Ấn tượng đầu tiên khi đến với Nghĩa Lộ là những vườn hoa muôn sắc hòa với màu xanh bạt ngàn của cánh đồng lúa Mường Lò. Anh Lã Văn Tuấn - một trong những người đầu tiên trồng hoa ở thị xã cho biết: “Năm 1998, nhà mình bắt đầu trồng hoa hồng và hoa cúc. Khi đó, vùng này chưa có ai trồng. Hiện nay, gia đình có khoảng 3.800 m2 đất chuyên dùng để trồng hoa, mỗi năm cho thu gần 100 triệu đồng”. Nằm ở cửa ngõ miền Tây, vì thế trồng hoa được coi là một cây trồng có thị trường tiêu thụ rộng lớn từ huyệnVăn Chấn, Trạm Tấu đến Mù Cang Chải vào cả một phần của tỉnh Lai Châu.

Theo anh Nguyễn Văn át - người bán hoa ở phường Trung Tâm thì những ngày bình thường thì còn đủ hoa để bán, nhưng vào dịp lễ, tết thì phải lấy thêm hoa từ Yên Bái, Hà Nội mới cung ứng. Đa phần những hộ trồng hoa đều kiêm luôn việc bán và trang trí vòng hoa, giỏ hoa, điều này tạo điều kiện để người trồng hoa nâng cao thu nhập và làm cho thị trường hoa trở nên phong phú, đa dạng hơn. Bên cạnh lợi thế về một thị trường rộng lớn, cây hoa còn có sự ưu đãi của thiên nhiên và khí hậu nơi đây.

Nằm trên cánh đồng Mường Lò, có hệ thống thủy lợi tốt, vì thế nguồn nước dành cho tưới tiêu, chăm sóc hoa là rất thuận tiện. Anh Lê Trung Sơn - một trong những hộ trồng hoa ở thị xã cho biết: “Ngoài hoa hồng và hoa cúc, năm ngoái tôi đã trồng một số giống hoa chất lượng cao như: ly, lay ơn đều phát triển tốt”. Không chỉ nâng cao thu nhập cho người trồng hoa, các hộ trồng hoa còn tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng trăm người dân trong vùng với mức thu nhập gần 1 triệu đồng/tháng.

Khó khăn lớn nhất hiện nay đối với các hộ trồng hoa là đồng vốn và hợp đồng sử dụng đất. Theo tính toán của anh Tuấn, để mở rộng 1 sào đất trồng hoa, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật phải mất 600 triệu đồng. Nếu đầu tư đơn giản, thủ công thì 1000 m2  hoa cũng phải có hơn 100 triệu đồng, số tiền này không phải là nhỏ so với người làm nghề nông. Như vậy, có thể thấy, để phát triển nghề trồng hoa, đòi hỏi phải có sự đầu tư, chăm sóc lớn hơn nhiều so với các loại cây trồng khác.

Tuy nhiên, qua khảo sát thì người dân lo về vốn thì ít mà lo về việc sử dụng đất thì nhiều, bởi hiện nay họ chỉ được ký hợp đồng sử dụng đất một năm một lần. Điều này đồng nghĩa với việc người dân không dám mở rộng, đầu tư nâng cao chất lượng các loại hoa, vì không có gì đảm bảo rằng năm sau họ có được ký hợp đồng sử dụng đất nữa không. Nhiều người tâm huyết với nghề trồng hoa dự định sẽ xây nhà lưới, trồng thêm nhiều loại hoa để nâng cao năng suất và chất lượng nhưng do chỉ được ký hợp đồng sử dụng đất từng năm một, vì thế họ còn dè dặt.

Bà Lò Thị Huân - Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ cho biết, hoa là một trong những cây trồng nằm trong chiến lược chuyển đổi cơ cấu cây trồng của thị xã. Những năm trở lại đây, diện tích và số hộ trồng hoa đã tăng đáng kể, nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu của thị trường. Cả thị xã mới có khoảng 1,4 ha trồng hoa, chia đều cho 11 hộ, tập trung chủ yếu ở phường Trung Tâm. Bên cạnh đó, chất lượng hoa cũng chỉ ở mức trung bình, cành và bông vẫn còn nhỏ do các giống hoa này trồng đã lâu, người dân lại không đầu tư theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật. Loại hoa vẫn còn đơn điệu, chủ yếu người dân chỉ trồng hoa hồng và hoa cúc.

Để giải quyết những hạn chế này, thị xã đang vận động người dân mở rộng diện tích trồng hoa lên từ 3 ha - 5 ha để đáp ứng đủ nhu cầu của thị trường, các ngân hàng cần tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để người dân vay vốn, đầu tư xây dựng nhà lưới, hệ thống tưới tiêu, phân bón…nhằm nâng cao chất lượng cây hoa. Đồng thời, thị xã ký hợp đồng sử dụng đất lâu dài (5 - 10 năm) với các hộ có nhu cầu tiếp tục phát triển nghề trồng hoa và có các phương án sản xuất tập trung. Việc quy hoạch đã được thực hiện tại các cửa hàng bán hoa. Việc đưa giống hoa mới vào trồng, chất lượng cao cũng được thị xã đặc biệt quan tâm, nhằm làm phong phú thêm cho thị trường hoa, bởi đời sống được nâng cao, nhu cầu dùng hoa tươi cũng ngày càng lớn.

Hùng Cường