Là một tỉnh có tỷ lệ nhiễm mắt hột cao trên toàn quốc, số liệu điều tra năm 2010 khoảng 23% tập trung nhiều ở vùng Mường Lò. Thời gian qua, Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội phối hợp với các đơn vị y tế trên địa bàn đẩy mạnh công tác phòng chống mắt hột và giải phóng mù lòa đã mang lại hiệu quả khả quan nên năm 2014, tỷ lệ nhiễm bệnh mắt hột đã giảm còn 0,13%. Như vậy, đã khẳng định hiệu quả của chương trình phòng chống mắt hột và giải phóng mù lòa tại Yên Bái đã được duy trì, kiểm soát bền vững.

Ông Đỗ Văn Việt - Giám đốc Trung tâm cho biết: “Thực hiện chương trình phòng chống mắt hột và giải phóng mù lòa, trong nhiều năm qua, Trung tâm đẩy mạnh tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến cho người dân những kiến thức cơ bản về chăm sóc mắt và phòng chống mù lòa do đục thể thuỷ tinh - nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu hiện nay. Bên cạnh đó, chúng tôi tổ chức các đợt tư vấn, khám sàng lọc các bệnh về mắt ở cơ sở đã cung cấp những thông tin quan trọng về chăm sóc mắt và giới thiệu cho người dân đến các dịch vụ chăm sóc, điều trị các bệnh về mắt để phòng tránh mù lòa, bảo vệ sức khỏe. Nhờ vậy, số lượng bệnh về mắt đã được khống chế, bệnh nhân được mổ đục thể thủy tinh ngày càng tăng”.

Trong thời gian 2012 - 2015, Trung tâm đã tổ chức phẫu thuật được 1.345 ca quặm do mắt hột gây nên, phẫu thuật thay thể thủy tinh nhân tạo bằng phương pháp Phaco là 2.460 ca. Trong quá trình thực hiện bảo đảm 100% số ca phẫu thuật an toàn không để xảy ra tai biến, tỷ lệ bệnh nhân sau mổ thị lực được cải thiện từ 2/10 trở lên tương đối caon (đạt 87%). Phương pháp này đã được đơn vị triển khai xuống đến phòng khám đa khoa khu vực. Do vậy, người bệnh ở vùng sâu, vùng xa cũng đã được hưởng kỹ thuật tiên tiến này.

Bên cạnh đó, phẫu thuật cho bệnh nhân mộng, quặm ở cộng đồng đã được lồng ghép với phẫu thuật đục thể thuỷ tinh... Đặc biệt, trong quá trình triển khai đã được chính quyền các cấp quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ như: Hỗ trợ kinh phí cho bệnh nhân không có thẻ bảo hiểm y tế, chỉ đạo các đơn vị y tế, các ban, ngành của huyện, chính quyền xã cùng tích cực tham gia hưởng ứng chương trình phòng chống mù loà. Vì vậy, kết quả công tác phẫu thuật đục thể thuỷ tinh ở các huyện, thị đã đạt chỉ tiêu kế hoạch.

Khi tình hình đục thể thuỷ tinh và mắt hột được cải thiện, công tác khám tật khúc xạ học đường cũng được quan tâm. Từ năm 2012 - 2015, Trung tâm đã khám, phát hiện tật khúc xạ học đường cho 42.228 học sinh ở 59 trường PTTH, trường liên cấp II - III, trường nội trú trên địa bàn tỉnh. Phát hiện 5.046 học sinh mắc tật khúc xạ học đường, chiếm tỷ lệ 12%.

Đặc biệt, là số học sinh mắc tật khúc xạ dùng kính không đúng số và không dùng kính, nguyên nhân do học sinh không biết, gia đình cũng chưa có sự quan tâm đúng mức. Mặt khác, Trung tâm tăng cường công tác truyền thông về tật khúc xạ học đường cho học sinh, đồng thời khuyến cáo với nhà trường đưa ra những giải pháp nhằm giảm tỷ lệ tật khúc xạ trong trường học như: ưu tiên học sinh mắc tật khúc xạ vị trí ngồi học phù hợp, chuyển vị trí ngồi học, sử dụng kính đúng số, đảm bảo ánh sáng phòng học, tập nhược thị, định kỳ khám tật khúc xạ học đường cho học sinh 1 lần/năm.

Phải khẳng định rằng, trong điều kiện còn nhiều khó khăn như: thiếu cán bộ, một số huyện chưa triển khai được chương trình này, nhận thức của người dân về phòng chống mù lòa còn hạn chế... Song, với sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ và Trung tâm đã bám sát sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo Phòng chống mù loà tỉnh thực hiện có hiệu quả công tác chống mắt hột và giải phóng mù lòa nhằm hướng đến các mục tiêu thị giác năm 2020 - "Quyền được nhìn thấy", cải thiện sự tiếp cận đến các dịch vụ chăm sóc mắt toàn diện.

Trần Minh