Đến thôn Thiên Tuế những ngày cuối tháng 10, những vườn cam xanh mướt, bên những ngôi nhà cao tầng khang trang đã lấp ló những chùm cam vàng mọng. Hai bên quốc lộ 32, đoạn qua khu vực thôn, những sạp cam đủ loại được bày biện bắt mắt.

Thấy biển hiệu quảng cáo “Đặc sản cam Phố Thượng” tôi ghé vào sạp cam của gia đình ông Nguyễn Minh Nghiệm - Chi hội trưởng Hội chi hội cựu chiến binh thôn Thiên Tuế mà cứ ngỡ là gia đình buôn cam ở nơi khác về bán. Qua trò chuyện với ông tôi mới vỡ lẽ “cam Phố Thượng” đó là mục tiêu mà nhân dân thôn Thiên Tuế mong muốn và đang nỗ lực xây dựng thương hiệu cho sản phẩm cam của địa phương mình.

Thôn Thiên Tuế hiện có 81 hộ dân, chủ yếu là cán bộ, công nhân viên chức của Lâm trường Ngòi Lao đã nghỉ việc, nghỉ chế độ về nhận đất của Lâm trường và khai phá đất hoang phát triển sản xuất. Với kinh nghiệm sản xuất lâm nghiệp nhiều năm, nhận thấy giá trị từ cây cam, nhân dân trong thôn đã mày mò, học hỏi từng bước mở rộng diện tích.

Hiện cả thôn có 31 ha cam, chiếm 1/4 diện tích và chiếm 1/3 sản lượng cam của toàn xã Thượng Bằng La. Khác với những vườn cam ở nhiều địa phương khác đang bị nhiễm bệnh, thoái hóa và cằn cỗi, hầu hết những vườn cam ở thôn Thiên Tuế vẫn xanh tốt, trĩu quả.

Có nhiều gốc cam đã ngoài 20 năm tuổi, nhưng vẫn tỏa bóng xum xuê, cho thu hoạch vài ba tạ quả mỗi năm. Trao đổi kinh nghiệm trong việc trồng cam, ông Nghiệm cho biết: “Cam là cây rất khó tính, đòi hỏi đầu tư chăm sóc cao.

Để giúp cho vườn cam phát triển tốt, hạn chế sâu bệnh trong nhiều năm, thì quá trình đào hố, làm đất ban đầu rất quan trọng. Giống cam ở địa phương được người dân nhân giống chủ yếu bằng phương pháp ghép mắt trên giống bưởi của địa phương nên khả năng phát triển mạnh hơn so với việc chiết, ghép thông thường”. Một điều dễ nhận thấy là đời sống của nhân dân thôn Thiên Tuế khá ổn định, hầu hết các hộ dân đều có nhà xây kiên cố, nhiều nhà đã có nhà cao tầng, khang trang.

Theo bà Vũ Thị Lợi - Bí thư chi bộ thôn Thiên Tuế : “Cả thôn có hơn 40 hộ trồng cam, thì có trên chục hộ có thu nhập trên 100 triệu đồng/năm, cá biệt có những hộ gia đình ông Vũ Văn Oán, Vũ Như In, Nguyễn Văn Vụ, Nguyễn Minh Nghiệm thu nhập trừ chi phí đạt 120 - 150 triệu đồng. Hiện nay, thôn Thiên Tuế không còn hộ nghèo, đời sống khá ổn định, song điều mà nhân dân trăn trở đó là sản phẩm cam của địa phương mình thường bị đánh đồng chất lượng với nhiều nơi khác.

Nhân dân thôn Thiên Tuế rất mong muốn được giúp đỡ xây dựng thương hiệu và đang nỗ lực để nâng cao hơn nữa chất lượng mỗi vườn cam”. Nhìn những vườn cam trĩu quả, được trồng rất cẩn thận, theo hàng, theo lối trên các sườn đồi, khe suối. Trên mỗi gốc cam đều có vài chiếc bẫy, bả sinh học làm mồi nhử diệt sâu, bướm.

Việc tưới tiêu, chăm sóc cũng hết sức khoa học, mỗi vườn cam đều có những bể chứa nước nhỏ, để thuận tiện cho việc tưới tiêu, phun thuốc. Cơ cấu giống cam ở Thiên Tuế cũng rất đa dạng, ngoài các giống cam địa phương như: cam sen, cam chanh, cam sành, thì các giống cam chất lượng cao như cam Đường Canh, cam Valenxia, cam Vinh, quýt Thái Lan cũng được trồng với diện tích khá lớn. Điều này không chỉ làm đa dạng sản phẩm cam, quýt mà còn kéo dài thời gian thu hoạch, nâng cao giá trị mỗi vườn cam.

Một mùa cam nữa lại đến, năm nay lại một năm nữa người dân thôn Thiên Tuế lại được mùa cam. Hiện, giá cam chanh dao động từ 5.500 - 6.000 đồng/kg, cam Đường Canh, cam Valenxia chừng 16 - 20.000 đồng/kg, với giá này khả năng thu nhập sẽ cao hơn năm ngoái. Đó là niềm vui, niềm phấn khởi của nhân dân thôn Thiên Tuế.

Với tinh thần lao động cần cù, sáng tạo, người dân nơi đây đã phát huy lợi thế về điều kiện thổ nhưỡng khí hậu, làm giàu gia đình, cho quê hương. Sự nỗ lực, ý thức phát triển mỗi vườn cam cùng sự giúp đỡ, hỗ trợ của các ngành chức năng, tương lai không xa, sản phẩm cam Phố Thượng sẽ được thị trường chứng nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng như mong ước bấy lâu của người dân nơi đây.

Trần Van