Sống ở nông thôn, cách xa thành phố hơn chục cây số, tính cách cũng đơn giản, việc tuyển lựa người giúp việc cũng đơn giản hơn. Ấy vậy mà, qua mấy lần tuyển, nhà tôi mới có được người giúp việc ưng ý. Càng quý hơn khi chị giúp việc là người cùng làng; cũng nói luôn với mọi người là yếu tố “người cùng làng” hoàn toàn không phải vì người giúp việc sẽ phải đi sớm về muộn đâu mà vì lý do khác, quan trọng hơn nhiều. Thuê được chị giúp việc ưng ý, vợ chồng tôi mừng lắm, cơm nước, nhà cửa không còn phải lo, chỉ tập trung cho chuyện kinh doanh; điều phấn khởi hơn là qua đây tôi nhận thấy đã có sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức đối với vấn đề lao động và việc làm của người dân quê tôi.

Sống ở vùng nông thôn, cách xa trung tâm tỉnh hơn chục cây số, đời sống nhân dân trong vùng đã có nhiều cải thiện, dù vẫn chưa hết khó khăn. Vợ chồng tôi, sau nhiều năm nỗ lực cũng tích cóp được lưng vốn nên quyết định mở công ty chế biến nông lâm sản. Cùng với bao khó khăn của thời khởi nghiệp, nào thiếu vốn, thiếu kỹ năng quản lý, điều hành, thiếu thị trường tiêu thụ sản phẩm… doanh nghiệp của gia đình tôi còn thêm cái khó trong tuyển dụng công nhân.

Chuyện thật khó tin khi lao động trong xã, trong huyện dư thừa, học sinh tốt nghiệp phổ thông, bộ đội xuất ngũ, cả sinh viên đại học, cao đẳng ra trường chưa có việc làm nhiều vô kể, thế mà doanh nghiệp của tôi không tuyển đủ lao động. Xin khẳng định là công ty tôi trả lương cũng khá, cao hơn nhiều doanh nghiệp ở thành phố, công việc không quá nặng nhọc, không nguy hiểm, không độc hại, chưa kể được hỗ trợ nhà ở, điện nước.

Lý do khó tuyển được công nhân, xin kể ra đây cùng mọi người. Rất nhiều anh, chị trong làng không muốn vào làm trong công ty của tôi vì tư tưởng: “Đời nào tao đi làm thuê cho thằng ấy, cùng cảnh chăn trâu, kiếm củi với nhau mà giờ nó làm giám đốc, bắt tao đi làm thuê cho nhà nó à!”, “Ở nhà chịu đói còn hơn, thằng ấy học còn chưa hết cấp hai, bộ đội còn không thèm tuyển vì trình độ văn hóa thấp, tao đây có hẳn bằng đại học, giờ tao làm thuê - nó ông chủ, thì không nghe được!”.

Cũng đã có một số người xin vào công ty của tôi làm việc nhưng ý thức rất kém, đi muộn, về sớm, nghỉ việc không lý do, không báo trước; được tập huấn, đào tạo nhưng làm ẩu, làm sai quy trình… vi phạm như thế thì phải xử lý theo nội quy, quy chế. Ấy vậy mà khi họ sai có nhắc nhở, phê bình thì cũng ít nghe theo, bất hợp tác và sẵn sàng bỏ việc.

Một số cháu đi học chuyên nghiệp về cứ nằm nhà đợi xin vào công chức nhà nước nhưng khổ nỗi biên chế còn đang tinh giản, bằng cấp các cháu phần lớn là học trường mở, trường dân lập, đào tạo từ xa, đầu vào  điểm thấp lè tè; số các cháu học xong phổ thông, đến tuổi lao động không muốn vào công ty của tôi làm việc mà theo tàu, xe vào tận Bình Dương, Đồng Nai làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, bọn trẻ đi với niềm tự hào rằng đã vượt ra khỏi lũy tre làng, được mở rộng tầm mắt, được biết đây biết đó, được làm việc trong công ty liên doanh.

Năm tháng qua đi, những vất vả ban đầu rồi cũng qua, doanh nghiệp của tôi rồi cũng ổn định và phát triển. Riêng chuyện tuyển lao động thì giờ đã khác, người trong làng vào làm việc ngày một đông nhờ nhận thức đã được thay đổi; đặc biệt số lao động từ các khu công nghiệp phía Nam trở về quê xin vào công ty tôi rất nhiều vì đi làm ở đó lương cũng chỉ ngang ngửa, có khi còn thấp hơn mức lương của công ty tôi và các doanh nghiệp khác trong vùng đang áp dụng; đồng lương chỉ đủ ăn, không có tích lũy vì xa nhà, xa quê chi phí đắt đỏ hơn rất nhiều lần, chưa kể chuyện ăn ở, đi lại, xây dựng gia đình, cho con đi học...

Nhiều cháu cố gắng lắm thì tết mới về thăm quê, cá biệt có anh phải gọi điện về nhà xin hỗ trợ tiền tàu xe. Số lao động từ các khu công nghiệp trở về nhanh chóng chiếm vị trí nòng cốt vì họ đã qua môi trường công nghiệp, ít nhiều tác phong làm việc chuyên nghiệp và kỷ luật lao động khá.

Nhận thức rõ, người lao động là “tài sản” quý giá nhất của công ty, tôi mày mò, tìm hiểu, đầu tư nhằm cải thiện điều kiện làm việc, đổi mới công nghệ, cải tiến quy trình sản xuất nhằm tăng năng suất và nâng cao mức sống người công nhân, trang bị đầy đủ quần áo bảo hộ lao động.

Nhân dịp lễ Quốc khánh, tôi quyết định tổ chức bữa liên hoan toàn công ty để động viên, khích lệ người lao động, đồng thời phát động thi đua dịp cuối năm 2016. Đối với chị giúp việc, công ty đã đưa vào danh sách những công nhân có thành tích lao động tốt để khen thưởng.

Lê Phiên