Những ngày cuối tháng 8, máy tẽ ngô của gia đình anh Hờ A Su ở thôn Đầu Cầu xã Xà Hồ lúc nào cũng chạy hết công suất và xe máy của bà con người Mông trong xã cứ kìn kìn chở ngô xuống tẽ ở nhà anh. Ngoài cổng, ô tô xếp hàng đợi bốc lên xe chở về xuôi.
Anh Hờ A Su cho biết: "Mỗi ngày tôi tẽ được 14 - 15 tấn ngô hạt. Giá ngô hạt dao động 25.000 - 28.000 đồng/kg, thấp hơn mọi năm nhưng tư thương thu mua với số lượng lớn nên không có hàng tồn, nên bà con phấn khởi lắm!".
Anh Giàng A Lồng ở thôn Tà Đằng, xã Xà Hồ thời điểm này cũng phải huy động hết lực lượng để thu hoạch và sơ chế ngô xuân hè. Là một trong những hộ có diện tích ngô lớn, với 7.000m2 và là người tiên phong trong phát triển ngô đồi thành hàng hóa, anh Lồng đã chọn những giống ngô lai cho năng suất cao như: AG59, CP A88 và CP 555 để gieo trồng. Bằng kinh nghiệm thực tiễn của bản thân, nên vụ này cũng như nhiều vụ trước, anh Lồng lại có một vụ ngô thắng lợi.
Anh Lồng phấn khởi chia sẻ: "Làm ngô đồi năng suất cao, kinh tế gấp đôi, gấp ba lúa nương. Vì vậy, năm nào mình cũng trồng đủ 2 vụ ngô để vừa có tiền trang trải cuộc sống, vừa chăn nuôi đem lại hiệu quả kinh tế cao. Năm nay được mùa, giá ngô thấp hơn so với mọi năm vì chăn nuôi cả nước đang gặp khó khăn, nhưng không bị ế ngô là tốt rồi!".
Anh Hờ A Vàng - Trưởng thôn Đầu Cầu không giấu được niềm vui: "Mấy năm nay, năm nào cũng được mùa ngô, nên đồng bào phấn khởi lắm. Cứ thế này chẳng mấy mà giàu!". Những tiếng cười, tiếng nói vì có một mùa ngô thắng lợi đã xóa đi những mệt nhọc của người nông dân miền núi và toát lên sự lạc quan tin tưởng ở tương lai no ấm. Điều đó, lý giải vì sao việc triển khai gieo trồng ngô đồi ở Trạm Tấu không còn là một bài toán khó.
Đồng chí Hờ A Su - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Xà Hồ tiếp lời: "Nông dân vùng cao giờ chịu khó nghe đài, đọc báo, xem truyền hình nên thông tin cập nhật cũng rất nhanh. Bởi thế, cán bộ xã cũng "nhàn" hơn một phần để nghe ngóng thị trường, vận động nhân dân nắm bắt thông tin thời tiết, thu hoạch, sơ chế tránh lúc mưa bão để ngô đảm bảo chất lượng thì tiêu thụ dễ".
Vụ ngô xuân hè năm nay, xã Xà Hồ gieo trồng 360 ha, đạt 100% kế hoạch. Áp dụng kinh nghiệm từ những vụ trước, ban chỉ đạo sản xuất của xã đã vận động nhân dân kịp thời thu hoạch ngô xuân hè trước những ngày mưa bão; đồng thời, đôn đốc nhân dân sơ chế đảm bảo chất lượng ngô xuân hè. Mặc dù giá thấp nhưng sức tiêu thụ vẫn ổn định như mọi năm, nên kịp thời động viên người dân yên tâm sản xuất vụ tiếp theo.
