Một số nội dung sửa đổi, bổ sung chủ yếu tại Luật số 106 được quy định cụ thể: về Luật Thuế GTGT được bổ sung thêm đối tượng không chịu thuế GTGT đó là dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật và sản phẩm xuất khẩu là hàng hóa được chế biến từ tài nguyên, khoáng sản có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.

Bổ sung các sản phẩm không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Doanh nghiệp, hợp tác xã mua sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã khác thì không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

Sửa đổi, bổ sung quy định về hoàn thuế GTGT, bỏ quy định về hoàn thuế GTGT đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh ở khâu nội địa cụ thể: cơ sở kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế nếu có số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết trong tháng hoặc trong quý thì được khấu trừ vào kỳ tiếp theo (thay cho quy định hiện nay là được hoàn thuế nếu doanh nghiệp có số thuế GTGT đầu vào lũy kế 12 tháng hoặc 4 quý chưa được khấu trừ hết).

Đồng thời, Luật số 106 bổ sung một số trường hợp không được hoàn thuế đối với dự án đầu tư mà chuyển sang khấu trừ kỳ tiếp theo đối với dự án đầu tư của cơ sở kinh doanh không góp đủ số vốn điều lệ như đã đăng ký, kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện khi chưa đủ các điều kiện kinh doanh theo quy định của Luật Đầu tư hoặc không bảo đảm duy trì đủ điều kiện kinh doanh trong quá trình hoạt động.

Dự án đầu tư khai thác tài nguyên, khoáng sản được cấp phép từ ngày 1/7/2016 hoặc dự án đầu tư sản xuất sản phẩm hàng hóa mà tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên theo dự án đầu tư.

Về Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đã được sửa đổi có một số nội dung chính như sau: quy định giá bán ra để tính thuế TTĐB không thấp hơn tỷ lệ % do Chính phủ quy định cụ thể: trường hợp hàng hóa chịu thuế TTĐB được bán cho cơ sở kinh doanh thương mại là cơ sở có quan hệ công ty mẹ, công ty con hoặc các công ty con trong cùng công ty mẹ với cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu hoặc cơ sở kinh doanh thương mại là cơ sở có mối quan hệ liên kết thì giá tính thuế tiêu TTĐB không được thấp hơn tỷ lệ % so với giá bình quân của các cơ sở kinh doanh thương mại mua trực tiếp của cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu bán ra theo quy định của Chính phủ. Hàng hóa chịu thuế TTĐB nhập khẩu được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu khi xác định số thuế TTĐB phải nộp bán ra. Áp dụng biểu thuế TTĐB mới từ 1/7/2016.

Về Luật Quản lý thuế đã được sửa đổi có một số nội dung chính như sau: miễn thuế đối với hộ gia đình, cá nhân có số thuế sử dụng đất phi nông nghiệp phải nộp hàng năm từ năm mươi nghìn đồng trở xuống. Giảm mức tính tiền chậm nộp tiền thuế từ 0,05%/ngày xuống 0,03%/ngày.

Nghị định số 12 của Chính phủ và Thông tư số 66 của Bộ Tài chính về phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với khai thác khoáng sản có sự thay đổi cơ bản về phương pháp tính phí BVMT đối với khai thác khoáng sản. Có thể nói, đây là những sự thay đổi lớn về chính sách phí BVMT đối với khai thác khoáng sản trước đây Nghị định số 74 của Chính phủ và Thông tư số 158 của Bộ Tài chính chưa quy định.

Một số thay đổi chính về phương pháp tính phí BVMT như sau: Trước đây, tại Nghị định số 74 và Thông tư số 158 chưa quy định rõ ràng việc thu phí BVMT đối với lượng đất đá bốc xúc thải ra trong quá trình khai thác quặng, nay Nghị định số 12 và Thông tư số 66 đã quy định ngoài việc nộp phí BVMT đối với sản lượng quặng khai thác, người nộp phí còn phải nộp phí BVMT đối với đất đá bốc xúc thải ra trong quá trình khai thác quặng với mức 200 đồng/m³.

Nghị định số 12 và Thông tư số 66 quy định cụ thể việc tính phí phải nộp theo phương pháp khai thác khoáng sản. Đó là phương pháp "khai thác lộ thiên" và "khai thác hầm lò" mà trước đây, Nghị định số 74 và Thông tư số 158 không quy định. Cụ thể khai thác lộ thiên hệ số tính phí là 1,05; còn khai thác hầm lò hệ số tính phí là 1.

Mức thu phí BVMT đối với khai thác khoáng sản, có một số thay đổi về tên, nhóm khoáng sản và khung mức thu phí cụ thể. Trước đây, quy định mức thu đối với fenspat thuộc nhóm "Quặng đá quý" mức thu tối thiểu là 50.000 đồng/tấn, tối đa là 70.000 đồng/tấn.

Hiện tại, Nghị định số 12/2016/NĐ-CP đã sửa đổi quy định fenspat thuộc nhóm "Cao lanh fenspat", mức thu tối thiểu là 5.000 đồng/m³, tối đa là 7.000 đồng/m³. Về hiệu lực thi hành: Nghị định số 12 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2016, Thông tư số 66 có hiệu lực thi hành từ ngày 13/6/2016 và áp dụng cho kỳ kê khai, nộp phí từ tháng 5/2016.

Đối với trường hợp kể từ ngày 1/5/2016 HĐND cấp tỉnh chưa ban hành mức phí mới theo quy định tại Phụ lục biểu khung mức phí ban hành kèm theo Nghị định số 12 thì tiếp tục áp dụng mức phí đã ban hành. Riêng đối với quặng nhôm, quặng bô-xít; fenspat, sericit và graphit sẽ áp dụng mức tối đa quy định tại Phụ lục biểu khung mức phí ban hành kèm theo Nghị định số 12.

Công tác tuyên truyền và hỗ trợ về chính sách thuế cho người nộp thuế là nhiệm vụ hết sức quan trọng mà ngành thuế đã và đang thực hiện. Việc thực hiện có hiệu quả công tác này đã giúp cho người nộp thuế thực hiện theo đúng những quy định của pháp luật thuế, hạn chế được những sai sót, rủi ro trong quá trình thực hiện.

Quang Thiều (tổng hợp)