Ông Nguyễn Văn Mạnh ở thị trấn Thác Bà huyện Yên Bình (Yên Bái) có quy mô chuồng trại nuôi trên 100 đầu lợn cho biết: "Giá thịt lợn hơi vào cuối tháng 3 giảm mạnh chỉ còn 36.000 đồng/kg nhưng khó bán". Điều này đã gây khó khăn lớn cho người chăn nuôi do những điểm giết mổ tư nhân hay những người kinh doanh chủ yếu mua lợn có trọng lượng từ 70 đến 80 kg. Loại lợn khoảng 100 kg chủ yếu được mua gom để xuất đi Trung Quốc nhưng đến giờ vẫn chưa có khách đến mua nhiều như trước đây. Bán không được mà nuôi càng lâu càng lỗ.

Người chăn nuôi cho rằng, giá lợn hơi thấp sẽ có lợi cho những người kinh doanh bởi giá thịt không hề giảm. Thế nhưng, một số người bán thịt lợn nói chung và tại các chợ ở thành phố Yên Bái nói riêng đều cho biết giá thịt lợn đã hạ nhiều theo giá lợn hơi nhưng sức tiêu thụ giảm đi rất nhanh.

Những người trước đây bán được 2 con lợn/ngày thì nay chỉ 1 con mà còn có khi phải chuyển sang 2 người chung một con hoặc mổ lợn nhỏ hơn mới hy vọng bán hết do thời tiết đã nóng lên. Nhiều người tiêu dùng đều thừa nhận thịt lợn ở các chợ trong thành phố Yên Bái rất ngon.

Lí do là thị trường Yên Bái không phải là nơi tiêu thụ nhiều thịt lợn như ở các thành phố khác. Xung quanh thành phố Yên Bái là địa bàn nông nghiệp, nhiều người dân vẫn nuôi lợn theo kiểu truyền thống bằng cách tận dụng các phụ phẩm, sản phẩm nông nghiệp như: cám gạo, rau lang, cây chuối, sắn khô, khoai môn, bỗng rượu... nên lợn ngon, dễ bán, buộc những người làm nghề kinh doanh thịt lợn phải tự cạnh tranh về chất lượng mới giữ chân được khách.

Sự cạnh tranh này khiến người ta cũng không dám nghĩ đến việc mua lợn ốm, lợn bệnh để mổ bán hàng vì nói như chị K. một người bán thịt lợn ở chợ Nam Cường là: Nếu có bán thịt lợn bệnh thì cũng không thể qua mặt được cán bộ thú y đi kiểm tra và hơn nữa là cái nghề thịt lợn rất cần phải giữ khách mới sống được.

Chỉ cần một lần thất tín với khách quen thì sau đó chỉ còn nước ngồi mà nhìn người khác bán thịt. Thậm chí, nhiều người còn đưa ra những chiêu riêng để chiều lòng khách hàng như trường hợp ông Th. chuyên bán thịt lợn gần chợ Yên Thịnh thường xuyên đi lùng loại lợn đen nuôi theo kiểu truyền thống hoặc lợn trắng thì phải bắt những con thịt ngon theo cách nhận định của người có nghề. Sáng sớm khi mang thịt ra bán là ông Th. gọi điện ngay cho những khách hàng "ruột" của mình và chỉ nhoáng một lúc đã vơi phản thịt.

Bà L. ở gần đấy cũng đưa ra chiêu thức ai mua thịt lợn của mình nếu cần xay mịn, xay thô bà sẵn sàng làm sạch sẽ và xay miễn phí. Người ăn thịt kho nếu cần bà cũng làm sạch và thái luôn. Khách hàng khó tính, sợ thịt hôi bà còn lấy nước sôi tráng qua về chỉ việc bỏ vào nồi...

Thế nhưng, thời gian gần đây do có dịch tai xanh hoành hành nếu kinh doanh thịt lợn trong thời điểm này bắt buộc phải vào khu vực các chợ để bảo đảm công tác kiểm soát dịch bệnh nên ông Th. và bà L. nghỉ luôn bởi tình hình tiêu thụ thịt lợn trong chợ cũng đang rất khó khăn.

Những người kinh doanh thịt lợn cho biết, một trong những lý do căn bản khiến thị trường thịt lợn ảm đạm như hiện nay là khi có thông tin về việc sử dụng chất tạo nạc trong chăn nuôi lợn là chất cấm sử dụng đã khiến không ít người tiêu dùng lo ngại.

Đặc biệt, khi có thông báo về dịch tai xanh xuất hiện trên địa bàn tỉnh thì họ nhanh chóng quay lưng lại với thịt lợn và chuyển sang các thực phẩm khác như thịt trâu, bò, gia cầm, thủy cầm, thủy sản...

Những người vẫn hay mua thịt lợn thì một phần mua tại chợ nhưng cũng không hiếm người "nhạy bén" chuyển hướng sang tìm lợn ngon, giá rẻ rồi vài nhà chung nhau mổ một con bỏ vào tủ lạnh ăn dần.

Cách làm này có vẻ hữu hiệu nhưng thực chất nó chỉ giúp người tiêu dùng mang lại những lợi ích kinh tế còn việc có tránh được lợn bị bệnh dịch hay không lại là vấn đề rất khó khăn do người dân không thể phát hiện được bệnh hoặc mầm bệnh đang ủ trong lợn.

Trước thực trạng này, các nhà chuyên môn cần vận động nhân dân cùng tham gia tích cực phòng chống dịch lợn tai xanh, quyết liệt bao vây dập dịch, đồng thời cũng cần tuyên truyền thông tin đầy đủ bằng cơ sở khoa học, kiểm soát chặt chẽ các yếu tố liên quan đến phòng ngừa bệnh, dịch trong khâu vận chuyển, giết mổ, kinh doanh thịt lợn để người dân yên tâm sản xuất và tiêu dùng.

P.V