Trong 5 năm qua, mạng lưới trường, lớp học được sắp xếp, củng cố và phát triển ổn định. Toàn tỉnh hiện có 566 trường học và 6.590 nhóm, lớp, tăng 13 trường và 270 nhóm, lớp so với năm 2010. Chất lượng giáo dục toàn diện chuyển biến rõ rệt; tỷ lệ học sinh hoàn thành khóa học đạt 92%; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT hàng năm trung bình đạt trên 98%; số học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia, học sinh được phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu năm sau luôn cao hơn năm trước; chuẩn quốc gia phổ cập giáo dục THCS, tiểu học đúng độ tuổi được duy trì và nâng lên; số trường đạt chuẩn quốc gia tăng 14% so với năm 2010.

Cùng với đó, giáo dục vùng cao, vùng dân tộc được quan tâm mạnh mẽ; tỷ lệ chuyên cần tăng rõ rệt; giảm hẳn tỷ lệ bỏ học; ổn định cả diện đại trà và hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc bán trú. Các điểm trường ở thôn, bản vùng cao khó khăn được đầu tư xây dựng cùng với nhà công vụ cho giáo viên. Phát triển cơ sở giáo dục thường xuyên, duy trì hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng ở các xã, phường, thị trấn... Những thành tựu ấy, còn có sự đóng góp, hỗ trợ không nhỏ của các cấp Hội Khuyến học.

Xác định phối hợp hỗ trợ GD - ĐT trong trường học là nhiệm vụ trực tiếp và quan trọng, nên những năm qua, Hội Khuyến học các cấp đã tích cực tham gia vận động hỗ trợ học sinh ra lớp, vận động các phụ huynh chăm lo, tạo điều kiện cho con em học tập, khuyến khích, động viên giáo viên và học sinh khắc phục khó khăn, phấn đấu vươn lên dạy tốt, học tốt, vận động hội viên, phụ huynh học sinh, nhân dân hỗ trợ thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động, các phong trào thi đua do ngành giáo dục tổ chức, đóng góp xây dựng các điều kiện cho GD - ĐT hoàn thành nhiệm vụ các năm học.

Đặc biệt, Hội đã vận động các tổ chức, lực lượng xã hội của địa phương và trung ương hỗ trợ trao học bổng, khen thưởng động viên kịp thời đối với các giáo viên, học sinh nghèo vượt khó vươn lên dạy tốt, học tốt, học sinh đạt thành tích xuất sắc trong học tập. Các cấp Hội hàng năm đều duy trì quỹ khuyến học trên 2,7 tỷ đồng để khen thưởng, động viên kịp thời học sinh, cán bộ, giáo viên có thành tích trong giảng dạy, học tập.

Trong 5 năm qua, toàn tỉnh khen thưởng cho 18.504 học sinh có thành tích xuất sắc, học sinh giỏi cấp tỉnh, quốc gia; trao học bổng cho 28.850 lượt học sinh có hoàn cảnh khó khăn và học sinh thuộc diện gia đình chính sách; trao quà cho gần 8.500 lượt giáo viên góp phần động viên phong trào thi đua “dạy tốt”; quyên góp và tặng cho các em học sinh vùng cao trên 45.000 quyển vở; trao tặng 80 xe đạp cho học sinh mồ côi. Hội còn vận động các nhà hảo tâm, các doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh cùng Quỹ Khuyến học Việt Nam, Quỹ Tấm lòng Việt của Đài Truyền hình Việt Nam, học bổng "Vòng tay đồng đội”, “Vun đắp ước mơ xanh”, “Nâng niu tài năng Việt”... với tổng trị giá trên 10 tỷ đồng.

Các hoạt động khuyến học ngoài nhà trường được các cấp Hội đẩy mạnh. Hệ thống các trung tâm học tập cộng đồng, bước đầu đã khẳng định là nơi để người dân có cơ hội tiếp cận với các kiến thức, đáp ứng các nhu cầu học tập thường xuyên nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Đến nay, toàn tỉnh có 100% xã, phường có trung tâm học tập cộng đồng, mở gần 10.000 lớp học chuyên đề cho trên 240.000 lượt người tham dự học tập. Cuộc vận động “Xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, cộng đồng khuyến học” được đẩy mạnh. Các mô hình gia đình, dòng họ hiếu học, cộng đồng khuyến học được nhân rộng. Đến năm 2014, toàn tỉnh đã có gần 16.000 gia đình đạt danh hiệu gia đình hiếu học, tăng gần 10.000 gia đình so với năm 2010 và xây dựng được 546 dòng họ hiếu học.

Ông Trần Văn Tho - Phó chủ tịch Thường trực Hội Khuyến học tỉnh cho biết: “Hoạt động của các gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học không chỉ dừng lại ở việc chăm lo cho con cháu trong độ tuổi ra lớp học phổ thông mà còn động viên mọi thành viên trong gia đình, dòng họ đi học bổ túc văn hóa, tham gia học nghề, tìm hiểu pháp luật, học để nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, học để tiếp thu tiến bộ khoa học kỹ thuật phục vụ sản xuất, phát triển kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng”.

Nhiều gia đình đã tham gia tích cực vào các hoạt động khuyến học, khuyến tài ở địa phương thông qua xây dựng quỹ khuyến học, khen thưởng các thành viên trong gia đình, họ tộc có thành tích học tập, giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn ra lớp, vận động học sinh bỏ học trở lại lớp, góp sức, góp công hỗ trợ xây dựng cơ sở vật chất trường lớp học...

Điển hình như dòng họ Thào ở xã Pá Hu, huyện Trạm Tấu. Trong 3 năm đã có 35 người theo học THPT, 12 người đỗ cao đẳng, đại học, trung học chuyên nghiêp. Hàng năm, dòng họ Thào còn vận động quyên góp xây dựng quỹ, ủng hộ kho thóc khuyến học, tích cực vận động mọi người tham gia đóng góp công lao động tu sửa cơ sở vật chất trường học, vận động học sinh ra lớp. Dòng họ Sa ở thôn Ba Khe, xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn, dòng họ Cao, xã Đông An, huyện Văn Yên và nhiều dòng họ hiếu học khác nữa cũng đã rạng danh xã hội nhờ làm tốt phong trào dòng họ khuyến học.

Trong những năm qua, Hội Khuyến học các cấp cũng đã thực hiện tốt các nhiệm vụ, vai trò của tổ chức hội trong khuyến học, khuyến tài. Khuyến học và xây dựng xã hội học tập đã song hành, gắn kết với nhau và đạt nhiều kết quả tích cực trong việc hỗ trợ giáo dục trong và ngoài nhà trường; đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, cộng đồng khuyến học; mở rộng các hình thức xây dựng quỹ khuyến học và vận động sự tài trợ từ các tập thể, cá nhân để động viên, khích lệ phong trào học tập. Phong trào khuyến học, khuyến tài trở thành “mặt trận” rộng rãi bám rễ sâu vào mỗi gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư mang lại hiệu quả hết sức thuyết phục, từng bước thúc đẩy phong trào xây dựng xã hội học tập.

Minh Tư