Nhiều hình thức tuyên truyền đã được triển khai như: tổ chức hội thi, nói chuyện chuyên đề, phát tờ rơi, pa nô, áp phích, băng rôn gắn với cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ tại tất cả 14 xã, thị trấn trên địa bàn huyện.

Đồng chí Sùng Thị Mây - Giám đốc Trung tâm DS - KHHGĐ huyện cho biết: “Đặc thù huyện vùng cao, trên 90% đồng bào Mông sinh sống, giao thông đi lại khó khăn, người dân muốn sinh nhiều con, trọng nam khinh nữ nên công tác tuyên truyền, vận động, đặc biệt là đối với các cặp vợ chồng sinh con một bề gặp rất nhiều khó khăn.

Trong khi đó, đội ngũ cán bộ chuyên trách dân số của 14 xã, thị trấn còn 5 người chưa qua đào tạo, 135 cộng tác viên dân số thôn bản hưởng chế độ phụ cấp 150.000 đồng/người/tháng nên thiếu tâm huyết với công việc”. Năm 2013, chương trình mục tiêu về công tác dân số không có kinh phí tuyên truyền, vận động cho đội ngũ cộng tác viên, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của công tác này.

Trước đây, mỗi năm huyện vận động trung bình được từ 40 đến 50 nam giới tham gia đình sản nhưng 7 năm gần đây không có trường hợp nào. Năm 2012, huyện thực hiện được 16 ca là nữ và năm 2013 có 6 ca. Hiện nay, số phụ nữ thực hiện tiêm thuốc tránh thai toàn huyện có 519 người, uống thuốc tránh thai 890 người, sử dụng bao cao su 810 người. So với tổng số 10.126 phụ nữ có chồng đang trong độ tuổi sinh đẻ, tỷ lệ này đạt thấp so với yêu cầu.

Những năm gần đây, mặc dù nguồn kinh phí hạn hẹp nhưng với sự cố gắng cùng các ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương, trung bình mỗi năm, Trung tâm duy trì và tổ chức từ 40 buổi đến 50 buổi nói chuyện chuyên đề về công tác dân số tại các xã, thị trấn; gần 400 buổi truyền thông, tư vấn về sức khỏe sinh sản/KHHGĐ tại các thôn bản, thu hút trên 5.000 lượt người nghe.

Tổ chức đoàn thanh niên xây dựng và duy trì 5 mô hình câu lạc bộ không có tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; Hội Phụ nữ xây dựng 5 mô hình câu lạc bộ không có người sinh con thứ 3 trở lên, mỗi câu lạc bộ có 30 thành viên tại các xã: Hồ Bốn, Cao Phạ, Púng Luông, Lao Chải, Chế Cu Nha. Hiện nay, số cặp vợ chồng sinh con thứ 3 trở lên trên địa bàn huyện vẫn ở mức cao, năm 2012 có tới 270 cặp và năm 2013 là 255 trường hợp.

Một số xã có số người sinh con thứ 3 nhiều như: Nậm Có 42 trường hợp, Lao Chải 39 trường hợp, Mồ Dề 24 trường hợp… Trong số vi phạm có cả đảng viên, bí thư chi bộ thôn bản, trưởng bản, công an viên, thậm chí là đại biểu hội đồng nhân dân xã. Tuy nhiên, hình thức xử lý vi phạm các trường hợp sinh con thứ 3 trở lên vẫn chưa có chế tài xử lý nghiêm, dẫn tới tình trạng vi phạm chính sách dân số diễn ra khá phổ biến tại nhiều xã như hiện nay.

Qua thực hiện các chương trình về công tác dân số ở cơ sở cho thấy, sự tham gia phối hợp của các ngành, đoàn thể và các địa phương còn thiếu đồng bộ, tích cực. Đối với các gia đình, phần lớn người chồng chưa thực sự chia sẻ thực hiện KHHGĐ với người vợ. Mặt khác, công tác DS-KHHGĐ chưa gắn kết với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế của địa phương và sự đầu tư nguồn lực cho công tác này chưa đáp ứng yêu cầu đề ra.

Đồng chí Lương Thị Xuyến - Phó chủ tịch UBND huyện cho biết: “Làm tốt công tác DS - KHHGĐ, thời gian tới, huyện sẽ quan tâm hỗ trợ ngân sách địa phương cho hoạt động này. Mặt khác, các cấp, các ngành, các địa phương cần xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm chính sách dân số theo quy định hiện hành. Huyện tiếp tục chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền và các ngành, đoàn thể tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền. Các xã, thị trấn cần nắm chắc tình hình biến động về dân số, nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm và đề ra biện pháp thực hiện tốt công tác này cho những năm tiếp theo”.

Thái Hưng