Do làm tốt công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế (NNT) và thực hiện tốt lộ trình cải cách thủ tục hành chính thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho NNT thực hiện tốt chính sách thuế, ý thức tự giác chấp hành luật thuế của NNT được nâng lên rõ rệt. Sự phân cấp uỷ nhiệm thu của ngành thuế đối với hộ, cá nhân KD cho xã, phường, thị trấn quản lý thu thuế đã từng bước nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân. Việc xác định mức thuế đã đảm bảo công khai và tương đối công bằng. Công tác rà soát, quản lý về đối tuợng, qui mô KD, doanh số và số thuế thuế nộp ngân sách Nhà nước (NSNN) đã được duy trì thường xuyên, liên tục.

Tuy đạt được những kết quả nhất định, nhưng công tác QLT đối với hộ, cá nhân KD còn nhiều bất cập cả về phía cơ quan thuế và NNT. Trước hết phải nói là đa số các hộ, cá nhân KD trên địa bàn đều có qui mô nhỏ, doanh số thấp, không tập trung. Nhiều xã vùng sâu, vùng xa chỉ có từ 10 - 12 hộ KD, số nộp ngân sách chỉ đạt 1 - 2 triệu đồng/năm. Cá biệt có xã chỉ thu 200.000đ/năm, thấp hơn nhiều so với chi phí quản lý của Nhà nước bỏ ra như: in ấn tài liệu, mẫu biểu, lập bộ thuế, thông báo thuế, lập biên lai thu tiền, viết giấy nộp tiền vào ngân sách… Hơn nữa, việc kê khai thuế và đi lại nộp thuế của NNT gặp nhiều khó khăn do đường sá xa xôi, cách trở.

Mặt khác, việc QLT như hiện nay đối với hộ, cá nhân KD chưa có tác dụng kích thích NNT tích luỹ vốn để phát triển KD với qui mô lớn. Do số lượng hộ, cá nhân KD lớn, tính chất phức tạp lại nằm rải rác nên cơ quan thuế phải tập trung lực lượng vào quản lý đối với hộ, cá nhân KD có qui mô lớn. Một nguyên nhân nữa là phương pháp xác định mức thu nhập bình quân (TNBQ) tháng giữa các địa bàn chưa có sự thống nhất. Theo qui định của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) thì cá nhân KD có mức TNBQ tháng thấp hơn mức lương tối thiểu chung thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT, nhưng lại không có văn bản hướng dẫn cách xác định mức TNBQ này nên việc điều tra xác định là rất khó thực hiện.

Để thực hiện được mục tiêu điều chỉnh doanh số đối với hộ, cá nhân KD, nhằm tăng nguồn thu, đảm bảo công bằng giữa các hộ, cá nhân KD và người KD có mức TNBQ thấp để xét không thu thuế GTGT theo qui định của pháp luật thuế hiện hành,  vừa qua, Cục Thuế tỉnh đã xây dựng đề án nâng cao hiệu quả công tác QLT đối với hộ, cá nhân KD trên địa bàn tỉnh. Theo đó, đã tiến hành rà soát, kiểm tra để tính chính xác về doanh số, số thuế hiện đang quản lý trên bộ thuế của người KD nộp thuế theo phương pháp khoán; lập danh sách hộ, cá nhân KD nộp thuế có mức TNBQ thấp hơn mức lương tối thiểu 730.000đ/tháng.

Qua kết quả khảo sát, hiện toàn tỉnh có khoảng 2.400 hộ, cá nhân KD thuộc đối tượng có thu nhập thấp (có mức thu nhập chịu thuế bình quân tháng thấp hơn mức lương tối thiểu chung 730.000đ/tháng). Việc quản lý và thu thuế đối với đối tượng này hiện nay không còn phù hợp với thực tế và cần phải áp dụng chính sách không thu thuế GTGT.

Trên cơ sở đó, Cục Thuế đã có văn bản gửi UBND tỉnh xin ý kiến về việc chỉ đạo rà soát xác định hộ, cá nhân KD có mức thu nhập thấp và kiến nghị để các cấp chính quyền cơ sở vào cuộc, phối hợp cùng ngành thuế thực hiện tốt việc rà soát này, nhằm đảm bảo tính công khai, công bằng giữa các hộ, cá nhân KD và đúng qui định của Luật QLT. Theo kế hoạch, việc triển khai thực hiện đề án sẽ được tiến hành từ 1/12 đến 31/12/2010. Kết quả xác định hộ, cá nhân KD có thu nhập thấp được áp dụng từ ngày 1/1/2011 và được tính lập bộ thuế cho kỳ tính thuế năm 2011.

Đây được coi là động thái tích cực của ngành thuế giúp cho hộ, cá nhân KD có TNBQ tháng ở mức thấp được hưởng chính sách khoan sức dân của Đảng và Nhà nước, giúp họ từng bước nâng cao đời sống, góp phần xoá hẳn đói, giảm bớt nghèo cho một bộ phận dân cư trên địa bàn tỉnh.

Linh Nhung