Thôn Khe Tăng được bao quanh bởi màu xanh trù phú của những đồi quế, nương sắn, nương ngô yên ả thanh bình. Song, ít ai biết rằng có thời kỳ nơi đây đã xảy ra không ít cuộc hôn nhân có nguy cơ tan vỡ vì BLGĐ. Đó là trường hợp của chị Vũ Thị C. bị chồng hành hạ phải ra trạm y tế xã điều trị, hay hoàn cảnh của chị Lý Thị B., Nguyễn Thị Ngh. mỗi khi chồng say rượu lại kiếm cớ gây sự, chửi bới thậm tệ rồi hành hung không thương tiếc…

Không muốn “vạch áo cho người xem lưng”, những lúc bị bạo hành, các chị thường giấu kín và nhẫn nhục chịu đựng nhưng các chị càng im lặng, cam chịu những người chồng càng lấn tới, không những gây tổn hại đến sức khỏe, nhân phẩm của người phụ nữ mà còn gây mất trật tự an ninh thôn xóm.

Chị Hoàng Thị Hạnh, Phó chủ tịch Hội Phụ nữ xã Quang Minh cho biết: “Nguyên nhân của các dạng BLGĐ xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ về bình đẳng giới, nhiều quan niệm, tư tưởng phong kiến, nhất là tư tưởng “trọng nam, khinh nữ” chưa được xóa bỏ. Bên cạnh đó, nguyên nhân về kinh tế, ngoại tình hay tật rượu chè bê tha dẫn đến kinh tế khó khăn, mâu thuẫn vợ chồng gay gắt bùng phát thành xung đột”.

Trước thực tế đó, từ tháng 7/2012, thôn Khe Ván và Khe Tăng được Trung tâm Hỗ trợ phát triển bền vững cộng đồng các dân tộc miền núi (SUDECOM) lựa chọn tham gia Dự án “Hỗ trợ cải thiện chất lượng cuộc sống của nạn nhân BLGĐ và những người có nguy cơ bị BLGĐ”.

Xã Quang Minh đã thành lập Ban điều hành dự án, mạng lưới tình nguyện viên và thành lập Câu lạc bộ (CLB) “Chia sẻ” gồm 30 hội viên. CLB là mái nhà chung, là địa chỉ tin cậy để phụ nữ bị BLGĐ tại xã tìm đến chia sẻ, lên tiếng đấu tranh, giải thoát cho bản thân khỏi nạn bạo hành. Tại các buổi sinh hoạt định kỳ, hội viên CLB được tiếp cận các kiến thức bổ ích về Luật Phòng chống BLGĐ, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống buôn bán phụ nữ và trẻ em...

Cũng tại đây, chị em được tham gia thảo luận về những hành vi BLGĐ, quyền, nghĩa vụ của nạn nhân khi bị bạo hành, kỹ năng hòa giải, cách nuôi con khỏe, dạy con ngoan, cách phát triển kinh tế gia đình và hướng giải quyết mâu thuẫn trong gia đình. Cùng với đó, cán bộ Hội phụ nữ thường xuyên gần gũi, động viên, chia sẻ với chị em bị BLGĐ, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa hội viên với tổ chức để chị em có thể trải lòng mình, cùng giúp nhau gỡ rối các mâu thuẫn gia đình.

Bên cạnh thành lập CLB, Trung tâm SUDECOM đã kết hợp với Hội Phụ nữ xã Quang Minh tổ chức các buổi tập huấn cho cán bộ trong Ban điều hành xã, cán bộ nòng cốt các thôn. Với kiến thức được trang bị, các báo cáo viên, tình nguyện viên của Ban điều hành dự án đã thường xuyên tư vấn hỗ trợ nạn nhân bị BLGĐ tại Khe Ván và Khe Tăng, đồng thời mở rộng thêm 4 thôn không nằm trong Dự án. Từ tháng 7/2012 đến nay, mạng lưới tình nguyện viên đã tư vấn cho trên 90 trường hợp với trên 100 lượt người, cấp thuốc cho 45 nạn nhân bị BLGĐ.

Do làm tốt công tác truyền thông tư vấn, tình trạng BLGĐ trên địa bàn xã Quang Minh đã giảm, một số trường hợp trước kia thường xuyên có hành vi bạo lực đến nay đã giảm từ 60 đến 70%. Một số trường hợp có nguy cơ dẫn đến ly hôn sau khi được cán bộ Ban điều hành và tình nguyện viên tư vấn, hòa giải nay đã trở về đoàn tụ như trường hợp của vợ chồng anh Nông Đình P., chị Lý Thị B., Vũ Thị C… Số nạn nhân bị BLGĐ có nhu cầu xin được tư vấn tăng từ 6% lên 10%.

Các hoạt động chăm sóc y tế cho nạn nhân đã kịp thời, đúng đối tượng, giúp nạn nhân ổn định sức khỏe về thể chất cũng như tinh thần sau những lần bị bạo hành. Người dân trên địa bàn xã Quang Minh nhất là nam giới ở hai thôn Khe Ván và Khe Tăng đã có thêm nhiều kiến thức, kỹ năng ứng xử, giao tiếp trong gia đình, hiểu thêm về pháp luật, đồng thời ý thức được việc gìn giữ hạnh phúc là điều quan trọng của mỗi gia đình để để tránh tình trạng “xô bát đổ mâm”. 

Anh Hoàng Xuân Chuyên ở thôn Khe Tăng tâm sự: “Trước đây, do hiểu biết pháp luật còn hạn chế, nên nhiều lúc vợ chồng xô xát. Có khi đánh vợ con xong mình lại phải chăm sóc cũng rất mất việc, vừa không có người làm vừa ảnh hưởng đến tình cảm gia đình. Nay mình biết rằng đánh vợ là vi phạm pháp luật nên mỗi lần nóng nảy mình cố ghìm lại cơn nóng giận”.

Song song với công tác tập huấn, tuyên truyền, tư vấn, Trung tâm SUDECOM đã hỗ trợ 20 mô hình chăn nuôi gà ri lai thả vườn cho 20 gia đình ở xã Quang Minh. Do được sự hướng dẫn về kỹ thuật chăn nuôi tại các buổi tập huấn nên những gia đình được dự án hỗ trợ đã áp dụng thành công những kiến thức được học vào thực tế chăn nuôi. Đến nay, các con giống đều khỏe mạnh, tăng trọng nhanh, là cơ hội để nạn nhân của BLGĐ vươn lên phát triển kinh tế gia đình, tăng thu nhập, cải thiện đời sống.

Ông Nguyễn Văn Thức, Chủ tịch UBND xã Quang Minh cho biết: “Cùng với sự hoạt động tích cực của Trung tâm SUDECOM, chuyển biến rõ nhất trong công tác phòng chóng BLGĐ trên địa bàn Quang Minh là nhận thức, trách nhiệm từ các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể địa phương và nhân dân đã thay đổi. Trước kia, trên địa bàn xã xảy ra BLGĐ, hàng xóm, chính quyền địa phương thờ ơ coi như không phải việc của mình thì nay đã có sự vào cuộc mạnh mẽ, tổ hòa giải ở các thôn được xem là địa chỉ tin cậy, tham gia tháo gỡ, tư vấn pháp lý, giúp chị em bị bạo hành có giải pháp tốt nhất trong giải quyết xung đột gia đình”.

Hồng Vân