Mới đây, hòa giải viên ở thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ, huyện Văn Chấn đã hòa giải thành mâu thuẫn của vợ chồng anh Dương Văn Đ. và chị Nguyễn Thị H. ở tổ dân phố 3B. Mâu thuẫn giữa hai anh chị rất gay gắt và đã hai lần anh chị gửi đơn xin ly hôn. Tổ hòa giải đã trực tiếp đến gia đình tìm hiểu nguyên nhân, phân tích, chỉ ra đúng - sai của hai người. Qua nhiều lần kiên trì giải thích, thuyết phục, phân tích có lý, có tình hai người đã nhận rõ những sai trái của mình. Chị H. đã rút đơn ly hôn. Chị H. cho biết: “Nếu không có tổ hòa giải thì vợ chồng tôi đã bỏ nhau, con cái sẽ rất khổ”.

Là người đoạt giải nhất Hội thi Hòa giải viên giỏi, anh Nguyễn Tân Lịch - Tổ trưởng tổ hòa giải thôn 26/3, xã Thượng Bằng La cho biết: “Hòa giải viên phải là người gương mẫu, có uy tín trong cuộc sống. Hơn nữa, phải am hiểu pháp luật để phân tích có sức thuyết phục trong hòa giải...”.

Địa bàn rộng, đông dân cư đồng nghĩa với xảy ra không ít mâu thuẫn trong nhân dân. Trung bình một năm, Thượng Bằng La xảy ra 20 vụ, chủ yếu về tranh chấp đất đai, vi phạm Luật Dân sự, Luật Hôn nhân - Gia đình, bạo lực gia đình, mất đoàn kết trong gia đình...

Toàn xã đã thành lập 20 tổ hòa giải với trên 140 hòa giải viên. Khi xảy ra vụ việc, tổ hòa giải đã nhanh chóng họp và trực tiếp đến nơi xảy ra mâu thuẫn, xác minh, tìm hiểu rõ nguyên nhân tìm cách giải quyết phù hợp; vận dụng các quy định của pháp luật và quan hệ của đôi bên để giải quyết một cách thấu tình đạt lý, khéo léo nhắc nhở người trong cuộc, phân tích rõ ràng phải - trái, đúng - sai để mọi người kịp thời rút kinh nghiệm. Do vậy, tỷ lệ hòa giải thành ở Thượng Bằng La đạt trên 70%, những vụ việc tổ hòa giải không giải quyết được, đại diện UBND và Ban Tư pháp xã trực tiếp xuống cơ sở giải quyết.

Văn Chấn hiện có 374 tổ hòa giải ở cơ sở với tổng số trên 2.000 hòa giải viên. Huyện luôn quan tâm củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ hòa giải, tổ chức tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ về các bộ luật và luật, pháp lệnh, các kỹ năng giải quyết tranh chấp dân sự, phương pháp thuyết phục, tuyên truyền pháp luật, thực hành xử lý tranh chấp thường diễn ra trong thực tế cuộc sống của người dân...

Cùng với kiện toàn các tổ hòa giải thì trang bị thêm kiến thức cho hòa giải viên trong từng lĩnh vực để vận dụng vào mỗi vụ việc cụ thể được Phòng Tư pháp Văn Chấn quan tâm. Từ đầu năm 2013 đến nay, các tổ hòa giải ở cơ sở đã hòa giải 320 vụ việc, trên 88% hòa giải thành.

Ông Hoàng Khánh Toàn - Trưởng phòng Tư pháp huyện cho biết: “Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, công tác quản lý Nhà nước về hòa giải chưa chặt chẽ, đội ngũ cán bộ làm công tác hòa giải kiêm nhiệm nhiều công việc nên thời gian giành cho hòa giải chưa nhiều, kỹ năng hòa giải và kiến thức pháp luật của một số hòa giải viên còn hạn chế, chế độ đãi ngộ cho hòa giải viên chưa thỏa đáng với công sức, trách nhiệm bỏ ra và lòng nhiệt tình của họ...”.

Những xung đột, tranh chấp, va chạm trong cộng đồng không thể tránh khỏi đòi hỏi những hòa giải viên ở cơ sở phải nhạy bén, có trách nhiệm, kinh nghiệm sống, trình độ hiểu biết pháp luật, giải quyết các vụ việc hợp tình, hợp lý. Những đóng góp của hòa giải viên góp phần không nhỏ hạn chế đơn thư khiếu kiện vượt cấp, hàn gắn tình cảm giữa các cá nhân, gia đình, tăng cường sự đoàn kết trong cộng đồng, xây dựng làng bản, thôn xóm, khu dân cư ổn định, bình yên.

Ngọc Lan