Tranh cãi và tác động

Ngày 8.11, Bộ Tài chính có văn bản gửi các bộ, ngành có liên quan và Hiệp hội các Nhà sản xuất ôtô VN thông báo về kế hoạch cắt giảm thuế trong năm 2011. Điểm mà thị trường, các DN nhập khẩu xe và người tiêu dùng (NTD) đặc biệt quan tâm là dòng xe từ 9 chỗ ngồi chở xuống. Theo quan điểm của Bộ Tài chính, việc điều chỉnh giảm thuế để cho phù hợp với lộ trình cắt giảm thuế quan mà VN đã cam kết, bao gồm cam kết ASEAN và cam kết WTO. Cụ thể, cam kết ASEAN là đến năm 2011, thuế suất dự kiến với dòng xe này là 70% và cam kết WTO là 83%. Đối với xe 2 cầu, thuế suất theo cam kết ASEAN là 70% và cam kết WTO 73%.

Tuy nhiên, bên cạnh đề xuất này, thời gian qua VN cũng lại áp dụng nhiều biện pháp mang tính kỹ thuật để hạn chế nhập khẩu xe ôtô. Cụ thể, Chính phủ VN đã áp dụng quy định tạm dừng mua xe ôtô công có nguồn gốc nhập khẩu. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng cho rằng dòng xe từ 9 chỗ ngồi chở xuống là dòng xe cao cấp, là mặt hàng gây nhập siêu khá cao trong thời gian qua, do vậy cần dùng chính sách thuế để hạn chế nhập khẩu xe ôtô.

Ngay sau khi Bộ Tài chính có đề xuất này, thị trường đã có phản ứng trái chiều. Trong khi Vama lo ngại việc giảm thuế từ 83% hiện nay, xuống còn 70% là quá đột ngột, khiến cho các DN lắp ráp ôtô trong nước lo ngại thì NTD lại mừng vui... chờ đợi. Số đông DN nhập khẩu cho rằng, việc giảm thuế là phù hợp với lộ trình, vừa “cởi nút thắt” thuế quan tồn tại lâu nay vốn tạo nên sự “phân biệt đối xử” giữa xe trong nước và xe nhập khẩu. Ngược lại, Vama lại có hẳn văn bản kiến nghị mang tính... phản đối.

Kết quả của những tranh luận này khép lại bằng việc Bộ Tài chính đưa ra biểu thuế suất thuế ôtô nhập khẩu cho năm 2011. Theo đó, dòng xe nhỏ chỉ giảm 1% thuế, còn dòng xe 2 cầu dung tích xilanh 2,5 lít trở lên giảm 6% thuế từ tháng 1.2011.

Dòng xe nhỏ chỉ giảm thuế nhập khẩu 1%.

Mừng vui lẫn lộn

Có thể nói rằng, cả DN lắp ráp trong nước, DN nhập khẩu và NTD đều mừng vui lẫn lộn. Đối với các DN lắp ráp xe trong nước, họ có thể vui mừng vì việc giảm thuế ở mức 1% đối với dòng xe nhỏ không nhiều ý nghĩa. Điều đó có nghĩa vẫn đảm bảo khả năng cạnh tranh của dòng xe lắp ráp trong nước trước dòng xe nhập khẩu. Còn các DN nhập khẩu thì nhận định việc giảm thuế này coi như không có gì. Nhưng đối tượng tác động chính là số đông NTD trót vui mừng... chờ đợi thì lại thất vọng tràn trề.

Nhưng, có một điểm mấu chốt là với động tác đề nghị giảm thuế mạnh, Bộ Tài chính đã “khéo léo” khiến các DN nhập khẩu dòng xe này cũng như NTD chùn tay, không dám nhập hàng, không dám mua xe vì buộc phải chờ đợi. Qua đó giảm sức ép nhập siêu xe ôtô dịp cuối năm. Chính vì thế, khi thị trường vào mùa mua sắm - nhất là dịp cuối năm và dịp tết - thì DN không có nhiều xe để bán, việc nhập hàng cũng đã muộn. Điều này buộc lòng NTD chấp nhận hoặc phải mua xe lắp ráp trong nước, hoặc bỏ lỡ cơ hội mua xe dịp cuối năm để tiếp tục chờ đợi những lô hàng mới.

Đối với dòng xe 2 cầu có dung tích xilanh 2,5 lít trở lên, việc được giảm thuế 6% từ năm 2011 là khá cao. Nhưng cũng như dòng xe nhỏ, thời gian qua hầu hết các DN đều phải “nằm im chờ thuế”. Vì thế, dù có được giảm thuế từ tháng 1.2011 thì chắc chắn thị trường cũng không có nhiều nguồn cung để đáp ứng nhu cầu. Trong khi đó, với số ít DN vẫn nhập khẩu xe thì lại rơi vào hoàn cảnh lúng túng. Lý do là dù có đặt hàng xe, nhưng nếu xe giao cho khách hàng sau năm 2010 thì đương nhiên phải điều chỉnh giá theo việc giảm thuế.

Chính vì thế, rất nhiều DN nhập khẩu xe đang tính toán các biện pháp để chậm thông quan các lô hàng đang hoặc đã về cảng nhằm hưởng mức thuế suất mới. Đại diện các DN này cho biết: Chỉ còn 20 ngày nữa là biểu thuế mới có hiệu lực, chắc chắn NTD sẽ chờ đợi việc giảm thuế để giảm giá. Vì thế, nếu DN không tính toán kỹ thì sẽ lỗ nặng vì mức chênh lệch của 6% thuế. Như vậy có thể nói, một lần nữa thị trường dòng xe nhập khẩu lại bị giội gáo nước lạnh. Ngược lại, dòng xe trong nước lại có cơ hội tiêu thụ mạnh, ít nhất trong mùa sắm xe này.

(Theo LĐO)