Theo Sở Công Thương, 6 tháng đầu năm 2008, tổng giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh đạt 671 tỷ đồng, bằng 37,3% so với kế hoạch năm, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm 2007. Trong đó, công nghiệp trung ương quản lý đạt 170 tỷ đồng, bằng 57,6% kế hoạch, tăng 73,6%; công nghiệp do địa phương quản lý 487,7 tỷ đồng, đạt 33% kế hoạch, tăng 7,6% so với cùng kỳ. Đóng góp cho tăng trưởng chủ yếu là các doanh nghiệp khai thác chế biến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến chè… Mức tăng trưởng 18,4% là thấp hơn so với dự kiến. Ngoài những khó khăn đã nêu, còn nguyên nhân là Nhà máy xi măng Yên Bình sản xuất chưa ổn định, sản lượng đạt thấp (6 tháng mới chỉ sản xuất 15.700 tấn).

Trong những tháng cao điểm thiếu điện, Công ty cổ phần Thuỷ điện Thác Bà tăng công suất phát điện, dẫn đến nước hồ cạn kiệt cũng gây khó khăn cho việc vận chuyển đá nguyên liệu của các nhà máy xi măng. Chính vì vậy, kế hoạch năm 2008 của các nhà máy là 727.000 tấn sản phẩm, nhưng 6 tháng mới đạt 111.000 tấn.

Bên cạnh đó, một số ngành công nghiệp mũi nhọn như chế biến chè, chế biến gỗ, giấy đế, khai thác đá…giá trị sản xuất đạt thấp do gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thị trường đầu ra và tiếp cận với các nguồn vốn  tín dụng. Nhiều doanh nghiệp chế biến chè không có vốn để quay vòng, hầu hết phải mua chịu của nông dân, sản xuất cầm chừng. Kế hoạch cả năm sản xuất 16.000 tấn chè thành phẩm nhưng thực hiện 6 tháng mới đạt 7.200 tấn. Ngoài ra, việc chậm tiến độ trong thực hiện các dự án sản xuất công nghiệp đã làm giảm tốc độ tăng trưởng.

Thời điểm tháng 6, toàn tỉnh có 28 dự án công nghiệp đang được triển khai, tổng vốn đầu tư 1.368 tỷ đồng,  nhưng mới chỉ có 3 dự án hoàn thành giai đoạn đầu tư, chuẩn bị đưa vào sản xuất gồm: Dự án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất chế biến tinh dầu quế; Dự án đầu tư mở rộng Nhà máy Xi măng Yên Bái; Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy tinh bột sắn tại thị xã Nghĩa Lộ; 25 dự án còn lại đang trong giai đoạn xây dựng với tổng vốn đầu tư 1.034 tỷ đồng. Nhiều dự án đã khởi công nhưng tiến độ rất chậm, trong đó, Dự án xây dựng Nhà máy Luyện gang, thép do Công ty cổ phần Thép Cửu Long Vinashin làm chủ đầu tư, tổng  vốn 596,728 tỷ đồng. Ngày 3/2/2007, Công ty đã khởi công công trình, hiện đang xây dựng các hạng mục, nhưng tiến độ rất chậm, khó có thể hoàn thành đúng kế hoạch.

Nhiệm vụ 6 tháng cuối năm còn rất nặng nề, với giá trị sản xuất phải đạt trên 1.152 tỷ đồng. Để hoàn thành kế hoạch đề ra, cần sự nỗ lực rất lớn của các nhà quản lý cũng như doanh nghiệp. Từng doanh nghiệp cần phát huy vai trò chủ động trong sản xuất kinh doanh, tiết kiệm chi phí, chăm lo đời sống cho người lao động.

Các ngành và UBND các địa phương tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển sản xuất; cần có kế hoạch cụ thể trong việc cấp điện cho các cơ sở sản xuất; ưu tiên cấp điện cho các nhà máy có tỷ trọng sản xuất công nghiệp lớn; chủ động kiểm tra rà soát các dự án chậm tiến độ xây dựng, làm rõ năng lực của các chủ đầu tư để có hướng xử lý theo Luật Đầu tư; tăng cường kiểm tra đôn đốc, động viên, giúp đỡ các doanh nghiệp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về nguyên liệu, vốn, giải phóng mặt bằng, vận tải, tiêu thụ sản phẩm để đẩy mạnh sản xuất kinh doanh các mặt hàng có lợi thế, nhất là những sản phẩm sử dụng nguyên liệu tại địa phương; tăng cường quản lý tài nguyên, khoáng sản, nhất là khai thác, chế biến quặng sắt, chấm dứt tình trạng bán nguyên liệu thô ra ngoài tỉnh.

Anh Dũng