Trong những năm gần đây, kinh tế tư nhân trên địa bàn tỉnh Yên Bái có sự phát triển khá nhanh về số lượng và chất lượng, nhiều ngành nghề kinh doanh được mở rộng, thu hút các nguồn lực xã hội vào sản xuất kinh doanh, đã góp phần làm thay đổi cơ cấu đầu tư, thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng nền kinh tế, giải quyết việc làm, xoá đói giảm nghèo cho nhân dân.

Toàn tỉnh hiện có 6.446 cơ sở sản xuất công nghiệp ngoài quốc doanh, tốc độ tăng bình quân trên 37%/năm. Các lĩnh vực tăng mạnh là sản xuất tinh bột công suất 14.800 tấn/năm; bao bì PP công suất 11.000 chiếc/năm; đũa gỗ xuất khẩu 108 triệu đôi/năm; giấy đế 27 dây chuyền công suất 32.400 tấn/năm; chế biến 600 tấn búp chè tươi/ngày; nghiền bột đá 191.500 tấn/năm…Kinh doanh khách sạn, nhà hàng phát triển mạnh với trên 60 cơ sở lưu trú và trên 1000 phòng; năm 2006 đã đón khoảng 135.00 lượt khách, doanh thu đạt 40 tỷ đồng.

Yên Bái hiện có 468 doanh nghiệp với số lao động theo đăng ký là 11.950 người, trong đó có 163 doanh nghiệp tư nhân có vốn đầu tư 194.380 triệu đồng; 218 công ty TNHH có vốn điều lệ 396.639 triệu đồng; 87 công ty cổ phần với vốn điều lệ 1.052.381 triệu đồng. Số lượng doanh nghiệp thành lập mới cũng tăng nhanh: 85 doanh nghiệp đăng ký vốn là 78.994 triệu đồng trong năm 2002 thì đến năm 2006 có 127 doanh nghiệp với vốn đăng ký lên tới 896.397 triệu đồng.

Theo số liệu điều tra về hiệu quả kinh doanh của các công ty cổ phần (năm 2005) có 29 doanh nghiệp có doanh thu trên 10 tỷ đồng/năm; 92,59% số doanh nghiệp kinh doanh có lãi với số tiền 6.703 triệu đồng, lãi bình quân 1 doanh nghiệp là 268,1 triệu đồng, lỗ bình quân 22 triệu đồng; 220 công ty trách nhiệm hữu hạn (năm 2005) có 7 doanh nghiệp có mức thu trên 10 tỷ đồng, 89,31 % doanh nghiệp có lãi với số tiền gần 9.700 triệu đồng, lãi bình quân 82,2 triệu/doanh nghiệp; lỗ bình quân 38,9 triệu đồng/doanh nghiệp. Doanh thu của các doanh nghiệp tư nhân thấp, số doanh nghiệp có lãi chiếm 95,17% với số tiền lãi trên gần 2.700 triệu đồng; lãi bình quân 28,4 triệu đồng/doanh nghiệp, lỗ 44,7 triệu đồng/doanh nghiệp.

Bên cạnh những kết quả trên, kinh tế tư nhân ở Yên Bái cũng đang đứng trước rất nhiều khó khăn, còn bộc lộ một số hạn chế. Số lượng doanh nghiệp có tăng nhưng tốc độ phát triển còn chậm và chưa bền vững, đa số các doanh nghiệp tư nhân có qui mô nhỏ (50% doanh nghiệp có vốn kinh doanh dưới 1 tỷ đồng), công nghệ sản xuất đơn giản, năng lực cạnh tranh trên thị trường thấp.

Việc phát triển các ngành nghề kinh doanh còn mang tính tự phát, chưa gắn với qui hoạch chung của tỉnh, do vậy đã làm lãng phí tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường. Trình độ quản lý doanh nghiệp và chất lượng lao động thấp không đáp ứng với xu thế hội nhập hiện nay.

Công tác quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp còn yếu kém, nhất là lĩnh vực hoạch định cơ chế, chính sách và định hướng phát triển cho doanh nghiệp. Nhận thức của các cấp, các ngành về kinh tế tư nhân trong nền kinh tế nhiều thành phần chưa rõ nên công tác quản lý chưa tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp. Công tác cải cách hành chính chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, nhất là việc cung cấp các dịch vụ hành chính công, nhiều khó khăn của doanh nghiệp bị cơ quan chức năng né tránh, chậm giải quyết.

Để tháo gỡ những khó khăn trong sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp, tại hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX về tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách, khuyến khích và tạo điều kiện phát triển kinh tế tư nhân, đồng chí Hoàng Thương Lượng - Phó bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh cho biết: Tỉnh đã triển khai thực hiện Luật Doanh nghiệp, đồng thời tăng cường công tác cải cách hành chính, nhằm tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ về phong cách và lề lối làm việc của các cơ quan nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư. UBND tỉnh ra quyết định thực hiện cơ chế một cửa, cấp đất và giải quyết các thủ tục đầu tư cho doanh nghiệp.

 Thời gian tới tỉnh tiếp tục khuyến khích phát triển mạnh các loại hình doanh nghiệp, mục tiêu đến năm 2010 tỉnh Yên Bái có từ 1000 doanh nghiệp trở lên; phát triển mạnh các doanh nghiệp có qui mô lớn có vốn đầu tư trên 200 tỷ đồng; nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, đầu tư máy móc, thiết bị công nghệ hiện đại vào sản xuất; hướng những doanh nghiệp có đủ điều kiện về tài chính đăng ký niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán...

Quang Thiều