Cơ quan quản lý giá sẽ can thiệp

Trả lời phóng viên báo chí, ông Nguyễn Anh Tuấn (ảnh), Cục phó Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết, Thông tư mới quy định tất cả các mặt hàng sữa đều thuộc diện phải bình ổn giá, riêng sữa bột cho trẻ em dưới 6 tuổi phải đăng ký giá và kê khai giá. Bộ Tài chính chỉ quản lý việc đăng ký, kê khai giá đối với các DN lớn, DN đầu mối, còn các Sở Tài chính tiếp nhận đăng ký giá tại các địa phương.

Về nguyên nhân chỉ có sữa bột cho trẻ em dưới 6 tuổi mới phải đăng ký giá, theo ông Tuấn, do mặt hàng này chiếm tới 90% thị phần sữa bột nhập khẩu và là mặt hàng chủ yếu gây biến động giá trong thời gian qua. Các DN trước khi bán mặt hàng này lần đầu, hay thực hiện điều chỉnh giá bán đều phải đăng ký và kê khai giá với cơ quan quản lý giá. Thông tư 122 không quy định về tỷ lệ biến động bao nhiêu % hay thời gian biến động bao nhiêu ngày cơ quan quản lý mới có quyền kiểm soát giá. Kể từ ngày 1.10 (ngày thông tư có hiệu lực), giá sữa cứ biến động bất thường, bất hợp lý cơ quản quản lý giá sẽ can thiệp.

* Thưa ông, làm thế nào để cơ quan quản lý giá biết được giá sữa tăng bao nhiêu % là bất hợp lý?

- Căn cứ theo quy chế tính giá của Bộ Tài chính ban hành năm 2005 (Quyết định 06/2005/QĐ-BTC). Quyết định này không quy định giá trần, giá sàn của các mặt hàng bình ổn và đăng ký giá, nhưng nó đưa ra nguyên tắc khống chế các khoản mục chi phí như thế nào là hợp lý. Chúng tôi cũng đang tiến hành sửa đổi quy định này để phù hợp hơn với thông tư mới và những quy định của Luật Thuế thu nhập DN. Ngoài ra, còn khoảng 20 khoản mục khác cũng quy định cụ thể về các yếu tố cấu thành giá sữa. Cơ quan quản lý giá sẽ căn cứ vào các quy định này để “rà soát” giá sữa của các DN. Trong thời gian sắp tới, quyết định sửa đổi này cũng sẽ được ban hành.

Giá sữa tháng 9 vẫn đứng ở mức cao Kể từ tháng 7 đến nay, có 4 DN tăng giá sữa. Nguyên nhân tăng giá được các DN lý giải là do chịu áp lực từ một số yếu tố chi phí đầu vào như đối tác nước ngoài tăng giá, chi phí vay vốn ngân hàng, chi phí kho bãi vận chuyển tăng… Tuy nhiên, cũng theo báo cáo trên, trong tháng 8, giá các loại sữa trên thị trường thế giới lại có xu hướng giảm. Giá sữa bột gầy tại thị trường Úc từ 2.800-3.200 USD/tấn (giảm 4% so với tháng trước); sữa nguyên kem từ 2.900-3.400 USD/tấn (giảm 3,05%). Tại thị trường châu Âu, giá sữa bột gầy từ 2.725-2.950 USD/tấn (giảm 3,7% so với tháng trước, tăng 19% so với cùng kỳ năm  ngoái); sữa nguyên kem từ 3.475-3.700 USD/tấn (giảm 1,3% so với tháng trước, tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái).

* Sữa bột chủ yếu nhập khẩu nên rất khó kiểm soát, cơ quan quản lý giá căn cứ vào đâu để so sánh số liệu của DN?

- Hải quan sẽ cung cấp số liệu về nguyên liệu nhập khẩu và các DN nhập thành phẩm. Ngoài ra, chúng tôi cũng đề nghị Bộ Công thương cung cấp số liệu về thị phần để kiểm soát các yếu tố cạnh tranh, độc quyền xem có dẫn tới thao túng giá hay không. Sau khi tiếp nhận, cơ quan giá sẽ áp vào các quy chế tính giá, phân tích và tính toán để đưa ra mức giá hợp lý làm cơ sở để so sánh với giá DN bán trên thị trường.

Doanh nghiệp sẽ bớt lộng hành

* Người tiêu dùng đang lo ngại, nếu chỉ bắt sữa bột trẻ em dưới 6 tuổi đăng ký giá, DN sẽ “lách” các mặt hàng sữa khác, thực tế vừa qua sữa bột dành cho người già, sữa nước... đã tăng rồi, thưa ông?

- Các DN “nhảy” đến đâu mình sẽ tính đến đó. Nhiều khi các cơ quan quản lý phải căn cứ từ thực tiễn phát sinh ra mới có các điều chỉnh. Tuy nhiên, sẽ không có chuyện không đăng ký là cơ quan quản lý không thể làm gì, vì giá sữa vẫn là mặt hàng thuộc diện bình ổn giá. Tăng bất hợp lý chúng tôi sẽ căn cứ quy định bình ổn giá để can thiệp.

* Nếu không bắt DN đăng ký, kê khai giá, cơ quan quản lý làm sao biết được tăng như nào là bất hợp lý, là bất thường?

- Trước kia, thông tư cũ bó hẹp khả năng xử lý khi quy định tăng giá quá 20% so với giá bán, cách nhau tối thiểu liên tục 15 ngày thì cơ quan quản lý mới có quyền can thiệp. Nhưng thông tư mới đã rộng hơn, khi giá biến động, cơ quan quản lý giá sẽ yêu cầu DN phải báo cáo. Không đăng ký nhưng phải báo cáo lý do tại sao tăng bất thường. Chỉ cần tăng giá bất thường so với yếu tố thị trường là cơ quan quản lý giá có thể ra thông báo, yêu cầu báo cáo các thông tin, số liệu về giá. Nếu DN giải trình đúng, giá tăng hợp lý thì không vấn đề gì. Nhưng nếu sai, bất hợp lý chúng tôi sẽ sử dụng các biện pháp bình ổn giá để giải quyết.

* Các biện pháp đó là gì, thưa ông?

- Khi phát hiện DN tăng giá bất hợp lý, biện pháp nhẹ nhất là xử phạt hành chính, đình chỉ mức giá bán, tịch thu khoản chênh lệnh do tăng giá bán vào ngân sách. Nặng hơn, sẽ yêu cầu cơ quan chức năng tước giấy phép kinh doanh.

Theo dự báo của chúng tôi, Khi thông tư có hiệu lực, các DN sẽ bớt “lộng hành” hơn khi cơ quan quản lý giá có quyền kiểm tra nếu giá tăng bất thường. Ngoài ra, quy chế tính giá len lỏi được vào các DN, thì họ sẽ không thể vin vào lý do này nọ để tăng giá bất hợp lý.

(Theo TNO)