Vụ xuân vừa qua, do không có nước cấy lúa nên gia đình chị Ngô Minh Thành ở thôn Tân Quang xã Liễu Đô (huyện Lục Yên) phải chuyển 5 sào sang trồng cây màu và được huyện hỗ trợ 10 kg giống. Lần đầu tiên trồng đậu tương xuân nên những ngày đầu mới tra hạt, chị thấp thỏm lo âu, không biết liệu rồi công sức, tiền của mình bỏ ra sẽ thế nào? Thế rồi, những lo âu ấy cũng ngày một nguôi đi khi mà những cây đậu tương ra quả ngày càng nhiều. Giờ chị đã thu hơn 5 tạ hạt, bán với giá thấp nhất cũng được 12.000 đồng/kg, thành tổng thu 6 triệu đồng. Nếu so với 1,2 tấn thóc trên diện tích này ở những vụ trước, với giá thóc 4.000 đồng/kg thì chị vẫn lãi hơn 1 triệu đồng. Chị Thành quả quyết: “Vụ này năm sau, tôi lại trồng đậu tương”.

Cũng như gia đình chị Thành, gia đình ông Nguyễn Công Luân ở thôn Đồng Phú, thị trấn Yên Thế, chỉ 1,2 sào trồng đậu tương cũng đã thu về 1,5 tạ hạt. Ông Luân cũng cho biết vụ sau sẽ tiếp tục trồng đậu tương.

Vụ đông xuân vừa qua, do ảnh hưởng bởi tình trạng hạn hán kéo dài, toàn huyện Lục Yên có tới 169 ha cấy lúa thường xuyên không có nước. Trước tình hình này, phần lớn bà con đã chủ động chuyển sang trồng các cây màu như ngô, lạc... Ngành nông nghiệp huyện cũng đã nhanh chóng khảo sát được 63 ha tại 14 xã, thị trấn là diện tích đất phù hợp để trồng cây đậu tương. Trên cơ sở đó, huyện đã hỗ trợ bà con 3.400 kg giống, chủ yếu là giống DT 84 với định mức 2 kg/sào. Ngay sau khi cấp giống, lực lượng khuyến nông viên đã nhanh chóng hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân, nhất là ở những nơi bà con không có kinh nghiệm trồng giống cây này.

Đến nay, toàn bộ diện tích đậu tương đã được thu hoạch xong để nhường đất cho vụ mùa. Thông thường thì vụ xuân, bà con trồng đậu tương chỉ để giữ giống, do vậy với những diện tích này năng suất trung bình chỉ đạt khoảng 40 kg/sào. Tuy nhiên, theo kết quả thống kê trên diện tích 63 ha huyện đã hỗ trợ, năng suất đạt 60 kg/sào, thậm chí nhiều nơi đạt 1 tạ/sào (tương đương với đậu tương hè chính vụ). Với giá bán hiện nay dao động trong khoảng từ 12.000 đến 15.000 đồng/kg, trừ mọi chi phí, bà con vẫn có lãi 22 triệu đồng/ha. Đánh giá về kết quả này, ông Hoàng Văn Số – Trạm trưởng Trạm Khuyến nông huyện Lục Yên cho biết: “Bên cạnh cây màu như lạc, ngô... thì chúng tôi thấy rằng hiệu quả kinh tế của đậu tương xuân cũng rất cao, nhưng phải thật chú ý vấn đề thời vụ và nên trồng trong khoảng giữa tháng 3, đầu tháng 4 là tốt nhất”.

Có thể nói, cây đậu tương trồng trên đất hạn trong vụ xuân vừa qua ở Lục Yên đã thể hiện ưu thế rõ rệt: chi phí đầu tư thấp, ít tốn công lao động và giá sản phẩm ổn định.

Hiệu quả của cây đậu tương trên đất hạn đã mở ra một triển vọng mới cho ngành nông nghiệp Lục Yên. Bên cạnh những lợi ích kinh tế cụ thể, cây đậu tương cũng giống như cây lạc, ngoài cho thu nhập cao hơn, nó còn là loại cây có tác dụng cải tạo đất rất tốt, phù hợp với nhiều loại đất, lại không phụ thuộc nhiều vào nguồn nước. Đặc biệt, với yếu tố thời vụ được coi như một phát hiện mới trong vụ xuân vừa qua thì việc phát triển diện tích cây đậu tương xuân ở Lục Yên là điều mà bà con nông dân rất cần lưu tâm. Bởi bà con trước đây thường trồng vào tháng 2 nên dòi đục nõn rất nhiều, gây chết cây và ảnh hưởng đến năng suất.

Mai Huyên