Theo ông Nguyễn Tiến Nghĩa - Phó chủ tịch UBND thành phố Yên Bái thì cây lúa chiếm tỷ lệ không lớn trong cơ cấu giống cây trồng, hơn nữa tỷ trọng nông nghiệp chỉ chiếm một phần nhỏ trong cơ cấu kinh tế của thành phố, nhưng vẫn phải duy trì một diện tích lúa nhất định để đảm bảo an ninh lương thực. Mặt khác, những người nông dân nói chung và người làm lúa nói riêng ở thành phố vẫn là những hộ nghèo, thiếu việc làm. Cơ cấu giống trong vụ chiêm xuân này, toàn thành phố gieo cấy 250 ha, bằng 100% kế hoạch với những giống cho năng suất cao như: Tiên ưu 63, Kim cương....

Có thể nói đây là mùa vụ hết sức khó khăn bởi giá vật tư, phân bón tăng cao, hạn hán kéo dài, nhất là diễn biến khó lường của thời tiết, khi làm mạ và khi lúa mới cấy trời rét đậm, rét hại, ngay sau đó trời ấm lên, nhiệt độ trung bình toàn vụ cao hơn mọi năm khiến cây lúa phát triển rất nhanh, khả năng lúa trỗ sớm sẽ gặp trời mưa hoặc gió mùa đông bắc là có thể mất mùa. Đứng trước khó khăn đó, Phòng Kinh tế thành phố và các xã vận động nông dân tích cực bón lót phân chuồng nhằm giảm mức đầu tư phân hoá học. Thời tiết khi trời có rét đậm, rét hại hướng dẫn bà con phủ nilon chống rét cho mạ, không gieo cấy vào những ngày giá rét và bơm nước chống hạn, chống rét cho lúa; khi thời tiết ấm lên thì áp dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm kéo dài thời gian sinh trưởng của lúa.

Riêng vấn đề sâu bệnh, một số diện tích mắc bệnh đạo ôn đã được nông dân phát hiện và tổ chức cứu chữa kịp thời... Bằng sự nỗ lực của cán bộ kỹ thuật và bà con nông dân nên không một thửa mạ, ruộng lúa nào bị chết rét, phần lớn lúa trỗ vào thời điểm nắng ấm và năng suất vẫn đạt ở mức cao (trên 200 kg/sào, bằng chỉ tiêu kế hoạch đề ra).

Chúng tôi ngược lên Tuy Lộc để thăm những cánh đồng lúa chín vàng tình cờ gặp ông Tạ Ngọc Dũng - cán bộ nông nghịêp xã Tuy Lộc đang cùng môt số cán bộ đi điều tra, đánh giá sơ bộ năng suất lúa, ông cho biết: "Diện tích lúa đã và đang cho thu hoạch, năng suất ước đạt 250 kg/sào, nếu thời tiết từ nay đến cuối vụ đều tốt thì Tuy Lộc sẽ được mùa, nhưng không thể chủ quan được nếu mưa lâu rất dễ phát sinh bệnh đạo ôn cổ bông. Vì vậy, hệ thống truyền thanh của xã vẫn nhắc nhở bà con tích cực ra đồng thăm lúa để phòng sâu bệnh ".

 Dẫu vậy, khi đến cánh đồng Bái Dương - nơi có diện tích lúa lớn của Tuy Lộc, chúng tôi cũng đã gặp ông Phạm Khôi đang cùng con cháu gặt lúa xuân sớm. Có lẽ thửa ruộng nhà ông năng suất lúa không cao lắm, lúa thưa và bông ít hạt. Như hiểu được thắc mắc của chúng tôi, ông Khôi tâm sự: "Không riêng gì nhà tôi mà rất nhiều nhà ở Bái Dương này năm nay lúa kém, nguyên nhân chính là do hạn hán quá, trong khi giá bơm nước của HTX nông nghiệp lại quá cao".

Đây là những vấn đề mà thành phố Yên Bái cần nghiêm túc rút kinh nghiệm trong những mùa vụ tới.

Tâm lý "xanh nhà còn hơn già đồng" và tinh thần lao động khẩn trương của nông dân đã khiến cho nhà nông Tuy Lộc và các xã vùng trồng lúa đều tranh thủ nắng lên là thu hoạch lúa, đã có gia đình tổ chức cày bừa ngả rạ, chuẩn bị đất cho vụ lúa mùa. Thu xuân sớm để làm mùa sớm, làm mùa sớm để giành đất làm cây vụ ba, nhà nông đang chạy đua với thời gian, vì mục tiêu xoá đói, giảm nghèo.

Lê Phiên