Tuy nhiên, đời sống của 554 hộ dân chủ yếu là người Dao và Mông còn rất nhiều khó khăn, một phần thu nhập dựa vào rừng, do đó việc tuyên truyền để người dân khai thác lâm sản đi đôi với bảo vệ rừng hiệu quả là vấn đề rất nan giải.

Chủ tịch UBND xã Nậm Lành - ông Lý Kim Kinh cho biết: “Hiện nay, rừng tự nhiên ở Nậm Lành được giao cho cộng đồng các thôn bản quản lý bảo vệ. Toàn xã có 7 thôn bản, với 22 tổ bảo vệ rừng, các tổ thực hiện tuần tra rừng 1 lần/ tuần và hàng tháng báo cáo về xã tình hình. Công tác tuyên truyền, vận động được triển khai thường xuyên trên hệ thống loa phát thanh, qua các buổi họp thôn rồi thực hiện ký cam kết phòng chống cháy rừng (PCCR), bảo vệ rừng tới từng người dân, vì thế ý thức của người dân đã từng bước được nâng lên, có trách nhiệm hơn với rừng”.

Người Mông ở Nậm Lành luôn chấp hành tốt chủ trương của Đảng và Nhà nước, mặc dù đời sống vẫn còn nhiều khó khăn nhưng đã nhận thức được cái lợi của việc giữ rừng. “Nhà nước giao mình giữ rừng chính là giữ cho cho con cháu mình mai sau, và bảo vệ khí hậu, mùa màng”-Trưởng thôn Ngọn Lành là ông Mùa A Sử nói như vậy. Ngọn Lành là thôn nằm sát bên rừng tự nhiên, cả thôn có 21 hộ dân đều là người Mông.

Những năm qua, thôn đã được Chính phủ quan tâm đầu tư nhiều công trình thuỷ lợi, đường giao thông, hỗ trợ khai hoang ruộng nước, công cụ sản xuất nên đời sống đã khá hơn. Hiện nay, ở đây nhà nào cũng có ruộng nước, có một đến hai con trâu. Đời sống của người dân tuy khó khăn nhưng không còn lo đói, vì thế, công tác bảo vệ rừng đã được thôn thực hiện rất nghiêm.

Nậm Kịp là một thôn đông dân, có diện tích rừng tự nhiên lớn nhất xã với 1.300 ha, đời sống của người dân chủ yếu là sản xuất lúa nước, lúa nương. Do vậy, đến mùa làm nương nhân dân lại đốt nương để làm rẫy, nhiều năm trước do ý thức chưa cao, việc đốt nương thường dẫn đến cháy rừng, nhưng qua công tác tuyên truyền  ý thức trách nhiệm của người dân hiện nay đã được nâng lên, việc đốt nương luôn đảm bảo đúng quy trình, không còn xảy ra cháy rừng.

Hiện nay, vấn đề khai thác, vận chuyển lâm sản tại xã chưa có biện pháp ngăn chặn triệt để. Các đầu nậu, buôn gỗ không trực tiếp khai thác rừng mà chúng thuê người dân bản địa khai thác và vận chuyển ra ngoài. Đồng chí Phó ban Công an xã Nậm Lành cho biết: “Để vận chuyển được ra quốc lộ 32, thì gỗ thường được vận chuyển qua đoạn đường trung tâm xã, khi chính quyền xã tăng cường tuần tra kiểm soát thì đối tượng này lại đổi sang đường tắt dọc theo đường giáp ranh với xã Nậm Mười nên công tác ngăn chặn gặp rất nhiều khó khăn”.

Các đối tượng thường sử dụng xe máy vận chuyển gỗ nửa đêm đến sáng, khi có thông tin về việc tổ chức bắt giữ là chúng dừng ngay hoạt động(!?). Chính vì thế, 6 tháng đầu năm nay, Nậm Lành mới bắt được 1 vụ với 0,2 m3 gỗ pơ mu và Hạt Kiểm lâm huyện Văn Chấn bắt giữ được một vụ, thu giữ 1 xe máy.

Công tác quản lý bảo vệ rừng ở Nậm Lành những năm qua đã có nhiều thay đổi, ý thức của người dân đã từng bước được nâng lên, có trách nhiệm hơn với rừng. Để làm tốt công tác bảo vệ rừng trước hết cần phải tuyên truyền vận động chính những người dân trong xã từ bỏ việc khai thác gỗ trái phép; chính quyền xã càng phải sâu sát cơ sở, tìm hiểu đời sống, tâm tư, nguyện vọng của các đối tượng, từ đó có giải pháp giúp đỡ thiết thực. Có như vậy, mới góp phần ngăn chặn việc khai thác vận chuyển gỗ trái phép, giữ rừng tốt hơn. 

  Anh Dũng