vấn cũng không dễ. 

Ngày 1/7/2016, Cửa hàng Xăng dầu Yên Thế là cửa hàng đầu tiên trên địa bàn huyện Lục Yên và là cửa hàng thứ hai của Công ty Xăng dầu Yên Bái bán xăng E5. Đây là cửa hàng có địa điểm tại nơi đông dân cư, đã được đầu tư 3 bể chứa, 3 cột bơm xăng dầu nên chỉ tiến hành xúc rửa bể là có thể bán hàng được ngay.

Tính đến ngày 22/7, cửa hàng đã bán ra 7.500 lít xăng E5. Chị Trần Thị Chung - nhân viên cửa hàng cho biết: “Ngoài tư vấn cho khách hàng về lợi ích của xăng E5 khi trực tiếp bán hàng, tôi còn sử dụng facebook của mình để giới thiệu sản phẩm tới bạn bè. Đa số mọi người không biết thông tin gì về xăng E5. Một số người biết sơ sơ thì lại e dè, lo ảnh hưởng đến độ bền, tuổi thọ động cơ... Họ ngại sự ảnh hưởng đến động cơ một cách từ từ, không dễ nhận thấy hàng ngày nên tốt nhất vẫn loại gì đang dùng thì cứ dùng. Tôi thấy mức giá xăng E5 thấp hơn không đáng kể so với RON 92 nên cũng chưa khuyến khích được khách hàng chuyển sang dùng mặt hàng mới này”. Như thế, việc người tiêu dùng không quan tâm đến xăng E5 cũng không khó giải thích.

Thay đổi thói quen của người tiêu dùng thực sự vô cùng khó, chưa kể họ có quá ít thông tin về sản phẩm mới, thậm chí lại còn nhiều nghi ngại, chưa tin tưởng. Điều này hoàn toàn dễ hiểu bởi ô tô, xe máy không chỉ là phương tiện của mỗi người dân, mỗi gia đình mà còn là tài sản có giá trị lớn.

Cần những giải pháp đồng bộ

Ngày 25/6/2015, Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái đã ban hành Kế hoạch số 87/KH-UBND về việc thực hiện lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống trên địa bàn tỉnh. Theo đó, từ ngày 1/12/2015, 100% cửa hàng xăng dầu trên địa bàn tỉnh thực hiện việc bán xăng E5 (hỗn hợp của xăng không chì và ethanol nhiên liệu biến tính với hàm lượng ethanol từ 4% đến 5% theo thể tích). Lộ trình đặt ra và lộ trình thực tế đang có rất nhiều vấn đề mà các cấp, các ngành cần quan tâm giải quyết để tạo sự đồng bộ, thống nhất, bảo đảm hài hòa lợi ích và đạt kết quả cao nhất như mong muốn.

Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái và Sở Công thương cần quyết liệt yêu cầu tất cả các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh phải xây dựng kế hoạch và đẩy nhanh tiến độ triển khai kinh doanh xăng E5 tại các cửa hàng của mình để tạo sự bình đẳng trong kinh doanh.

Hiện nay, chúng ta chưa có chế tài xử lý đối với các doanh nghiệp cố tình không triển khai thực hiện kinh doanh xăng E5. Khi không có các cửa hàng bán xăng E5 đồng bộ tại các địa phương trên địa bàn toàn tỉnh sẽ gây khó khăn cho người tiêu dùng trong việc vận hành phương tiện.

Các doanh nghiệp cũng mong có những chính sách, cơ chế ưu đãi về thuế, về giá, về vốn đầu tư chuyển đổi công nghệ kinh doanh xăng E5. Bộ Công thương cần chỉ đạo các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối xây dựng các trạm phối trộn xăng E5 trên địa bàn các tỉnh miền núi phía Bắc để các thương nhân kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh chủ động được nguồn cung, tiết kiệm được giá thành, đẩy nhanh được tiến độ.

Công tác tuyên truyền cần được coi trọng cả về hình thức, nội dung và đẩy mạnh ở quy mô cấp tỉnh cho tới các địa phương chứ không riêng của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu để tạo sự thống nhất trong nhận thức, thay đổi tâm lý và thói quen sử dụng xăng khoáng truyền thống của người tiêu dùng. Công tác này có thể lồng ghép với việc tuyên truyền bảo vệ môi trường và cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, địa phương, đơn vị, khu dân cư, trường học...

Thực tế người tiêu dùng còn rất thờ ơ, thể hiện ở sản lượng bán ra thấp nhưng nghĩa là cũng có một bộ phận khách hàng dù chưa nhiều đã biết, đã quan tâm, đã sử dụng xăng E5 và cần nhân rộng từ bộ phận này. Vấn đề đặc biệt quan trọng là phải tạo được niềm tin của khách hàng về tính chất bảo đảm an toàn, chất lượng của xăng sinh học E5 bên cạnh các lợi ích khác. Bởi xét đến cùng, quyền lựa chọn và sự lựa chọn của người tiêu dùng sẽ là yếu tố quyết định việc sử dụng một mặt hàng nào đó.

Tính đến hết tháng 5/2016, tỉnh Lào Cai có 14/69 cửa hàng bán lẻ xăng dầu toàn tỉnh đã triển khai kinh doanh xăng E5 (đạt tỷ lệ 20%); tổng lượng xăng E5 bán ra từ tháng 12/2015 đến hết tháng 5/2016 là 1.300 m3 (đạt bình quân 216 m3/tháng). Các số liệu tương ứng đối với tỉnh Lai Châu: 1/44 (2,2%), 83 m3 (13,8 m3/tháng); tỉnh Thái Nguyên: 6/201 (3%), 676 m3 (113 m3/tháng); tỉnh Tuyên Quang: 10/67 (14,9%), sản lượng bán ra từ 1/1/2016 đến 30/5/2016 là 2.117 m3 (423 m3/tháng). Ông Nguyễn Việt Hà - Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty Xăng dầu Tuyên Quang cho biết: “Khi triển khai kinh doanh xăng E5, đối với vùng khó khăn, Công ty ngưng bán xăng RON 92, chuyển hẳn sang E5 để giảm chi phí chuyển đổi ban đầu; đối với khu vực thị trấn, thành phố thì bán cả E5, RON 92, RON 95. Người dân vùng khó khăn sử dụng xăng E5 vì giá thấp hơn RON 92 dù không nhiều. Công ty xác định dù lợi nhuận thấp hơn so với kinh doanh mặt hàng xăng RON 92, RON 95 nhưng chúng tôi vẫn triển khai kinh doanh xăng E5 theo đúng sự chỉ đạo và kế hoạch của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam”.

 Nguyễn Thơm