Tuy nhiên, hiện nay, nguồn cung quả phật thủ dịp tết đã có ngay trên địa bàn tỉnh mà chủ yếu ở huyện Lục Yên. Tại Lục Yên, xã Mường Lai và thị trấn Yên Thế là nơi trồng phật thủ nhiều nhất. Cây phật thủ đã thiết thực đem lại hiệu quả kinh tế cao cho những người mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, nhanh nhạy nắm bắt thị hiếu và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Ở thôn Đồng Phú, thị trấn Yên Thế, ai cũng biết ông Đỗ Đình Sắc là người đầu tiên đưa cây phật thủ về trồng. Cơ duyên bởi trước đó, có lần đến Đắc Sở chơi với bạn bè, thấy họ thật sự giàu có nhờ cây phật thủ nên anh em khuyên ông chuyển đổi cây trồng. Thế rồi, ông gắn bó với loại cây này bắt đầu từ năm 2009. Chịu khó học hỏi, tìm hiểu, rút kinh nghiệm thực tế, cây phật thủ đem lại cho gia đình ông nguồn thu nhập cao. Đến nay, đã có nhiều hộ dân trong thôn Đồng Phú cũng theo ông nhân rộng và phát triển mô hình này nhờ được ông phổ biến kỹ thuật, kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây.

Cũng như các loại cây trồng khác, đối với phật thủ, quan trọng nhất là cây giống phải khỏe, không sâu bệnh và chuyên trồng bằng cây chiết. Cây phật thủ chiết đem trồng chỉ lấy 40 cm tính từ bầu trở lên. Ở Đồng Phú, người dân trồng phật thủ chủ yếu trên đất ruộng và làm luống. Yêu cầu hàng cách hàng 5 m, cây cách cây từ 3 - 4 m để bảo đảm các cây đều được nhận ánh sáng và quang hợp tốt.

Năm đầu tiên trồng phật thủ, mọi người có thể tận dụng đất trồng rau. Khi cây bắt đầu nảy mắt, chỉ nên để lại 3 mắt, tương đương 3 mầm rồi cho phát triển thẳng lên cao độ 1,2 - 1,5 m để bắc giàn theo từng luống. Về phân bón, đây là loại khá “phàm ăn” nhưng tốt nhất vẫn là phân chuồng. Đặc biệt, người trồng có thể nghiền ngô hạt và đậu tương khô, đẹp nhỏ như cám rồi trộn, ủ theo tỷ lệ, thời gian càng lâu càng tốt nhưng ít nhất phải đủ 10 ngày để bón cho cây phật thủ.

Cách bón là cứ 2,5 kg cho một gốc, đều đặn bón 2 lần trong năm sẽ giúp cho cây thêm xanh, bộ rễ thêm khỏe. Nhện đỏ là sâu bệnh chủ yếu trên cây phật thủ, người trồng cần phun thuốc trị nhện đỏ định kỳ. Cây phật thủ một năm cho thu 2 vụ. Vụ tháng 5 âm lịch, quả thu để bán hàng sấy khô, giá 10.000 đồng/kg và rất dễ bán.

Từ tháng 5 âm lịch trở đi, cần quan tâm chăm sóc tốt để tập trung bán hàng vào dịp tết. Hoa phật thủ thường đậu tới 99% nên cần tỉa bớt, chỉ để lại những quả đẹp nhất vì khi quả bằng ngón tay là đã có thể biết quả xấu, quả đẹp. Một quả phật thủ đẹp trông như một bông hoa cúc, cân đối, nhiều ngón, căng mọng và càng xanh càng tốt. Sau nhiều năm trồng phật thủ, người dân đã mua tre về làm giàn chứ không chỉ chống bằng cây nứa.

Việc làm giàn tạo điều kiện thuận lợi cho quả phật thủ buông xuống một cách cân đối và đẹp hơn. Quan trọng nhất, chất lượng và hình thức quả phật thủ tùy thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm của mỗi người trồng. Mỗi cây phật thủ có thể đạt được số lượng quả phù hợp nhất và đẹp nhất khoảng 60 quả. Quả phật thủ nhỏ nhất cũng nặng 1,2 kg, quả lớn nhất thì cỡ 2,5 kg. Thương lái có thể mua phật thủ theo vườn, theo cân hoặc theo quả cũng tùy vào kinh nghiệm của mỗi người. Nếu bán quả, giá mỗi quả phật thủ dao động từ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn, thậm chí là hàng triệu đồng.

Phật thủ trưng bày trong mâm ngũ quả ngày tết tựa như bàn tay của Phật chở che với mong ước một năm mới bình an, mọi điều tốt lành của mỗi gia đình. Những người trồng phật thủ, ngoài mục đích mưu sinh còn đem đến quả đẹp ngát hương dành tặng mùa xuân và cuộc đời.

Nguyễn Thơm