Những cánh đồng mẫu lớn đã được hình thành tại các huyện Văn Chấn, Văn Yên, Lục Yên và Yên Bình. Những cây màu mang lại hiệu quả kinh tế cao như cây ớt, cây khoai tây... tại thành phố Yên Bái, huyện Lục Yên, Văn Chấn đã và đang dần thay thế các loại cây màu kém hiệu quả, không những giúp người nông dân thoát nghèo mà còn làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.

Thành quả đó có được trước hết phải kể đến vai trò của chính quyền các cấp kịp thời đưa ra các chủ trương đúng đắn, có các cơ chế khuyến khích, tạo điều kiện cho người nông dân, doanh nghiệp, nhà khoa học cùng tham gia sản xuất; thứ hai là sự mạnh dạn và mong muốn làm giàu của người nông dân; thứ ba là sự vào cuộc của các nhà khoa học, tham gia nghiên cứu, ứng dụng, tìm ra các giống cây, con mới giúp người nông dân tăng năng suất trên một đơn vị diện tích; cuối cùng là vai trò tích cực của các doanh nghiệp trong việc hỗ trợ, đầu tư cho nông dân sản xuất, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy sản xuất phát triển.

Chính vì vậy, các mô hình sản xuất nông nghiệp có hiệu quả xuất hiện ngày càng nhiều như mô hình trồng ớt xuất khẩu tại xã Tuy Lộc, mô hình trồng nấm tại xã Nam Cường (thành phố Yên Bái); mô hình trồng cam tại thị trấn Nông trường Trần Phú (Văn Chấn); mô hình trồng lúa hàng hóa chất lượng cao tại xã Đông Cuông (Văn Yên) và thị xã Nghĩa Lộ.

Rõ ràng, liên kết “4 nhà” trong sản xuất nông nghiệp hàng hóa đã đem lại hiệu quả thiết thực cho các bên tham gia, càng khẳng định vai trò của mình trong điều kiện sản xuất gặp nhiều khó khăn do diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị thu hẹp do quá trình đô thị hóa; do khủng hoảng của nền kinh tế và giá cả vật tư có nhiều biến động.

Mặc dù vậy, việc liên kết giữa "4 nhà" trong thời gian qua cũng bộc lộ những tồn tại cần khắc phục như liên kết nhiều khi còn “lỏng lẻo”, dẫn đến tình trạng nông dân được mùa thì mất giá, giá sản phẩm mua vào của các doanh nghiệp bấp bênh, không tuân theo quy luật cung cầu của thị trường, gây thiệt thòi cho người nông dân. Hay tình trạng người nông dân không bán sản phẩm cho doanh nghiệp đã đăng ký mà tiêu thụ ra ngoài nhằm thu được lợi nhuận cao hơn.

Bên cạnh đó, một số chính sách để hỗ trợ cho người nông dân và doanh nghiệp chưa kịp thời cũng đã làm ảnh hưởng đến sản xuất. Khi diện tích đất sản xuất nông nghiệp đang dần thu hẹp thì việc giúp người nông dân tiếp cận nhanh với các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa chất lượng cao để đảm bảo yêu cầu an sinh xã hội và phát triển nông nghiệp, nông thôn cũng cần phải thực hiện ngay.

Để việc liên kết đạt hiệu quả cao hơn, “4 nhà” cần "ngồi lại" để tìm ra tiếng nói chung nhằm thúc đẩy nền sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa ở Yên Bái phát triển. Muốn làm được điều này, tỉnh và chính quyền các địa phương cần giữ vai trò chủ đạo trong việc hỗ trợ người dân, các doanh nghiệp và nhà khoa học có được các thông tin về nhu cầu sản xuất, những định hướng chủ yếu trong phát triển nền sản xuất hàng hóa để phát huy được các tiềm năng, thế mạnh của địa phương.

Người nông dân chủ động liên kết với các doanh nghiệp và nhà khoa học để tìm kiếm và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, tạo ra nhiều sản phẩm mới có giá trị hàng hóa cao. Doanh nghiệp và các nhà khoa học cũng phải luôn sát cánh với người nông dân để kịp thời hỗ trợ khi sản xuất gặp thiên tai, dịch bệnh. Điều quan trọng là “4 nhà” cần phải tuân thủ đúng các nguyên tắc đã đề ra trên cơ sở tôn trọng lợi ích chung để cùng thúc đẩy sản xuất hàng hóa phát triển, tăng thu nhập và cải thiện đời sống cho nhân dân.

Hà Anh