“Than sinh học” được sản xuất từ mùn cưa lên men vi sinh. Anh Nguyễn Trung Thành - Chủ nhiệm HTX Thành Long cho biết: “Ý tưởng sản xuất than sinh học của tôi xuất phát từ lần tham gia lớp tập huấn do Liên minh HTX tổ chức với chủ đề tạo công ăn việc làm, phát triển bền vững gắn với bảo vệ môi trường.

Qua lớp tập huấn, tôi nhận thấy địa phương có nhiều xưởng chế biến gỗ hàng ngày thải ra một lượng mùn cưa rất lớn, không biết xử lý thế nào, đốt bỏ hay thải loại vừa lãng phí vừa gây ô nhiễm môi trường. Tôi mong muốn làm ra sản phẩm hữu ích từ chính những phế phẩm chế biến nông lâm sản đó. Cùng với các xã viên, chúng tôi vừa làm vừa học, rút kinh nghiệm để có những sản phẩm than cung cấp cho thị trường”.

Khi trình bày ý tưởng sản xuất “than sinh học” trong đề án tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo, HTX Thành Long đã được Trung tâm các chương trình kinh tế - xã hội của Liên minh HTX Việt Nam hỗ trợ 400 triệu đồng để đầu tư dây chuyền sản xuất.

Với số tiền đó, HTX đã đầu tư máy móc, trang thiết bị với các loại máy sàng, máy sấy, máy ép, lò sấy đồng bộ và đạt tiêu chuẩn chất lượng bảo vệ môi trường. Công nghệ chế biến “than sinh học” tạo thành một quy trình khép kín. Mùn cưa được sàng lọc kỹ, loại bỏ tạp chất sau đó được ủ men vi sinh trong vòng 48 giờ, khi đã đạt tiêu chuẩn về độ mịn và độ ẩm sẽ được ép thành các thanh dài.

Khâu cuối cùng trước khi cho thành phẩm cũng là khâu quan trọng và mất nhiều thời gian nhất là đưa vào lò sấy trong vòng một tuần. Sau thành phẩm, “than sinh học” trông không khác gì so với than củi. Than sinh học dễ bắt lửa và có thể cháy trong khoảng 2 giờ đồng hồ.

Loại than do HTX Thành Long sản xuất khi cháy không có khói, không bụi, không mùi. Hiện nay, HTX xây dựng 8 lò sấy, mỗi lò sấy có khả năng sấy 500 kg/lần. Với công nghệ khép kín và 5 xã viên đang trực tiếp sản xuất như hiện nay, cơ sở sản xuất được 300 kg than mỗi ngày.

Nắm bắt nhu cầu thị trường, đặc biệt khu vực thành phố có nhu cầu sử dụng than rất lớn thay thế các nguồn nguyên liệu khác, HTX đã mở các điểm bán hàng tại chợ Ga, chợ Yên Thịnh và đang tiếp tục xây dựng điểm bán lẻ tại chợ Nam Cường, Đồng Tâm… Với giá bán hiện nay 8.000 đồng/kg, than sinh học hoàn toàn phù hợp với túi tiền người tiêu dùng.

Sau một thời gian dùng thử, chị Nguyễn Thu Hương ở phường Minh Tân (thành phố Yên Bái) cho biết: “Giá gas tăng cao nên gia đình tôi chuyển sang dùng than tổ ong cho tiết kiệm nhưng than tổ ong nhóm lâu, khi cháy có mùi rất khó chịu. Tình cờ biết được sản phẩm “than sinh học”, tôi dùng thử, thấy than nhóm nhanh, chỉ vài phút là được, lửa lại đượm, không khói, không mùi. Than tổ ong sau khi cháy xong còn phải vứt bỏ đất nhưng than này sau khi cháy hết chỉ còn lại một ít tro có thể sử dụng để bón cho cây trồng. Mỗi ngày tôi dùng hết khoảng 6.000 đồng tiền than, chi phí cao hơn than tổ ong đôi chút nhưng sạch sẽ hơn”.

Tuy nhiên, để có thể vươn xa hơn đến các thị trường trong và ngoài tỉnh, HTX Thành Long cần tiến hành kiểm định chất lượng sản phẩm “than sinh học” tại các cơ quan chuyên môn, có những chỉ số khoa học đạt tiêu chuẩn chất lượng về bảo vệ môi trường cũng như sức khoẻ con người, có như vậy mới tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Hồng Khanh