Không phải là lần đầu, nhưng cô giáo Nguyễn Thúy Nga - giáo viên lớp 1A, Trường Tiểu học thị trấn Cổ Phúc (huyện Trấn Yên) đến giờ vẫn chưa quên được khi đầu năm học 2014 - 2015, một học sinh không dám xin cô giáo ra ngoài đi vệ sinh đến khi tè dầm trong lớp và các bạn phát hiện ra đã phản ánh với cô. Lúc đó, cô Nga đành gọi phụ huynh đến để giải quyết. Giờ học vẫn phải tiếp tục, còn bé thì không thể tham gia vào tiết học ấy. Đó chỉ là một trong rất nhiều tình huống do trẻ không được chuẩn bị tâm lý trước khi vào lớp 1.

Không ít trẻ chỉ sau vài ngày bước vào lớp 1 có những biểu hiện hoang mang, lo sợ hoặc buồn bã, ốm liên miên, sụt cân nhanh chóng, từ chối hòa đồng với thầy cô, bè bạn, kém hoạt bát hơn hẳn so với thời điểm trước khi đi học. Điều này, khiến phụ huynh hết sức lo lắng. Hơn thế, việc này kéo dài không chỉ gây ảnh hưởng nặng nề tới tâm lý cũng như kết quả học tập của trẻ, mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển về tính cách sau này.

Vậy, trước khi bước vào lớp 1, phụ huynh cần chuẩn bị tâm lý cho con thì trẻ sẽ dễ thích nghi với môi trường mới. Hiện nay, trong chương trình học của các trường mầm non trên địa bàn tỉnh đều có hoạt động ngoại khóa cho học sinh mầm non 5 tuổi được đến các trường tiểu học thăm quan. Đó là một chương trình ý nghĩa đối với trẻ chuẩn bị vào lớp 1. Tuy vậy, thời lượng ít, nên cũng có trẻ chưa cảm nhận được những điều mới lạ khi đi thăm quan. Do đó, phụ huynh nên dành những thời điểm hợp lý để tranh thủ đưa con tới trường mà con sẽ học để được làm quen với môi trường mới. Hãy chỉ cho bé thấy lớp mới có những khác biệt như thế nào so với lớp ở trường mầm non; chỉ cho con thấy ngôi trường mới có những đồ vật đáng yêu như thế nào, lồng ghép vào đó là hướng dẫn con cách nhận biết các sự vật xung quanh. Hãy giúp con cảm thấy môi trường mới có nhiều điều thú vị, gần gũi với bé...

Cùng với đó, có sự gặp gỡ trò chuyện với giáo viên sẽ dạy trẻ khi vào lớp 1, để cho trẻ cảm giác không xa lạ. Các chuyên gia tâm lý giáo dục khuyến cáo, trên 42% phụ huynh không nắm được thay đổi tâm sinh lý của con, điều này là rất khó khăn cho trẻ bước vào lớp 1.

Giảng viên Phạm Hòa - Trường Cao đẳng Sư phạm Yên Bái cho biết: "Nhiều trẻ không được chuẩn bị tâm lý trước khi đi học nên khi vào lớp 1, mọi thứ không như kỳ vọng của chúng, dẫn đến tâm lý chán nản, sợ đi học, bị rối nhiễu tâm lý, chống đối, bướng bỉnh, có thể trầm cảm và thiếu tự tin". Các chuyên gia khuyên rằng, các bậc phụ huynh cần dành nhiều thời gian nói chuyện với con, chuẩn bị cho con tâm lý khi đến học ở môi trường mới, cần hướng dẫn trẻ cách ứng phó với các tình huống ở trường như khi muốn đi vệ sinh và cách tự đi vệ sinh, lúc muốn nêu ý kiến... Quan trọng nhất là tăng khả năng tự lập, tự biết giữ sức khỏe, khi nào cởi áo, mặc áo, lúc nào cần rửa tay... Hãy cho trẻ làm quen với cặp sách, đồ dùng học tập, sách vở, những vật dụng sẽ gắn liền với bé khi vào lớp 1.

Các chuyên gia còn khuyên các cha mẹ hãy quan tâm, chú ý hỏi han và động viên khi trẻ đi học về để xem bé thích gì nhất ở trường để biết cách giúp trẻ hào hứng tới lớp, học tập và nhận ra được những khó khăn mà trẻ đang gặp phải nhằm giúp trẻ vượt qua. Đặc biệt, không nên cáu giận, mất kiên nhẫn khi trẻ tiếp thu chậm, cách ứng xử này dễ làm trẻ mất tinh thần, chán nản. Hãy đồng hành cùng con khi bước vào lớp 1 vượt qua giai đoạn chuyển đổi tâm lý khó khăn đầu đời!

Minh Tư