Theo kế hoạch, vụ xuân 2019 - 2020, toàn tỉnh đưa vào sản xuất trên 18.740 ha lúa xuân, năng suất dự kiến 52,3 tạ/ha, sản lượng 98.000 tấn.
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, vụ xuân 2020 dự kiến sẽ là vụ sản xuất ấm, nhiệt độ cao hơn so với trung bình nhiều năm khoảng 0,5 độ C -1,5 độ C; do vậy, khả năng thời gian sinh trưởng của cây lúa rút ngắn.
Theo kinh nghiệm nhiều năm cho thấy, sản xuất lúa xuân trong thời tiết rét thì được mùa, trời ấm năng suất thường giảm, bởi thời tiết ấm, lúa phân hóa đòng sớm gặp rét sẽ ảnh hưởng năng suất. Bên cạnh đó, do nhiệt độ trung bình phổ biến xấp xỉ cao hơn và cao hơn trung bình nhiều năm nên tình trạng khô hạn xảy ra ở nhiều nơi. Nhận diện rõ những bất lợi trên ngành nông nghiệp tỉnh Yên Bái đã đề ra các biện pháp hết sức cụ thể, đặc biệt lịch thời vụ và cơ cấu giống được chỉ đạo rất sát sao.
Ông Phạm Đình Vinh - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: vụ đông xuân 2019 - 2020 tiết đại hàn vào ngày 20/01/2020 và đây là giai đoạn dự báo có tần suất rét đậm cao nhất trong năm; tiết lập xuân ngày 4/2/2020.
Trên cơ sở đó, tùy thời gian sinh trưởng của từng giống, điều kiện thực tế của địa phương, bà con bố trí thời vụ gieo cấy phù hợp theo nguyên tắc đảm bảo lúa phân hóa đòng và trỗ gặp thời tiết thuận lợi; tránh rét nàng Bân khi lúa trỗ, tránh lụt tiểu mãn ở vùng đất thấp khi thu hoạch; đồng thời, tạo thuận lợi cho việc gieo cấy sớm lúa vụ hè thu, vụ mùa và triển khai vụ đông 2020. Các địa phương cần hạn chế tối đa trà xuân sớm; mở rộng tối đa trà xuân muộn bằng những giống ngắn ngày năng suất cao, chất lượng tốt, chống chịu với sâu bệnh và điều kiện ngoại cảnh bất thuận.
Cụ thể, huyện Mù Cang Chải thời vụ gieo cấy trà I từ 5/1/2020 - 15/1/2020; trà II từ 5/2/2020 - 15/2/2020; huyện Trạm Tấu, các xã vùng cao huyện Văn Chấn, huyện Văn Yên gieo cấy từ 8/2/2020 đến 15/2/2020; trà II từ 20/2/2020 và kết thúc gieo cấy ngày 28/2/2020.
Cánh đồng Mường Lò, các xã vùng thấp của huyện Văn Chấn, trà I gieo cấy từ 28/1/2020 - 5/2/2020; trà II gieo cấy từ 8/2/2020 - 15/2/2020. Các huyện vùng thấp gồm: Yên Bình, Lục Yên, Trấn Yên, thành phố Yên Bái và các xã vùng thấp huyện Văn Yên, thời vụ gieo cấy trà I từ 28/1 - 5/2/2020; trà II gieo cấy từ 8/2 và kết thúc ngày 15/2/2020.
Bên cạnh sát sao lịch thời vụ thì cơ cấu giống cũng được chỉ đạo quyết liệt. Để tránh các địa phương, nông dân sử dụng quá nhiều giống lúa có thời gian sinh trưởng khác nhau để gieo cấy trong cùng một vụ, gây khó khăn lớn trong việc chỉ đạo thời vụ gieo cấy, chăm sóc, phòng chống sâu bệnh, tưới tiêu nước, thu hoạch; do đó, vụ xuân này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã rút gọn các loại giống; trong đó, lúa lai gồm các giống: Nhị ưu 838, Nghi hương 305, Thục hưng số 6, N.ưu 69, N.ưu 89, TH 3-3, Việt lai 20, CT 16, Nghi hương 2308, GS55, Thái xuyên 111, LY 2099.
Lúa thuần gồm các giống chủ lực: Hương chiêm, Thiên ưu 8, Đài thơm 8, Bắc hương 9, Bắc thơm số 7, ĐS1, J01, J02, Séng cù, Hà phát 3, BQ, Khang dân 18, DT66, HT1, DQ11, TBR225, Đại dương 2, Đông A 1, VT-NA6, nếp 87. Trên cơ sở bộ giống lúa xác nhận trên căn cứ vào điều kiện sinh thái, địa hình chất đất và trình độ thâm canh của nông dân mỗi địa phương nên lựa chọn từ 4-5 giống chủ lực, 3-4 giống dự phòng.
Những giống mới đưa vào sản xuất cần được chọn lọc, trình diễn và thử nghiệm trước khi khuyến cáo nông dân sử dụng đại trà. Để tránh rét ngành nông nghiệp cũng khuyến cáo không gieo mạ hoặc gieo thẳng cấy lúa những ngày trời rét đậm, nhiệt độ dưới 15 độ C; 100% diện tích mạ được che phủ bằng nilon. Bên cạnh đó, các địa phương cũng tập trung tu sửa, nạo vét kênh mương đảm bảo nước tưới; chuẩn bị giống dự phòng bằng những giống lúa ngắn ngày để ứng phó kịp thời nếu gặp điều kiện thời tiết rét đậm, rét hại.
Văn Thông
