Thực hiện Công điện số 2433 CĐ-TTg ngày 26/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Yên Bái quyết định thành lập đoàn công tác để giải quyết dứt điểm những tồn tại trong công tác GPMB đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn qua Yên Bái đặc biệt là đối với các hộ dân để sớm bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.

Với tinh thần đó, đoàn công tác liên ngành của tỉnh đã làm việc với Hội đồng GPMB từng địa phương để nắm bắt cụ thể từng trường hợp, có phương án giải quyết từng khó khăn vướng mắc.

Theo thống kê, trên tuyến chính đường cao tốc đoạn qua Yên Bái phải thực hiện thu hồi đất với tổng diện tích 664,58 ha, trong đó có 25,6 ha đất ở, 574,8 ha đất nông nghiệp và 63,28 ha đất khác, với tổng số 3.320 hộ dân và tổ chức bị ảnh hưởng. Tính đến hết tháng 2/2012, đã có 3.230 hộ dân bị ảnh hưởng đã bàn giao mặt bằng, do đó Yên Bái cơ bản hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng và bàn giao mặt bằng tuyến chính (Km 109 + 900 - Km 190 + 440) cho Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC). Tuy nhiên, vẫn còn 93 hộ (Trấn Yên 27 hộ, Văn Yên 65 hộ, thành phố Yên Bái 1 hộ) chưa di dời với diện tích mặt bằng còn vướng mắc là 2,28 ha/664,58 ha (chiếm 0,34%) và nhiều công trình công cộng như: điện, cáp quang, nhà trường và nhà văn hoá... chưa được di dời.

Thực tế cho thấy, nguyên nhân việc các hộ dân chưa di dời là do: việc xây dựng tái định cư (TĐC) chưa đáp ứng yêu cầu ( 53 hộ), thắc mắc về đơn giá đền bù hỗ trợ, chứng nhận liên quan đến chính sách hỗ trợ, thu hồi đất ngoài cọc GPMB (28 hộ), chưa nhận tiền (2 hộ). Trên cơ sở kiểm tra, nắm bắt cụ thể tình hình thực tế, Đoàn công tác  của tỉnh đã có phương án đề xuất xử lý từng trường hợp cụ thể.

Trong đó, giải pháp chung là chỉ đạo Ban Quản lý Dự án (QLDA) công trình giao thông phối hợp với Hội đồng GPMB huyện và VEC tiến hành đo đạc lại mốc giới đối với những trường hợp chưa thống nhất đồng ý về chỉ giới GPMB.

Đối với các hộ xin vào khu tái định cư hoặc xin được mua đất tái định cư giao UBND các huyện kiểm tra, xác định, nêu rõ nguyên nhân từng trường hợp và đưa phương án giải quyết cụ thể để trình UBND tỉnh xem xét, quyết định.

Xây dựng các khu tái định cư hoàn chỉnh các hạng mục là yếu tố quan trọng để người dân di dời.

Đối với những hộ đã nhận tiền mà chưa di chuyển nhà, giao UBND huyện có giải pháp để giải phóng dứt điểm. Đối với khu tái định cư (TĐC), ngoài 15 khu của thành phố Yên Bái và huyện Trấn Yên đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, còn 5/18 khu TĐC trên địa bàn Văn Yên là: khu TĐC Đại An, Cửa Ngòi ở xã An Thịnh; Tam Quan, xã Đông An; Ngọc Châu, xã Châu Quế Hạ; thôn 2 và 3, xã Châu Quế Thượng chưa hoàn thành, đoàn công tác chỉ đạo các nhà thầu khẩn trương thi công các hạng mục công trình, hoàn thành và bàn giao công trình trước ngày 31/3. Đối với các hạng mục công trình trong khu TĐC như: đường điện dân sinh, nước  còn thiếu và chậm ở khu TĐC huyện Văn Yên, đoàn công tác chỉ đạo ngành điện lắp đặt xong ngay trong tháng 3. 

Đối với việc di dời 91 công trình điện 0,4 Kv trở lên, đoàn công tác chỉ đạo Hội đồng GPMB các huyện Trấn Yên, Văn Yên và thành phố Yên Bái lập phương án di chuyển, bước đầu đáp ứng nhu cầu thi công. Sau đó, hội đồng các địa phương tiếp tục lập phương án di chuyển đường điện ngầm đi qua đường cao tốc và báo cáo VEC để triển khai thi công nhằm đảm bảo an toàn trong quản lý, vận hành đường điện và đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác đường cao tốc sau khi hoàn thành.

Đối với một số vị trí đã thi công xong chưa đấu nối dẫn đến chậm GPMB và bàn giao cho VEC, yêu cầu các hội đồng GPMB phối hợp với Công ty Điện lực Yên Bái cho đấu nối và thu hồi hệ thống đường cũ còn tồn tại trong phạm vi GPMB để bàn giao cho đơn vị thi công. Một số vị trí đường điện thi công xong yêu cầu các hội đồng GPMB đôn đốc nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, đấu nối và bàn giao cho nhà thầu thi công.

Đối với nhiều đường điện sinh hoạt sau công tơ của các hộ dân nằm rải rác dọc hai bên đường cao tốc vắt chéo qua đường cao tốc chưa được hội đồng kiểm kê để lập phương án  xử lý di chuyển. Các hội đồng GPMB thống kê lập phương án bổ sung để phối hợp với chi nhánh điện lực thống nhất phương án xử lý từng vị trí, trình Công ty Điện lực Yên Bái thẩm tra phương án, báo cáo chủ đầu tư và VEC để có cơ sở triển khai, thực hiện. Đối với công trình trường học, nhà văn hoá giao cho UBND huyện Văn Yên có phương án di dời  trong thời gian sớm nhất...

Nhiều hộ dân thu dọn nhà cửa di dời trả mặt bằng cho công trình.

Hiện nay, việc giải quyết những tồn tại những vướng mắc trong Dự án GPMB Tiểu dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn qua tỉnh Yên Bái đang được các cấp, các ngành khẩn trương triển khai. Nhiều hộ dân tiếp tục thu dọn nhà, cây cối hoa màu để bàn giao mặt bằng, nhiều công trình công cộng đang được di dời và các khu TĐC đang được khẩn trương thi công.

Tin rằng, với sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh, của các cấp các ngành và hội đồng GPMB các địa phương, mặt bằng đường cao tốc sẽ được bàn giao cho VEC trong thời gian sớm nhất, đảm bảo kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, để đảm bảo mặt bằng TĐC  cho hộ dân trong tháng 3, việc xây dựng các khu TĐC cần phải thực hiện tốt hơn nữa, đồng bộ hơn nữa bởi thực tế, nhiều khu TĐC  xây dựng xong để người dân vào sinh sống rồi mà vẫn thiếu thốn những yếu tố phục vụ cần thiết cho đời sống như điện, nước sinh hoạt.

Nguyễn Đình