Trải qua các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, thị xã Nghĩa Lộ cũng như các địa phương khác trong cả nước đã tiễn đưa hàng ngàn người con lên đường nhập ngũ tham gia chiến đấu ở khắp các chiến trường. Đất nước được hòa bình thống nhất, không ít gia đình đã mất đi những người thân.

Theo số liệu thống kê thị xã có 314 gia đình người có công với cách mạng, trong đó 160 liệt sỹ, 91 thương binh, 30 bệnh binh, 16 người nhiễm chất độc hóa học, 12 cựu thanh niên xung phong.

Để thực hiện tốt chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng, cùng với việc thực hiện kịp thời, đầy đủ chế độ chính sách theo quy định của Nhà nước, thị xã Nghĩa Lộ đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”. Theo đó, bằng việc mỗi cán bộ công chức, viên chức tham gia ủng hộ 1 ngày lương; các công ty, doanh nghiệp và nhân dân ủng hộ tùy theo lòng hảo tâm, hàng năm Quỹ thu được từ 80 triệu - 100 triệu đồng.

Từ nguồn quỹ này, thị xã hỗ trợ xây mới, sửa chữa, nâng cấp nhà ở cho các đối tượng chính sách; tu sửa nghĩa trang và Khu di tích lịch sử Căng và Đồn Nghĩa Lộ; thăm hỏi, giúp đỡ những đối tượng khi ốm đau, hoạn nạn. Năm 2013, từ nguồn Quỹ "Đền ơn đáp nghĩa", thị xã đã trích 20 triệu đồng giúp đỡ thương binh hạng 3/4 Trịnh Phúc Khang, phường Cầu Thia xóa nhà dột nát. Năm 2014, thực hiện Quyết định 22/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở 29 hộ trên địa bàn thị xã được nhận mức hỗ trợ 40 triệu/ hộ; cùng với sự chung tay góp sức bằng ngày công lao động của cả cộng đồng, nhiều căn nhà mới của gia đình người có công đã sớm được hoàn thành theo đúng kế hoạch.

Hiện nay, 100% các hộ chính sách của thị xã đã có nhà ở kiên cố, được cấp thẻ bảo hiểm y tế; con em người có công học đại học, cao đẳng, trung cấp đều được xác nhận và được hưởng chính sách miễn, giảm theo quy định. Bên cạnh đó, các tổ chức đoàn thể như: Cựu chiến binh, Phụ nữ, Nông dân, Đoàn thanh niên... còn gắn các chương trình hoạt động của hội tạo điều kiện cho gia đình người có công vay vốn ưu đãi qua các ngân hàng để phát triển sản xuất; vận động hội viên ủng hộ ngày công, con giống giúp các gia đình chính sách vươn lên ổn định cuộc sống.

Tìm hiểu thực tế đời sống của người có công, chúng tôi được cán bộ Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội thị xã đưa đi thăm gia đình ông Hà Văn Tâm, tổ Tông Pọng, xã Nghĩa An. Ông Tâm là đối tượng được hưởng chế độ người nhiễm chất độc da cam. Hỏi về cuộc sống hiện tại của gia đình, ông Tâm chia sẻ: “Tôi đi bộ đội năm 1969, tham gia chiến đấu tại mặt trận phía Nam và Bắc nước bạn Lào rồi bị nhiễm chất độc da cam từ đó. Ra quân năm 1976, vợ chồng tôi sinh được 5 cháu, nhưng hiện chỉ còn 1 cháu trai, 1 gái. Hàng tháng tôi được nhận phụ cấp trên 3 triệu đồng, cùng với chịu khó lao động tăng gia thêm nên kinh tế gia đình cũng tạm ổn định. Gần 10 năm trở lại đây, sức khỏe giảm sút, đau ốm luôn đã được các đồng chí của thị xã, đoàn thể của phường thường xuyên qua lại thăm hỏi, động viên”.

Trường hợp thứ hai chúng tôi có dịp đến thăm là thương binh hạng 1/4 Hoàng Văn Hóa, trú tại bản Xà Rèn, xã Nghĩa Lợi. Anh Hóa nhập ngũ năm 1992, là bộ đội công binh thuộc Lữ đoàn 543, đóng tại tỉnh Hà Giang. Trong một lần thực hiện nhiệm vụ rà phá bom mìn vào tháng 7/1993 tại khu vực Cửa khẩu Thanh Thủy, anh bị thương nặng, để lại di chứng rất nặng như chấn thương sọ não, hỏng mắt phải và nhiều vết thương khác trên cơ thể, kết quả giám định anh bị mất 81% sức khỏe.

Nói về cuộc sống của gia đình, anh Hóa cười nói: “Nhà 4 miệng ăn, nhưng thu nhập chính từ 1.200 m2 ruộng và chăn nuôi ít gà, vịt để tăng thêm thu nhập. Vừa qua tôi vay Ngân hàng Chính sách Xã hội 30 triệu đồng và một số anh em, họ hàng cùng góp vốn đầu tư gần 200 triệu đồng làm nhà văn hóa cộng đồng, mục đích để làm du lịch cộng đồng. Hàng tháng, tôi được nhận đầy đủ các chế độ của Nhà nước, các tổ chức, chính quyền địa phương còn tạo mọi điều kiện để gia đình phát triển kinh tế đồng thời thường xuyên thăm hỏi, tặng quà dịp 27/7, tết Nguyên đán đây là nguồn động viên đối với bản thân tôi và gia đình”.

Các hoạt động nghĩa tình, sự quan tâm của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể và nhân dân đối với gia đình chính sách, người có công với cách mạng đã và đang trở thành nghĩa cử cao đẹp thường xuyên của thị xã Nghĩa Lộ hôm nay.

 Thái Hưng