Đến Sùng Đô (Văn Chấn) vào những ngày tháng 5, tôi cảm nhận được cái nóng rát bỏng của mùa khô hạn. Ngang qua khe Tề Hầu Rinh (Suối hút thuốc) chỉ thấy nền đáy đọng lại vài vũng nước nhỏ, còn tất cả đều trơ ra cát và sỏi đá. Vừa gặp mặt, đồng chí Cứ A Sùng - Chủ tịch UBND xã Sùng Đô nói ngay: “Mùa này khô khan lắm, có trồng trọt được gì đâu anh”.

Quả thật, đứng từ đỉnh dốc Ngã Ba nơi trung tâm xã nhìn bao quát vùng đất núi Sùng Đô nắng gắt, tôi hiểu đây không phải là mùa trồng trọt. Tuy nhiên, đằng sau cái oi bức của mùa khô nóng, Sùng Đô trước mắt tôi đang gợi lên những điều thú vị, cho thấy những tín hiệu đáng mừng của một xã vùng cao trên đường phát triển.

Sùng Đô có tổng diện tích tự nhiên 4.052 ha, phần nhiều là đồi núi, đất sản xuất nông nghiệp có trên 458 ha trong đó có 82 ha ruộng lúa nước, còn lại là nương rẫy rải rác ở núi xa. Ruộng ở đây không màu mỡ, năng suất lúa bình quân chỉ đạt 4 tấn/ha, cao nhất cũng chỉ đạt 4,5 tấn/ha, năng suất cây ngô đạt 3 tấn/ha, nên trồng lúa và ngô không phải là thế mạnh. Diện tích nương rẫy tuy lớn nhưng sản xuất manh mún, người dân trồng ngô, trồng sắn và lúa nương cũng không đem lại hiệu quả kinh tế là mấy.

Vụ mùa năm nay, toàn xã gieo trồng được 35 ha lúa nước, 15 ha đậu tương và 60 ha ngô nhưng do thời tiết khô hanh kéo dài nên dự ước năng suất sẽ thấp. Phát huy thế mạnh từ chăn nuôi và các sản phẩm từ rừng, từ đầu năm đến nay Sùng Đô đã trồng mới hơn 40 ha quế, chăm sóc tốt 30 ha thảo quả, đồng thời những hộ được nhận tiền hỗ trợ trâu, bò chết rét năm 2011 đều sử dụng tốt số tiền này cộng thêm tiền tự có mua thêm được trên 20 con trâu, bò nhằm tăng đàn gia súc. Đến nay Sùng Đô có tổng đàn gia súc trên 1.500 con trong đó đàn trâu 555 con, đàn bò 260 con, đàn ngựa 138 con và đàn dê gần 100 con...

Đến xã vùng cao Sùng Đô vào mùa khô nắng gắt, điều làm tôi chú ý chính là những thay đổi trong lĩnh vực đời sống xã hội. Được đầu tư từ nguồn vốn chương trình 135, chương trình 30a của Chính phủ, xã đã xây dựng công trình thủy lợi tại thôn Nà Nọi với tổng vốn đầu tư gần 2,8 tỷ đồng, cùng với các chương trình đầu tư mới, Sùng Đô còn huy động nhân dân địa phương tu sửa và nâng cấp tuyến đường từ thôn Nà Nọi đến công trình thủy lợi Suối Vác và nhiều công trình đường giao thông khác tại các thôn bản để người dân vận chuyển nông sản sau thu hoạch được thuận tiện.

Đảng ủy, chính quyền địa phương còn phối hợp với đoàn viên thanh niên ra quân tu sửa, nạo vét 147m công trình thủy lợi I Nà Nọi, 76m công trình thủy lợi Ngã Hai, đảm bảo tưới tiêu cho các cánh đồng lúa. Dạo quanh trung tâm xã, tôi thấy rõ bộ mặt thôn, bản ở Sùng Đô đã khang trang hơn. Đường giao thông liên thôn, bản phong quang sạch sẽ tuy chỉ là đường rải cấp phối, dọc theo đường là hàng trụ điện, từ đó tỏa về giăng mắc dây điện dẫn vào nhà dân.

Để tạo thu nhập cho nhân dân, xã vận động bà con chăm sóc 30 ha thảo quả, 47 ha chè cổ thụ, khoanh nuôi và bảo vệ 734 ha rừng, vận động người dân không chặt phá rừng, điều đáng mừng là đã nhiều năm qua trên địa bàn xã không có vụ cháy rừng nào xảy ra. Khi hỏi về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới, các cán bộ xã không giấu được vẻ tự hào khi nêu tên một số hộ tiêu biểu từ khó khăn vươn lên thoát nghèo.

Nổi bật là hộ anh Vàng A Su ở thôn Nà Nọi nhờ chăm chỉ làm ăn trồng 1 ha quế và 1,5 ha thảo quả hàng năm thu hoạch trên 50 triệu đồng đã dựng được nhà mới, sắm sửa đủ các tiện nghi sinh hoạt đắt tiền. Đáng chú ý nhất là trong lĩnh vực giáo dục, xã duy trì tỉ lệ trẻ em trong độ tuổi đến trường đạt 95%, trong đó có 47 học sinh lớp 10; 22 học sinh học lớp 11 và 19 học sinh học lớp 12, hiện tại có 4 học sinh đang theo học Đại học và Cao đẳng.

Đồng chí Cứ A Sùng tâm sự: “Muốn phát triển kinh tế- xã hội phải phát triển giáo dục, chúng tôi đang cố gắng vận động cán bộ nhân dân cho con em mình đi học để phục vụ địa phương”.

Những gì ghi nhận được đã cho thấy Sùng Đô hôm nay đang trên đường phát triển. Đồng chí Cứ A Sùng đã tâm sự với tôi lúc chia tay rằng, chỉ mong sao cho con đường từ An Lương lên đây sớm được bê tông hóa thuận tiện giao thông vào mùa mưa.

Quang Thiều