Thực hiện Quyết định số 33/QĐ-SKHCN, ngày 22/4/2011 của Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ (KHCN) Yên Bái về thành lập Đoàn thanh tra liên ngành, thanh tra về ghi nhãn, đo lường, chất lượng hàng hoá và sở hữu công nghiệp đối với xăng dầu trên địa bàn tỉnh, vừa qua, Đoàn đã tiến hành thanh tra tại 33 cơ sở kinh doanh xăng dầu với tổng số 82 cột đo tại các huyện, thị, thành phố: Yên Bình, Văn Yên, Văn Chấn, Trấn Yên, Lục Yên, Mù Cang Chải, thị xã Nghĩa Lộ và thành phố Yên Bái.

Qua thanh tra cho thấy, hầu hết các cơ sở kinh doanh đã thực hiện việc ghi các thông tin trên cột đo nhiên liệu. Đoàn đã kiểm tra 33 cơ sở kinh doanh xăng dầu, trong đó có 28/33 cơ sở chưa thực hiện đúng việc ghi các thông tin trên cột đo nhiên liệu theo qui định của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TCĐLCL) về việc hướng dẫn ghi các thông tin trên cột đo nhiên liệu xăng, dầu theo Qui chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu Diezen và nhiên liệu sinh học QCVN 1:2009/BKHCN. Đoàn thanh tra yêu cầu các cơ sở kinh doanh phải thực hiện nghiêm túc việc ghi các thông tin trên cột đo nhiên liệu theo đúng yêu cầu của Nhà nước.

Qua kiểm tra hầu hết các cơ sở kinh doanh xăng dầu, đều xuất trình được phiếu kết quả đánh giá chất lượng nguồn nhiên liệu đầu vào (trị số RON các mẫu xăng đều đạt mức chất lượng công bố theo Qui chuẩn kỹ thuật QCVN 01:2009/BKHCN). Các đại lý bán lẻ xăng dầu trên địa bàn tỉnh đều ký hợp đồng đại lý bao tiêu xăng dầu với các công ty xăng dầu đầu mối.

Theo hợp đồng đại lý bán lẻ xăng dầu đã ký đều có điều khoản thoả thuận cho các cửa hàng, đại lý bán lẻ xăng dầu được sử dụng logo, biểu tượng, biển hiệu của công ty đầu mối. Kết quả thanh tra không phát hiện hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp. 82 cột đo tại 33 cơ sở kinh doanh bán lẻ xăng, dầu trên địa bàn tỉnh đều được kiểm định định kỳ và có giấy chứng nhận kiểm định của Chi cục TCĐLCL Yên Bái cấp đều trong  thời hạn cho phép.

 Kết quả kiểm tra xác định sai số, 82 phương tiện đo đều đạt yêu cầu kỹ thuật đo lường (tem niêm phong, kẹp chì của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đối với cột đo nhiên liệu vẫn còn nguyên vẹn). Các cơ sở được thanh tra đã trang bị ca đong, bình đong loại 1L, 2L, 5L và 10L.

Tuy nhiên chưa đảm bảo đúng qui định tại điều 8 Thông tư 11/TT-BKHCN ngày 30/7/2011 của Bộ KHCN (chưa xuất trình được giấy chứng nhận kiểm định, hầu hết các cơ sở đều dùng ca đong, bình đong để đong dầu nhớt bán cho khách và không đặt đúng nơi qui định để khách hàng mua xăng dầu có thể kiểm tra kết quả đo khi có yêu cầu thực hiện phép đo đối chứng…).

Qua đợt thanh tra phần lớn  các cơ sở kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh Yên Bái đều chấp hành tốt các qui định về đo lường, chất lượng và sở hữu công nghiệp trong kinh doanh xăng dầu.

Thực hiện kiểm định định kỳ các cột đo nhiên liệu và nhập xăng dầu đảm bảo chất lượng. Qua kiểm tra không phát hiện cơ sở nào có hành vi vi phạm pháp luật về sử dụng phương tiện đo không đạt yêu cầu kỹ thuật về đo lường. Tuy nhiên vẫn còn 28/33 cơ sở chưa thực hiện đúng qui định của Nhà nước về việc ghi thông tin trên cột đo nhiên liệu.

Nguyên nhân là do qui định này mới được Tổng cục TCĐLCL hướng dẫn nên các cơ sở này chưa thực hiện kịp thời dẫn đến vi phạm. Đoàn thanh tra quyết định không xử lý vi phạm, nhưng yêu cầu cơ sở phải chấp hành nghiêm các quy định về ghi thông tin trên cột đo nhiên liệu theo đúng quy định của pháp luật trong kinh doanh.

Cuộc thanh tra liên ngành, thanh tra về ghi nhãn, đo lường, chất lượng hàng hóa và sở hữu công nghiệp đối với xăng dầu trên địa bàn tỉnh Yên Bái được thực hiện đảm bảo tiến độ và kế hoạch đã đề ra, góp phần tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động của các cơ sở kinh doanh trong việc thực hiện các qui định của pháp luật đối với ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Thời gian tới, Đoàn thanh tra đề nghị Bộ KHCN tham mưu với Chính phủ cụ thể hóa chế tài xử phạt liên quan đến các hành vi vi phạm qui định của Nhà nước như: ghi thông tin trên cột đo nhiên liệu theo qui định tại Công văn số 50/TĐC-HCHQ ngày 14/01/2011 của Tổng cục TCĐLCL, trang bị ca đong, bình đong theo qui định tại Thông tư 11/2010/TT-BKHCN ngày 30/7/2010 của Bộ KHCN...; các cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương cần thường xuyên phối hợp và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đặc biệt là đối với vùng sâu vùng xa, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Các ngành chức năng cần xác định đây là việc làm thường xuyên của các cơ quan quản lý Nhà nước với chức năng, nhiệm vụ được giao, các cơ sở kinh doanh xăng dầu thuộc danh mục mặt hàng kinh doanh có điều kiện cần thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật đối với ngành nghề đăng ký kinh doanh như: ghi thông tin trên cột đo nhiên liệu theo Qui chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu Diezen và nhiên liệu sinh học QCVN 1:2009/BKHCN về đo lường, chất lượng và các qui định liên quan đến ngành nghề kinh doanh xăng dầu.

Ngoài ra, cần thực hiện nghiêm túc các yêu cầu, kiến nghị của Đoàn thanh tra; người tiêu dùng khi mua xăng dầu, nếu phát hiện thấy dấu hiệu của việc gian lận về niêm yết giá, chất lượng, đo lường... cần thông tin ngay cho các cơ quan chức năng như: Chi cục Quản lý thị trường, Chi cục TCĐLCL và Công an tỉnh để kiểm tra và xử lý kịp thời.

Nguyễn Thanh Sơn