Thực hiện Chương trình 135 giai đoạn 2011 - 2015, Huyện ủy - HĐND - UBND huyện đã ban hành các văn bản chỉ đạo sát sao, kịp thời và có sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp từ huyện đến cơ sở cùng sự đồng thuận của đồng bào vùng đặc biệt khó khăn. Bên cạnh những thuận lợi, huyện cũng xác định rõ các khó khăn về điều kiện tự nhiên, cơ sở hạ tầng kỹ thuật thiết yếu vùng dân tộc; kinh phí đầu tư còn hạn hẹp, trình độ nhận thức và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất của một bộ phận đồng bào hạn chế. 

Quá trình triển khai, UBND huyện đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình 135 giai đoạn 2011 - 2015 gồm 38 đồng chí, cơ quan thường trực là Phòng Dân tộc huyện; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị, thành viên. Công tác phân cấp quản lý thực hiện, phân cấp xã làm chủ đầu tư, thực hiện nguyên tắc phân bổ vốn, thực hiện nguyên tắc được lựa chọn dân chủ, công khai, minh bạch có sự tham gia của cộng đồng, hoạt động của ban giám sát xã và cộng đồng... bảo đảm đúng quy định.

Công tác tuyên truyền về Chương trình 135 đã bám sát các văn bản của Trung ương, của tỉnh; triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, thông báo công khai kế hoạch, danh mục và vốn đầu tư của công trình; nhiều xã đã làm tốt công tác vận động, tuyên truyền, huy động nhân dân tự giải phóng mặt bằng không chờ vốn đền bù của Nhà nước và công khai các định mức đầu tư để dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, tự nguyện hiến đất để xây dựng các công trình như: mở đường, trường học, trạm y tế, nước sạch, thủy lợi...

Hàng năm, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, HĐND tỉnh, HĐND huyện, HĐND xã thực hiện công tác giám sát theo kế hoạch; trong đó, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh giám sát 01 lần, HĐND tỉnh 03 lần, HĐND huyện 05 lần, HĐND xã tự giám sát tại các xã mỗi năm 01 lần. Ban Chỉ đạo Chương trình 135 tổ chức công tác kiểm tra, giám sát, định kỳ hoặc đột xuất để phát hiện những hạn chế, có những kiến nghị và chấn chỉnh kịp thời những sai sót trong quá trình triển khai. Các cơ quan chức năng của tỉnh, của huyện, của xã như: Thanh tra, Kiểm toán Nhà nước, Công an, các ban, ngành, đoàn thể, ban giám sát xã, ban giám sát nhân dân đã kiểm tra, giám sát định kỳ, đột xuất các công trình 135 ở các xã.

Về kết quả thực hiện, đối với Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, vốn kế hoạch thực hiện trên 12,8 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Nhà nước cấp 12,7 tỷ đồng, nhân dân đóng góp 155 triệu đồng, huyện đã tập trung đầu tư hỗ trợ cho 14.025 hộ nghèo thuộc đối tượng hưởng lợi từ Dự án tại 10 xã và 39 thôn bản đặc biệt khó khăn. Thông qua nguồn kinh phí này, huyện đã đầu tư hỗ trợ cho các hộ nghèo mua máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp như: máy cày, máy tuốt lúa, máy tẽ ngô... và hỗ trợ hộ nghèo mua giống cây trồng, vật nuôi, phân bón.

Đối với Dự án đầu tư cơ sở hạ tầng, vốn kế hoạch trên 82,1 tỷ đồng, vốn đã phân bổ triển khai thực hiện 82,1 tỷ đồng để xây dựng 99 công trình; trong đó giao thông 75 công trình, thủy lợi 03 công trình, nhà văn hóa và nhà sinh hoạt cộng đồng thôn bản 21 công trình. Bên cạnh đó là duy tu, sửa chữa các công trình sau đầu tư với tổng vốn kế hoạch giao trên 3,3 tỷ đồng thực hiện duy tu, sửa chữa 33 công trình.

Cùng thực hiện Chương trình 135 giai đoạn 2011 - 2015 trên địa bàn huyện còn có nhiều nguồn vốn đầu tư lồng ghép khác cho các xã đặc biệt khó khăn như nguồn vốn xây dựng cơ bản tập trung, vốn ODA, các chính sách khác... Tất cả những nguồn vốn đó cộng với sự đóng góp của nhân dân các dân tộc thuộc các xã đặc biệt khó khăn đã xây dựng được các cơ sở hạ tầng bảo đảm chất lượng. UBND các xã thành lập ban giám sát xã, ban giám sát cộng đồng và các xã đã phát huy được vai trò, hiệu quả trong việc giám sát, qua đó làm giảm sai phạm trong quá trình thực hiện xây dựng các công trình dự án, tạo điều kiện để “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.

Đồng thời, các nhà thầu, đơn vị thi công cũng nêu cao ý thức về trách nhiệm bảo đảm chất lượng, tiến độ thi công các công trình. Công tác quản lý, khai thác công trình sau khi hoàn thành đưa vào sử dụng có hiệu quả, đem lại lợi ích thiết thực, xã có công trình, dân có việc làm và tăng thêm thu nhập, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương.

Kết quả Chương trình 135 giai đoạn 2011 - 2015 trên địa bàn huyện Văn Yên đã tạo nhiều chuyển biến tích cực, đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân vùng đặc biệt khó khăn được cải thiện rõ rệt, an ninh chính trị ổn định, trật tự an toàn xã hội bảo đảm, đồng bào các dân tộc thêm tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện từ 34,78% năm 2011 xuống còn 22,05% năm 2014.

Nguyễn Thơm