- Các trại chăn nuôi gia cầm áp dụng các biện pháp an toàn sinh học để ngăn chặn mầm bệnh lây lan vào trại.
- Chỉ nên mua gia cầm khỏe mạnh, được tiêm phòng đầy đủ và có nguồn gốc rõ ràng. Khi mua gia cầm về nên nhốt riêng cách xa đàn gia cầm đang nuôi, cho uống thuốc bổ từ 10 - 15 ngày bằng cách dùng nước sạch hòa với B.Complex cho uống 2 lần/ngày vào sáng và tối. Sau thời gian cách ly, thấy gia cầm khỏe mới thả nuôi chung với gia cầm đang nuôi.
- Tiêm phòng vắc-xin H5N1, H5N6 cho tất cả đàn gà, vịt. Gà 2 - 5 tuần tuổi tiêm 0,3ml/con; trên 5 tuần tiêm 0,5ml/con; sau đó, 4 tháng tiêm nhắc lại 1 lần; vịt 2 - 5 tuần tuổi tiêm 0,5ml/con; sau 28 ngày tiêm nhắc 1ml/con; sau đó 4 tháng tiêm nhắc 1 lần.
- Chăn nuôi tập trung, cách xa khu dân cư theo quy trình khép kín là điều kiện hàng đầu trong phòng bệnh. Cần tổ chức mạng lưới cung ứng vắc-xin đầy đủ, kịp thời để người dân chủ động tiêm phòng với tỉ lệ 100%.
- Với các dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển, dụng cụ bảo hộ lao động và người vào trại phải được tiêu độc, khử trùng; thức ăn nước uống, chất độn chuồng phải đảm bảo không chứa mầm bệnh. Ngoài ra, người chăn nuôi nên đăng ký với trạm thú y để thẩm tra điều kiện vệ sinh thú y và cấp chứng nhận cho phép chăn nuôi; đăng ký với trạm thú y để lấy mẫu huyết thanh xét nghiệm virus cúm theo quy định.
- Thường xuyên sát trùng chuồng trại, khu vực chăn nuôi, vệ sinh thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi. Hạn chế tối đa người ra vào trại, phương tiện vận chuyển trước khi vào trại phải qua hố sát trùng ở cổng; đồng thời, thường xuyên thay thuốc sát trùng tại các hố trước cổng để ngăn chặn virus từ bên ngoài xâm nhập vào qua các phương tiện vận chuyển.
- Cho gia cầm ăn đầy đủ khẩu phần các loại cám có chất lượng tốt và ổn định, cho uống thêm B.Complex giúp cho gia cầm khỏe mạnh, tăng sức đề kháng với bệnh. Ngoài vắc-xin cúm gia cầm, hộ chăn nuôi cần tiêm phòng định kỳ, đầy đủ các loại vắc-xin thông thường như: Marek gà, Gumboro gà, đậu gà, Newcatle, tụ huyết trùng… Dùng các loại thuốc kháng sinh trộn với thức ăn theo định kỳ và theo lịch của cơ quan thú y địa phương, giúp cho gia cầm miễn dịch với các bệnh này.
- Những ngày thời tiết lạnh, thả gia cầm muộn và nhốt sớm. Duy trì nhiệt độ chuồng nuôi và nhốt gia cầm theo ngày tuổi, tháng tuổi. Giữ chuồng luôn khô sạch, vệ sinh chuồng trại định kỳ bằng các loại thuốc sát trùng có hiệu quả dài ngày (loại thuốc có thành phần Iot như Han Iodine 10%, BenKocid....), khoảng 7-10 ngày phun/lần sau khi dọn chất độn chuồng.
- Có thể cho gia cầm ngửi khói quả bồ kết định kỳ 5-7 ngày/lần, làm mũi gà thông thoáng, phòng hiệu quả các bệnh về đường hô hấp và tiêu diệt virus cúm, giúp gia cầm khỏe mạnh chống lại bệnh.
- Khoảng 2-3 ngày cho gà uống nước tỏi pha loãng/lần. Đập dập 2-3 củ tỏi sống, để trong không khí 15-20 phút sau đem hòa với 10 - 15 lít nước đem cho gà uống, bã tỏi rải quanh chuồng cho gà ngửi mùi. Các chất kháng sinh thực vật có trong tỏi tiêu diệt mạnh virus cúm gia cầm.
- Kiểm soát giết mổ: xây dựng các lò giết mổ gia cầm tập trung để kiểm soát nguồn gốc và tình hình dịch bệnh, áp dụng dây chuyền giết mổ tự động và đóng gói sản phẩm khi đưa ra tiêu thụ.
- Không buôn bán gia cầm sống tại các chợ và khu vực đông dân cư.
- Tăng cường dinh dưỡng: Trong khẩu phần ăn hàng ngày của gia cầm đảm bảo đầy đủ dưỡng chất để tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
- Giám sát quản lý chặt sức khỏe đàn gia cầm, phát hiện nhanh những biểu hiện bất thường như giảm ăn, giảm đẻ, gia cầm chết đột ngột đều phải lấy mẫu đi xét nghiệm.
- Thực hiện các biện pháp nhằm ngăn ngừa sự tiếp xúc của gia cầm nuôi, chim và gia cầm hoang dã, ngăn ngừa lây truyền bệnh qua các nhân tố trung gian như thức ăn, nguồn nước, phương tiện vận chuyển, khách tham quan...
- Khi có kết quả xác định bệnh cúm phải tiêu hủy toàn đàn và các biện pháp phòng chống dịch theo hướng dẫn của cơ quan thú y.
Ngô Đăng Sỹ (Trung tâm Khuyến nông Yên Bái)