Đồng chí Mùa A Đế - Chủ tịch UBND xã Xà Hồ cho biết: "Để người dân không chủ quan trong việc thu hoạch ngô đồi, tránh được hoàn lưu sau mấy cơn bão vừa qua, xã đã có những chỉ đạo quyết liệt yêu cầu các trưởng thôn, bản họp dân thông báo tình hình thời tiết giúp người dân chủ động được việc thu hoạch nên vừa rồi dù mưa liên miên, Xà Hồ vẫn thu hoạch kịp thời ngô xuân hè, sơ chế đảm bảo chất lượng mà tư thương yêu cầu; vì vậy, đồng bào vẫn bán được hàng, việc triển khai sản xuất vụ ngô hè thu tới đây rất được người dân đồng tình ủng hộ".
Cùng với xã Xà Hồ, nông dân cả huyện Trạm Tấu cũng tưng bừng với việc sơ chế, bán ngô và trồng vụ mới. Cây ngô như một "cây vàng" trên huyện khó khăn này đã mở ra cho người dân hướng đi mới trên con đường xóa đói giảm nghèo.
Đồng chí Giàng A Hành - Bí thư Đảng bộ xã Trạm Tấu phấn khởi cho biết: "Qua rồi những khó khăn của việc vận động nhân dân chuyển đổi lúa nương năng suất thấp sang trồng ngô đồi. Giờ đã đến lúc hái quả ngọt sau những ngày tháng khó khăn ấy. Xã Trạm Tấu được mùa ngô, giá thấp nhưng năng suất, sản lượng cao bù lại. Vì vậy, việc triển khai gieo trồng ngô hè thu đã thành công hơn cả mong đợi. Ngô xuân hè bán hết cũng là lúc ngô hè thu đã mọc trên nương".
Xác định cây ngô là một trong những cây lương thực đem lại hiệu quả kinh tế cao, huyện Trạm Tấu có chủ trương chỉ đạo ngành chức năng cũng như UBND các xã thị trấn, tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển những diện tích cây lương thực kém hiệu quả sang trồng ngô hai vụ.
Với một số chính sách hỗ trợ của tỉnh và huyện về giống và phân bón, trong vụ ngô xuân hè 2017, toàn huyện đã gieo trồng 2.570 ha, tăng 7 ha so với cùng kỳ. Để giúp người dân chủ động sản xuất, nâng cao khả năng áp dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, huyện đã chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nâng cao chất lượng các lớp tập huấn đầu bờ theo hướng "cầm tay chỉ việc" cho nông dân.
Vì vậy, trong vụ xuân hè, toàn huyện đã mở được 79 lớp tập huấn cho 3.400 lượt hộ nông dân tham gia học tập. Những lớp học trực quan đã giúp người dân rút kinh nghiệm, nhân rộng những mô hình tiên tiến, nên dù thời tiết không thuận lợi, nhưng nông dân Trạm Tấu vẫn có những mùa ngô bội thu.
Đây là điều kiện tiên quyết để sản lượng lương thực có hạt toàn huyện tăng từng năm và mang lại thu nhập bền vững cho đồng bào vùng cao. Vụ xuân hè 2017, toàn huyện thu về sản lượng ngô là 6.970 tấn, tăng 120 tấn so với cùng kỳ.
Ông Nguyễn Thành Hưng - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết: "Ngô đồi khẳng định hiệu quả kinh tế là điều đã được đồng bào cả huyện ghi nhận. Ngô được mùa đã giúp cho việc triển khai vụ ngô hè thu đạt kết quả như mong đợi và người dân đã hoàn thành gieo trồng 950 ha ngô hè thu theo đúng tiến độ".
Sự chuyển dịch đúng hướng trong nông nghiệp đã giúp an ninh lương thực huyện Trạm Tấu từng bước ổn định. Với sự khởi đầu tốt đẹp của vụ hè thu, chắc chắn huyện Trạm Tấu sẽ đạt 22.270 tấn lương thực có hạt năm 2017, trong đó sản lượng ngô là 9.200 tấn.
Phương Thùy