“Tiến bộ vượt bậc”- Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Văn Bình đánh giá như vậy về thực hiện vốn XDCB ngân sách tập trung. Nổi bật là giao thông, vốn đầu tư XDCB năm 2009 là 146 tỷ đồng, chiếm trên 1/3 vốn ngân sách đầu tư XDCB địa phương.

Các dự án trọng điểm như đường Km5-Yên Bình, cầu Trái Hút, đường Trạm Tấu-Bắc Yên và dự án chuyển tiếp tiến độ thực hiện khá so với kế hoạch và cùng kỳ. Đường Km5-Yên Bình tới 30.7, giá trị thực hiện 110 tỷ đồng, bằng 62% giá trị công trình. Cầu Trái Hút hoàn thành mố M0, trụ T1, đang thi công trụ T3, T4, mố M5, giá trị thực hiện ước trên 13,4 tỷ. Đường Trạm Tấu-Bắc Yên cơ bản thi công xong nền và các hạng mục thoát nước với chiều dài 8kh/17,3 km. Các công trình cầu Ngòi Bục, Khe Đóm, Đát Hùng; đường Đại Lịch - Minh An, Chấn Thịnh - Mị... khối lượng đạt khá. Riêng cầu Đát Hùng thi công xong, cầu Ngòi Bục đạt 91% giá trị gói thầu, cầu Khe Đóm đạt 73% giá trị. Chủ đầu tư có nhiều cố gắng để khởi công các dự án mới như: đường nối quốc lộ 70-32C với đường cao tốc, đường Khánh Hoà-Minh Xuân, Mường La (Sơn La) - Mù Cang Chải, đường trục chính thị trấn Cổ Phúc; cầu Ngòi A, Ngòi Khai. Tổng giá trị thực hiện các dự án do ngành làm chủ đầu tư đạt 153 tỷ đồng, bằng 104% kế hoạch.

Lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, các dự án chuyển tiếp như thuỷ lợi Cò Hả, Háng Sung, Cáng Đông, Tà Cao, Huổi Lổng hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng. Dự án kè chống sạt lở sông Hồng đang tập trung thi công; thủy lợi Nghĩa Tâm - Bình Thuận, Ngòi Gùa, Nậm Có - Bản Lìm bảo đảm tiến độ về thủ tục để khởi công. Giá trị thực hiện tính đạt trên 18,2 tỷ đồng, bằng 56,2% kế hoạch. Khối công nghiệp, vốn đầu tư 25,2 tỷ đồng, giá trị thực hiện 40 tỷ bằng 158,8%. Khối giáo dục, kế hoạch vốn 42 tỷ đồng, giá trị thực hiện 28,3 tỷ, bằng 67,4%. Hạ tầng công cộng kế hoạch vốn 22,7 tỷ, giá trị thực hiện đạt gần 48%... Tổng thể, tới 1.7 giá trị thực hiện vốn đầu tư XDCB ngân sách tập trung đạt 332,5 tỷ đồng, bằng 81,46% kế hoạch. Nhiều chủ đầu tư triển khai thực hiện khá tốt chỉ đạo của UBND tỉnh về thực hiện kế hoạch vốn nhưng một số lĩnh vực giá trị thực hiện còn thấp (y tế đạt 36,9%, văn hoá thông tin 32,7%...) Riêng nông nghiệp và phát triển nông thôn, dự kiến điều tiết 16,8 tỷ đồng cho các dự án thuộc lĩnh vực khác.

Tiến độ có tiến bộ nhưng vẫn tái diễn cảnh vốn chờ công trình, hạng mục, khối lượng và giá trị thực hiện khá nhưng giải ngân còn chậm. Tới 1.7.2009, giá trị giải ngân đạt 40,3% kế hoạch vốn năm và 49,8% giá trị khối lượng. Lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn đạt 37% giá trị khối lượng thực hiện và 20,9% kế hoạch. Y tế đạt 25,5% kế hoạch, văn hoá thông tin đạt 7,8%, khoa học công nghệ 23,6%, hạ tầng công cộng 24,4%, giáo dục đào tạo 28,6%. Kế hoạch giao sớm, UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc nhưng tới tháng 8.2009 nhiều dự án vẫn chưa khởi công. Xuất hiện tình trạng quá tải ở một số chủ đầu tư, ban quản lý dự án. Khối lượng dự án triển khai nhiều, nhân lực và năng lực không đáp ứng nên các thủ tục XDCB làm rất chậm, không đáp ứng yêu cầu tiến độ. Đáng quan tâm, nhiều đơn vị chủ đầu tư, ban quản lý dự án triển khai còn sai trình tự, khi trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt, cơ quan thẩm định phải hướng dẫn thực hiện lại từ đầu, dẫn tới mất tiến độ. Tình trạng “ôm” công trình, tham gia thi công quá nhiều công trình cùng một lúc nhưng năng lực hạn chế, thiếu nhân lực, máy móc thiết bị thi công khá phổ biến. Có nhà thầu khi có được thông tin kiểm tra của cấp có thẩm quyền đã đối phó bằng cách tập trung nhân lực, thiết bị nhưng sau đó lại chuyển nhân lực, thiết bị sang công trình khác.

Vốn đầu tư XDCB ngân sách bố trí năm sau cao hơn năm trước nhưng vẫn rất hạn chế. Các dự án có mục tiêu thì không thể điều chuyển vốn cho các dự án khác, dự án có khả năng giải ngân thì thiếu vốn bố trí, dự án bố trí vốn thì không có khối lượng thanh toán. Về thanh toán, giải ngân, một số chủ đầu tư, ban quản lý dự án chưa tập trung hoàn thiện thủ tục giải ngân, dẫn tới nhiều dự án có khối lượng hoàn thành lớn hoặc đã hoàn thành được bố trí đủ vốn kế hoạch không thể giải ngân. Nhiều dự án do nhà thầu năng lực hạn chế, không tập trung thi công hoặc thiếu sự đôn đốc của chủ đầu tư nên tiến độ triển khai chậm, ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân.

Kế hoạch vốn XDCB nguồn ngân sách tập trung năm 2009 là 408 tỷ đồng, tới 1.7.2009 giá trị thực hiện đạt 81,46% kế hoạch (tính cả 100 tỷ đồng chuyển tiếp của năm 2008). Để thúc đẩy tiến độ thực hiện vốn và giải ngân, các cấp, các ngành cần chỉ đạo quyết liệt các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu, nhất là các dự án chậm tiến độ; căn cứ vào tình hình thực tế để điều hoà, điều chỉnh vốn giữa các dự án theo hướng ưu tiên các dự án đã hoàn thành và hoàn thành trong năm 2009, 2010. Với các dự án khởi công mới, theo Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Văn Bình thì hạn cuối là 30.9, các dự án chưa khởi công kiên quyết giãn hoãn để điều chuyển vốn cho dự án khác.

Tuấn Anh