Quá trình giám sát, trên cơ sở báo cáo của các đơn vị, nhiều ý kiến đã được trao đổi, thảo luận, làm rõ thêm các nội dung liên quan. Cùng đó, đoàn tiến hành kiểm tra hồ sơ, tài liệu, thăm một số gia đình có người nghiện đã cai nghiện thành công.

Theo đánh giá giám sát của Thường trực HĐND thị xã, công tác tuyên truyền, phổ biến Nghị quyết số 17/2012/NQ-HĐND của HĐND thị xã về Đề án "Xây dựng tổ dân phố, thôn, bản không tệ nạn ma túy thị xã Nghĩa Lộ, giai đoạn 2012-2015" được quan tâm thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri của các tổ đại biểu HĐND thị xã tại các xã, phường. Đồng thời, UBND các xã, phường đã lồng ghép tuyên truyền trong các hội nghị, các cuộc họp thôn, bản, tổ dân phố và trong các hoạt động của các đoàn thể chính trị, xã hội từ thị xã đến cơ sở.

Căn cứ Nghị quyết số 17 của HĐND thị xã, Ban chỉ đạo 138 thị xã Nghĩa Lộ đã ban hành Kế hoạch số 02/KH-BCĐ ngày 02/4/2013 về triển khai thực hiện Đề án "Xây dựng tổ dân phố, thôn bản không tệ nạn ma túy thị xã Nghĩa Lộ, giai đoạn 2012 - 2015". Đảng ủy và UBND các xã, phường đã ban hành nghị quyết và kế hoạch để triển khai thực hiện Đề án tại đơn vị mình và kịp thời kiện toàn ban chỉ đạo 138 của các xã, phường. Hàng năm, đều có nghị quyết lãnh đạo của đảng ủy và kế hoạch tổ chức thực hiện của UBND xã, phường, trong đó phường Tân An đã thành lập 3 tổ công tác để thực hiện Đề án với 30 thành viên.

Cùng với việc tuyên truyền nghị quyết, các đơn vị đã tăng cường tổ chức tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng chống ma túy và các văn bản chỉ đạo của các cấp, ngành về công tác phòng chống ma túy đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân để nâng cao nhận thức về tác hại, hậu quả của ma túy gây ra. Từ đó, mỗi người đều có hành động thiết thực tránh xa ma túy, cùng nhau đấu tranh phòng chống tệ nạn ma túy trong gia đình, cộng đồng xã hội. Các xã, phường đều tổ chức sơ kết 6 tháng, tổng kết năm để đánh giá tình hình, kết quả thực hiện Đề án và công tác phòng chống ma túy trên địa bàn. 

Đánh giá giám sát của Thường trực HĐND thị xã cũng cho thấy, việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của Đề án ở các xã, phường được tiến hành với nhiều giải pháp. Hàng năm, bám sát nội dung Đề án, kế hoạch của thị xã và địa phương đề ra, các xã, phường đã tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng tình hình tệ nạn ma túy ở các tổ dân phố, thôn, bản, phân loại đối tượng nghiện, nghi nghiện trên địa bàn; chỉ đạo các tổ dân phố, thôn, bản xây dựng kế hoạch thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giữ vững tổ dân phố, thôn, bản không có ma túy và phấn đấu trở thành tổ dân phố, thôn, bản không có ma túy; tổ chức cho các tổ dân phố, thôn, bản, hộ gia đình đăng ký và thực hiện cam kết xây dựng tổ dân phố, thôn, bản, hộ gia đình không có tệ nạn ma tuý; đẩy mạnh thực hiện các phong trào thi đua xây dựng đời sống văn hoá khu dân cư, xây dựng tổ dân phố, thôn bản văn hoá; phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, tích cực tham gia phát hiện, tố giác người nghiện và người phạm tội về ma tuý. Các hoạt động này đã được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình hưởng ứng, điển hình như phường Cầu Thia, phường Tân An, xã Nghĩa An...

Các hoạt động phối hợp giữa các ngành chức năng, các ban, ngành, đoàn thể chính trị, xã hội và tổ dân phố, thôn, bản tại xã, phường được tăng cường, có sự phân công trong quản lý, giáo dục, động viên, giúp đỡ người nghiện cai nghiện tại gia đình và cộng đồng, người nghiện sau cai tại Trung tâm Cai nghiện của tỉnh trở về địa phương. Cùng với đó, các ngành chức năng đã thực hiện đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ của ngành trong công tác phòng chống, ma túy.

Trong những năm qua, đã bắt giữ, xử lý 18 vụ với 23 đối tượng tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, sử dụng ma túy; đưa 68 đối tượng vào Trung tâm Cai nghiện của tỉnh; lập hồ sơ đưa vào diện giáo dục tại xã, phường 86 đối tượng; tổ chức cai nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone cho 55 trường hợp, góp phần kiềm chế sự gia tăng tệ nạn ma túy trên địa bàn thị xã. Hiện nay, thị xã có 2/7 xã, phường (xã Nghĩa Phúc, Nghĩa Lợi) không có tệ nạn ma túy, 85/100 tổ dân phố, thôn, bản không có tệ nạn ma túy, có 18 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý trên địa bàn, chưa phát hiện thấy các đối tượng dưới 18 tuổi nghiện ma túy.

Như vậy, so với trước khi thực hiện Đề án vẫn giữ vững 2/7 xã, phường không có tệ nạn ma túy; tăng thêm 7 tổ không có người nghiện ma túy; giảm 29 người nghiện. So với mục tiêu của Đề án đặt ra đến năm 2015 thì số xã, phường không có tệ nạn ma túy đạt 2/3 xã, bằng 66,7% kế hoạch; số tổ dân phố, thôn, bản không ma túy đạt 85/80 tổ, bằng 106% kế hoạch; giảm số người nghiện 15/29 người, bằng 193% kế hoạch.

Tuy nhiên, qua giám sát, Thường trực HĐND thị xã cũng đánh giá công tác phòng chống tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn vẫn luôn tiềm ẩn nhiều phức tạp, khó kiểm soát, các đối tượng đưa đi Trung tâm Cai nghiện của tỉnh và tổ chức cai nghiện tại cộng đồng hầu hết đều tái nghiện trở lại. Bên cạnh đó, hàng năm, trên địa bàn đều phát sinh nhiều đối tượng nghiện mới nên việc xây dựng tổ dân phố, thôn, bản không ma túy gặp rất nhiều khó khăn; kết quả đạt được số tổ dân phố, thôn, bản không có ma túy như hiện nay chỉ là tạm thời, không vững chắc.

Trên cơ sở kết quả đạt được và những khó khăn nhận thấy qua giám sát, Thường trực HĐND thị xã đưa ra nhiều đề xuất, kiến nghị thiết thực với chính quyền các cấp của thị xã và các cơ quan chức năng liên quan nhằm thực hiện có hiệu quả hơn nữa Đề án. 

Hạnh Quyên