Mục tiêu trong sản xuất nông nghiệp năm 2012 là đưa tổng sản lượng lương thực đạt trên 268 ngàn tấn, đảm bảo an ninh lương thực ở vùng cao, vùng thấp cơ bản sản xuất theo hướng hàng hoá... Đặc biệt ngay trong vụ lúa xuân này, toàn tỉnh đã đưa vào gieo cấy 17.500 ha, phấn đấu năng suất đạt 53,6 tạ/ha, sản lượng đạt 93.800 tấn. Những mục tiêu đó không phải là quá lớn so với nền sản xuất nông nghiệp hiện nay nhưng với biến động bất thường của thời tiết, sâu bệnh, nhất là giá vật tư thiết yếu phục vụ sản xuất đều tăng cao...nếu như chúng ta không có một hướng đi phù hợp ngay trong sản xuất vụ xuân này thì cũng rất khó hoàn thành.

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng Thuỷ văn Trung ương thì khí hậu thời tiết trong vụ lúa xuân năm nay rất bất thường, rét đậm, rét hại xuất hiện với tần suất cao và muộn hơn so với mọi năm. Ở vùng núi cao sẽ suất hiện sương muối kéo dài, đến giữa vụ sẽ xảy ra thiếu nước và khô hạn vì ngay bây giờ tại các hồ chứa chỉ đạt 70-80 mực nước thiết kế. Bên cạnh đó, người sản xuất còn phải chịu sự tăng giá cao của giống lúa và phân bón. Mùa đông cũng là thời điểm các loại dịch bệnh nhất là rày nâu, bệnh đạo ôn, vàng lùn, vàng xoắn lá... phát triển mạnh.

Để có một vụ lúa xuân thành công, việc trước mắt hiện nay là khi gieo mạ phải áp dụng các biện pháp khoa học vào sản xuất đồng thời phải che nilon phòng chống rét cho mạ, không nên gieo cấy vào những ngày nhiệt độ xuống quá thấp. Bên cạnh đó cần trung làm tốt công tác thuỷ lợi, các đơn vị quản lý thuỷ nông kiểm tra ngay lưu lượng nước trong các hồ chứa, sửa chữa các hư hỏng để tích nước phục vụ cho sản xuất. Khối huyện thị cần chỉ đạo bà con nông dân các địa phương tu sửa, nạo vét hệ thống kênh mương nội đồng, kiên quyết không cho tháo nước bắt cá trong các hồ, đập thuỷ lợi. Rà soát lại kế hoạch diện tích gieo trồng và năng lực tưới của hệ thống thuỷ lợi để có biện pháp, kế hoạch sản xuất.

Bê tông hóa kênh mương nội đồng ở phường Cầu Thia (thị xã Nghĩa Lộ) để đảm bảo nước tưới tiêu cho cây trồng. (Ảnh: Đức Hồng)

Thực hiện nghiêm ngặt thời vụ, cơ cấu giống đảm bảo sản xuất an toàn, hiệu quả; vùng thấp gieo mạ vào trung tuần tháng 1-2012, cấy sau tiết lập xuân (4-2-2012) kết thúc trước 25-2-2012. Đối với huyện vùng cao căn cứ vào diễn biến thời tiết, tiểu vùng khí hậu để bố trí thời vụ an toàn. Trong quá trình sản xuất tuyệt đối không được chủ quan, tuỳ tiện, gieo cấy sớm trước thời vụ dẫn đến lúa trỗ sớm, có nguy cơ gặp rét đậm, rét hại giai đoạn trỗ bông gây ảnh hưởng tới năng suất. Tuỳ thời gian sinh trưởng của mỗi loại giống, điều kiện thực tế của địa phương để bố trí cơ cấu giống, thời vụ cấy cho phù hợp.

Về cơ cấu giống, đối với vùng cao đưa 70-75% lúa lai vào gieo cấy, vùng thấp giảm diện tích lúa lai, tăng diện tích lúa thuần chất lượng cao làm hàng hoá và nhất thiết phải quy hoạch được 35-40% diện tích thành vùng hàng hoá tập trung. Các đơn vị cung ứng chủ động giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật phục vụ cho sản xuất.

Đẩy mạnh áp dụng các biện pháp kỹ thuật vào sản xuất, bón phân hợp lý theo nguyên tắc nặng đầu, nhẹ cuối và bón cân đối. Tăng cường sử dụng phân hữu cơ, phân sinh học, phân vi lượng để tăng khả năng chống chịu và phục hồi của lúa khi gặp thiên tai, sâu bệnh. Bà con chỉ dùng những giống lúa đã được xác nhận, hạt giống sạch bệnh đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quy định, tuyệt đối không dùng giống lúa ngoài luồng. Trong điều kiện giá giống tăng cao bà con nên áp dụng phương pháp gieo (sạ) thẳng bằng công cụ hàng để tiết kiệm giống và nước.

Đối với phương pháp làm mạ dược thì nên cấy ít dảnh, 30-40 khóm/m2. Áp dụng phương pháp canh tác SRI “ba giảm, ba tăng”; tưới tiết kiệm điều tiết nước ở từng thời kỳ hợp lý; phòng bệnh tổng hợp IPM để tạo quần thể ruộng lúa khoẻ, sạch bệnh. Ngay từ bây giờ các chân ruộng không làm cây vụ đông bà con nên cày lật đất để ải, vệ sinh đồng ruộng hạn chế thấp nhất nguồn sâu bệnh. Ngành nông nghiệp và các huyện thị cũng cần tăng cường kiểm tra và quản lý Nhà nước về giống cây trồng tránh tình trạng đưa lúa kém chất lượng và ngăn chăn tình trạng đẩy giá giống lên cao ảnh hưởng tới năng suất, chất lượng và thu nhập của nông dân.

Giải quyết tốt những vấn đề này cùng với những chủ trương, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp của tỉnh trong năm 2012 là những động lực quan trọng đưa sản xuất nông-lâm nghiệp hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch, xoá đói giảm nghèo xây dựng nông thôn mới.

Thanh Phúc