Già hóa dân số tức là số người từ 65 tuổi trở lên đạt 7% dân số, nếu tỷ lệ này là 14% thì gọi là dân số già. Năm 2009, Tổng cục Thống kê dự báo phải đến năm 2017 - 2018, Việt Nam mới chính thức bước vào quá trình già hóa dân số. Nhưng thực tế, tốc độ già hóa dân số ở Việt Nam diễn ra rất nhanh. Đến năm 2011, Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số, sớm hơn 6 năm so với dự báo. Năm 2012, tỷ lệ người cao tuổi chiếm 10,2% so với tổng dân số. Năm 2014, tỷ lệ này đã tăng lên là 10,5%.

Theo xu thế, Việt Nam sẽ sớm bước vào giai đoạn dân số già trong thời gian ngắn. Ước tính, đến năm 2029, số người từ 60 tuổi trở lên sẽ tăng lên 16 triệu người (trên 65 tuổi khoảng 9 triệu người). Dự báo đến giữa thế kỷ 21, số người trên 60 tuổi có thể đạt 30 triệu người, chiếm 1/5 dân số. Ở một số nước khác, đặc biệt là các nước phát triển, để đạt được 7-14% số dân trên 65 tuổi cần ít nhất vài chục năm, thậm chí là 100 năm. Nhưng ở Việt Nam, quá trình này chỉ diễn ra từ 17 đến 18 năm. Nước ta được xếp vào một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới.

Vấn đề già hóa dân số trong phạm vi cả nước nói chung cũng như ở tỉnh nói riêng, phải khẳng định, trước hết, đây là thành quả của công tác DS-KHHGĐ, trong đó có việc số trẻ em sinh ra giảm đi nhanh khiến tỷ trọng người cao tuổi tăng. Cùng đó, chất lượng chăm sóc sức khỏe, chất lượng cuộc sống tăng lên khiến gia tăng tuổi thọ.

Cơ cấu dân số có tỷ lệ người cao tuổi cao là một lợi thế vì người cao tuổi là những người có nhiều kinh nghiệm trên tất cả các mặt, nếu phát huy được họ vẫn là lực lượng đóng góp tích cực cho xã hội. Bên cạnh lợi thế này, thì theo các chuyên gia, vấn đề già hóa dân số cũng đặt ra nhiều khó khăn và thách thức trên nhiều phương diện, từ đảm bảo cuộc sống, chăm sóc sức khỏe đến đáp ứng những nhu cầu văn hóa tinh thần, nhu cầu tiêu dùng…

Tất cả đòi hỏi phải xây dựng một xã hội thích ứng với việc già hóa dân số. Vì thế Tổng cục DS-KHHGĐ lựa chọn chủ đề “Xã hội chung tay chăm sóc người cao tuổi” cho Tháng Hành động quốc gia về dân số và Ngày Dân số Việt Nam chính là nhằm nâng cao nhận thức và kêu gọi mọi người cùng quan tâm sâu sắc tới vấn đề này.

Xây dựng hệ thống cơ sở điều trị và chăm sóc lão khoa trên toàn quốc, xây dựng các mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại gia đình và cộng đồng, mở rộng độ bao phủ của bảo hiểm hưu trí và y tế, xây dựng các chương trình văn hóa, giải trí nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người cao tuổi nhằm hướng tới xây dựng một xã hội thích ứng với quá trình già hóa dân số chính là chăm sóc người cao tuổi bằng những việc làm thiết thực và cũng đang là vấn đề đặt ra cho toàn xã hội trên phạm vi toàn quốc cũng như ở mỗi địa phương.

Hạnh Quyên