5 tháng đầu năm 2011, tình hình kinh tế thế giới diễn biến phức tạp, lạm phát tăng, giá dầu thô, giá lương thực, thực phẩm tiếp tục có xu hướng tăng. Trong nước, một số mặt hàng là đầu vào quan trọng của sản xuất như điện, xăng dầu đều điều chỉnh tăng, chỉ số giá tiêu dùng tăng cao. Thời tiết diễn biến phức tạp, tác động bất lợi đến sản xuất và đời sống.

Trước tình hình đó, tỉnh Yên Bái đã có nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh (SXKD). Triển khai các chính sách hỗ trợ để thúc đẩy phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, tăng giá trị sản xuất công nghiệp, dịch vụ. Hoạt động kinh doanh (KD) thương mại đã đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của dân cư. Do đó, nền kinh tế vẫn có bước phát triển ổn định.

Để vừa thực hiện tốt Nghị quyết số 11 của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, vừa phải thực hiện chính sách gia hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (DN) cho DN vừa và nhỏ theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, nhưng vẫn đảm bảo được mục tiêu tăng thu ngân sách nhà nước từ 7-8% trở lên, ngành thuế đã triển khai nhiều biện pháp hữu hiệu, phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh.

Công tác tuyên truyền, hỗ trợ được tăng cường, kịp thời tháo gỡ khó khăn theo từng lĩnh vực, ngành nghề SXKD. Hướng dẫn DN thực hiện tốt Nghị định 51/2010/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 153/2010/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định về hoá đơn bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ.

Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giải quyết nhanh chóng hồ sơ hoàn thuế, miễn giảm thuế. Phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra 14 đơn vị FDI, rà soát 280 dự án và tình trạng hoạt động của hơn 1.000 DN. Tổ chức kiểm tra 2.271 lượt hồ sơ khai thuế, đã điều chỉnh và ấn định thuế gần 100 triệu đồng. Kiểm tra 21 lượt tại trụ sở người nộp thuế, xử lý truy thu, xử phạt và thu hồi tiền hoàn thuế 369,2 triệu đồng. Cấp mã số thuế mới cho 2.530 cá nhân và đơn vị nộp thuế.

Những giải pháp đồng bộ đó đã đưa số thu cân đối ngân sách 5 tháng đầu năm nay đạt 250,8 tỷ đồng so với 850 tỷ đồng dự toán cả năm, bằng 30%, tăng 16% so cùng kỳ năm 2010. Số thu từ khối huyện đạt 172,4 tỷ đồng, bằng 48% dự toán, tăng 34% so cùng kỳ; 8/9 huyện, thị xã, thành phố đạt 40% dự toán. Nguồn thu từ các DN tỉnh quản, DN liên doanh có vốn đầu tư nước ngoài, thu xổ số kiến thiết chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số thu, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế của tỉnh.

Tuy nhiên, thu từ DN quốc doanh mới đạt 46,7 tỷ đồng, bằng 16% dự toán, bằng 77% cùng kỳ; thu từ DN liên doanh đạt 61%, tăng 67%; thu xổ số đạt 34%, bằng 97% cùng kỳ. Qua số liệu trên có thể thấy, mặc dù tỉnh đã có nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, các DN và cơ quan thuế đã có sự cố gắng, nỗ lực rất lớn, nhưng tiến độ thu vẫn đạt thấp. Số thu từ DN liên doanh tăng chủ yếu là thu từ các nhà thầu. Khối DN do tỉnh quản còn gặp nhiều khó khăn do các yếu tố khách quan tác động.

Một số DN có số thu lớn như: Công ty cổ phần Thuỷ điện Thác Bà, các tổng công ty phân bổ thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ cho Công ty Viễn thông quân đội Viettel và Điện lực Yên Bái cả số thuế đầu vào của quí I/2011 và số thuế đầu vào còn lại của năm 2010 nên phát sinh số nộp thấp. Việc thực hiện Nghị quyết số 11 của Chính phủ đã cắt giảm đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách, ảnh hưởng đến ngành KD vật liệu xây dựng và xây dựng cơ bản.

Lãi suất ngân hàng tăng cao và khả năng huy động vốn khó khăn là những tác động lớn đến tình hình SXKD của DN. Số thu ngoài quốc doanh đạt 96,8 tỷ đồng, bằng 48% dự toán, tăng 42% so cùng kỳ. Sở dĩ nguồn thu đạt cao là do khu vực kinh tế này có tốc độ phát triển mạnh cả về số lượng và qui mô KD (5 tháng đầu năm tăng 464 cơ sở so với 2010), lĩnh vực đầu tư đa dạng, KD có hiệu quả.

Sản lượng chè, sắn, gạch… tăng cả về sản lượng và giá bán. Hầu hết các DN đã tranh thủ sự phục hồi kinh tế để tiêu thụ sản phẩm còn tồn đọng và tăng tích luỹ. Nguồn thu từ thuế nhà, đất đạt 10,4 tỷ đồng, bằng 72% dự toán, tăng 7% so cùng kỳ, thu phí, lệ phí đạt 11,3 tỷ đồng, bằng 47%, tăng 31%, lệ phí trước bạ đạt 14,8 tỷ đồng, bằng 46%, tăng 25%; thuế thu nhập cá nhân đạt 12,1 tỷ đồng, bằng 58%, tăng 149% (số thu đạt cao là do thực hiện quyết toán thuế năm 2010 đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công).Mục tiêu mà ngành thuế đặt ra trong năm nay là thu đạt 900 tỷ đồng trở lên.

 Theo ông Hoàng Văn Diểm – Phó Cục trưởng phụ trách Cục Thuế tỉnh thì ngay trong tháng 5, Cục Thuế đã thành lập các đoàn công tác khảo sát nguồn thu và phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện một số giải pháp mang tính đồng bộ.

Tập trung rà soát, phân tích, dự báo các yếu tố làm tăng, giảm nguồn thu trong từng lĩnh vực để tháo gỡ khó khăn cho SXKD. Phối hợp chống thất thu và có giải pháp cụ thể đối với lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản, chế biến gỗ, kinh doanh gas, vật liệu xây dựng.

Tiếp tục thực hiện tốt đề án miễn thuế giá trị gia tăng đối với hộ thu nhập thấp, tạo điều kiện để họ tăng tích luỹ và đầu tư mở rộng SXKD. Tăng cường công tác quản lý kê khai, giám sát việc đăng ký thuế, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các vi phạm. Kiểm tra chặt chẽ hồ sơ hoàn, miễn, giảm, giãn thuế, làm rõ nguyên nhân tăng số nợ đọng thuế để có biện pháp xử lý phù hợp.

Linh Nhung