Để hiểu rõ thêm về chương trình này cũng như các giải pháp tổ chức thực hiện, phóng viên YBĐT đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Thực - Phó giám đốc Sở Công thương.

P.V: Thưa ông, ông có thể cho biết về thực trạng sử dụng năng lượng trên địa bàn tỉnh Yên Bái hiện nay như thế nào?

Ông Nguyễn Văn Thực: Yên Bái đang cùng với cả nước thực hiện quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa; các cơ sở sản xuất công nghiệp vừa và nhỏ đã được hình thành và phát triển; đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao, do đó nhu cầu năng lượng cũng ngày một tăng cao.

Mặc dù là tỉnh miền núi, mức độ tiêu thụ năng lượng không cao nhưng những năm qua, việc sử dụng năng lượng trên địa bàn tỉnh Yên Bái vẫn còn nhiều lãng phí. Điển hình như lãng phí sử dụng điện trong sinh hoạt, trong sản xuất, trong chiếu sáng công cộng, sử dụng nhiên liệu xăng, dầu trong sản xuất, giao thông - vận tải; sử dụng nhiên liệu than trong sản xuất vật liệu xây dựng, dân sinh còn ở mức cao...

Mặc dù chưa khảo sát cụ thể nhưng trên thực tế nắm bắt tình hình sử dụng năng lượng của tỉnh, ngành công thương có sơ bộ đánh giá việc tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp sản xuất xi măng, gạch ngói, sành sứ, chè... của tỉnh Yên Bái có thể cao trên định mức chung của cả nước và khu vực khoảng 10% - 20%; lĩnh vực xây dựng dân dụng, giao thông - vận tải có thể lên tới trên 30%; ngành sản xuất gạch - ngói là 15% - 25%, tiếp đến là sản xuất gốm sứ 15% - 25%, sản xuất giấy - bột giấy 20% - 25%, chế biến sắn, gỗ 20% - 25%, sản xuất chè 15% - 25%.

Việc sử dụng năng lượng lãng phí, không hiệu quả có nhiều nguyên nhân như: công nghệ lạc hậu, các thiết bị sản xuất cũ và chậm đổi mới, tỷ lệ hao hụt quá nhiều trong khâu chuyển tải, chiếu sáng vẫn dùng bóng sợi đốt có hiệu suất thấp; trong xây dựng các công trình xây dựng chưa quan tâm nhiều đến sử dụng ánh sáng tự nhiên trong thiết kế xây dựng và sử dụng như tăng diện tích cửa sổ lấy ánh sáng tự nhiên, xây dựng hệ thống thông gió, lấy ánh sáng tự nhiên cho cầu thang, diện tích và chiều cao phòng ở, vật liệu cách nhiệt...

Bên cạnh đó, công tác quản lý việc sử dụng năng lượng trong doanh nghiệp chưa được chú ý đúng mức. Một điều rất quan trọng nữa là sự thiếu hiểu biết, chưa có ý thức tiết kiệm năng lượng ở mỗi tổ chức, cá nhân trong xã hội. Vì vậy, triển khai sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn tỉnh Yên Bái là việc làm cần thiết, cấp bách, góp phần tích cực cùng cả nước tiết kiệm nguồn tài nguyên, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, giữ gìn môi trường sinh tháI, đảm bảo sự phát triển bền vững cho xã hội.

Sử dụng các loại bóng đèn tiết kiệm điện sẽ giúp nhiều gia đình, đơn vị kinh doanh giảm được chi phí hàng tháng.

Thông qua thực hiện các hoạt động về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, doanh nghiệp có cơ hội và có trách nhiệm kiểm tra lại tình hình sản xuất, kinh doanh của mình, từ đó tìm ra các giải pháp nhằm giảm mức tiêu hao năng lượng, mang lại hiệu quả thiết thực về kinh tế, môi trường cho bản thân doanh nghiệp và quốc gia. Mỗi người dân sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cũng sẽ mang lại lợi ích kinh tế cho chính bản thân, gia đình và cho xã hội.

- Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã được triển khai như thế nào trong thời gian qua, thưa ông?

Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là lĩnh vực mới được triển khai thực hiện nhưng vừa qua, Sở Công thương Yên Bái đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2013 – 2017, Quy chế xây dựng, tổ chức thực hiện và quản lý Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn tỉnh Yên Bái.

Theo đó, năm 2013, Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn tỉnh được hỗ trợ tổng kinh phí 620 triệu đồng, trong đó hỗ trợ từ nguồn ngân sách Trung ương 120 triệu đồng và ngân sách địa phương 500 triệu đồng. Chương trình tập trung vào một số nội dung như: tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo về Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và các giải pháp tiết kiệm năng lượng, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, phát hành tờ rơi, cẩm nang... về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nhằm tăng cường giáo dục, tuyên truyền, phổ biến thông tin và vận động cộng đồng nâng cao nhận thức, thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường.

Ngoài ra còn hỗ trợ kiểm toán năng lượng cho doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và trên cơ sở kết quả kiểm toán năng lượng tìm ra các giải pháp tiết kiệm năng lượng cho doanh nghiệp, tư vấn xây dựng các báo cáo đầu tư cụ thể cho từng hạng mục, đề xuất mô hình quản lý năng lượng cho doanh nghiệp nhằm mục tiêu sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp. Đến nay, các nội dung kế hoạch năm 2013 đã hoàn chỉnh, hiện đang trình UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch chi tiết.

Trong năm 2012, Sở Công thương Yên Bái đã hướng dẫn, yêu cầu các doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm xây dựng mô hình quản lý năng lượng. Đây là yêu cầu bắt buộc đối với các đơn vị trọng điểm. Tới nay, một số nội dung của mô hình quản lý năng lượng, các đơn vị cơ bản đã thực hiện.

Tuy nhiên, còn 2 nội dung: kiểm toán năng lượng và cấp chứng chỉ cho người quản lý năng lượng đều chưa thực hiện. Thời gian tới, Sở Công thương sẽ đôn đốc các đơn vị thực hiện 2 nội dung này.

- Thưa ông, để chương trình được triển khai có hiệu quả, thời gian tới, chúng ta sẽ tập trung thực hiện những giải pháp nào?

Trước mắt, chúng ta sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; tổ chức hội thảo phổ biến luật, các văn bản dưới luật và các giải pháp công nghệ về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nhằm nâng cao hiểu biết và nhận thức của cộng đồng, doanh nghiệp về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Bên cạnh đó, xây dựng mô hình hộ gia đình sử dụng tiết kiệm điện trong dân cư; xây dựng mô hình thí điểm chiếu sáng phòng học tiết kiệm và hiệu quả; cải tạo lắp đặt đèn đường chiếu sáng công cộng; tiến hành kiểm toán năng lượng, xây dựng mô hình quản lý năng lượng cho các doanh nghiệp và tòa nhà. Đồng thời cử các cán bộ đi đào tạo, tập huấn học tập kinh nghiệm nâng cao hiệu quả và năng lực phục vụ quản lý Nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

- Xin cảm ơn ông!

 Hùng Cường  (thực hiện)