Ở những vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn của tỉnh, vấn đề VSMT, vệ sinh trong trường học vẫn bị coi nhẹ. Tình trạng thiếu trường lớp, bàn ghế, không đủ ánh sáng, không có nhà vệ sinh, nước uống cũng như nước sinh hoạt khá phổ biến. Ở những địa phương vùng cao như Trạm Tấu, Mù Cang Chải, vào mùa khô nước khan hiếm, có những điểm trường lấy được nước suối về dùng thì phải đi cả ngày đường. Điều kiện sinh hoạt khó khăn, thiếu thốn đủ bề nên khó mà bảo đảm những điều kiện vệ sinh cơ bản khác.

Tại xã Nậm Có (Mù Cang Chải), tôi đã từng được chứng kiến cảnh học sinh tại điểm trường lẻ Đá Đen xếp hàng đi tiểu ngay tại bãi đất trống gần lớp học vì không có nhà vệ sinh. Nhiều xã vùng cao, nhiều điểm trường trên địa bàn toàn tỉnh có lẽ cũng diễn ra tình trạng tương tự... Trường học khang trang, môi trường vệ sinh sạch sẽ là một trong những điều kiện tiên quyết bảo đảm sức khỏe của giáo viên và học sinh, nhằm tăng cường chất lượng môi trường giáo dục - đó là nhu cầu chính đáng của giáo viên và học sinh. Tuy vậy, ở những nơi khó khăn, mơ ước này vẫn còn quá xa vời.

Các trường học khu vực thành phố, tuy cơ sở vật chất vẫn còn những khó khăn nhất định nhưng cơ bản đã có điều kiện vệ sinh tốt hơn thì trước mắt, những việc có thể làm hằng ngày là dạy các em ý thức bảo vệ, tiết kiệm nguồn nước sạch cũng như giữ gìn vệ sinh chung, giữ gìn môi trường vệ sinh trường học "xanh, sạch, đẹp", phổ biến cho học sinh kiến thức và kỹ năng thực hành về các vấn đề sức khỏe như: vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp, vệ sinh an toàn thực phẩm… nhằm dần nâng cao những hiểu biết của các em về tầm quan trọng của các vấn đề này.

Công trình nhà vệ sinh của Trường tiểu học Nguyễn Trãi (thành phố Yên Bái) đảm bảo các tiêu chí của trường chuẩn quốc gia.

Đây là điều hết sức cần thiết trong giai đoạn hình thành nhân cách của học sinh, từ đó, các em nâng cao ý thức về vệ sinh môi trường sống của gia đình, khu dân cư, khắc phục các tập quán, thói quen lạc hậu, mất vệ sinh, xây dựng các hành vi vệ sinh có lợi cho sức khỏe. Qua đó, có thể thấy tầm quan trọng của "công trình phụ" trong các nhà trường. Việc đảm bảo vệ sinh, đặc biệt có khu nhà vệ sinh sạch sẽ là điều rất cần thiết.

Thời gian qua, nội dung truyền thông về nước sạch và VSMT đã được đưa vào các nhà trường qua việc phát động các phong trào thi đua của ngành giáo dục như: "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực", "Xây dựng trường lớp xanh - sạch - đẹp"... Các cơ sở giáo dục đã lồng ghép giáo dục vệ sinh cá nhân, nước sạch và VSMT vào các tiết học chính khóa của các môn học và hoạt động ngoại khóa...

Được biết, Chương trình Mục tiêu quốc gia nước sạch và VSMT trong trường học giai đoạn 2012 - 2015 phấn đấu đến cuối năm 2015, 100% các trường mầm non và phổ thông trên toàn quốc có đủ nước sạch và nhà vệ sinh hợp vệ sinh. Tuy vậy, đối với ngành giáo dục tỉnh nhà, một trong những "căn bệnh kinh niên" khi nói đến VSMT của các trường học vẫn là nhà vệ sinh, đặc biệt ở vùng cao, vùng khó khăn, tình trạng nhà vệ sinh cũ hỏng, bẩn thỉu, thiếu nước…, thậm chí không có nhà vệ sinh không phải là chuyện hiếm. Quy định của trường chuẩn là 100 học sinh phải có một nhà vệ sinh, để đạt được chuẩn có lẽ còn nhiều việc phải làm trong thời gian tới.

Tô Anh