Lịch sử nhà trường được xây dựng từ năm 1957. Năm đó, tỉnh Yên Bái trực thuộc Khu hành chính Lao Hà Yên (gồm 3 tỉnh Lào Cai - Hà Giang -Yên Bái). Trường đào tạo cán bộ y tế cho Khu được thành lập tại địa điểm Công viên Yên Hòa hiện nay.

Tuy nhiên, Khu chỉ tồn tại từ năm 1957 đến đầu năm 1959 thì giải thể. Trường đào tạo cán bộ y tế được bàn giao cho tỉnh Yên Bái. Từ năm 1960 – 1965, Trường tiếp tục đào tạo cán bộ y tế sơ cấp, y sỹ và bổ túc văn hóa để đủ điều kiện học chuyên môn. Ngày 9/7/1965  máy bay Mỹ ném bom vào địa điểm nhà trường đã sát hại 54 người, gồm cán bộ, học sinh, người của Ty Y tế và Bệnh viện tỉnh. Sau sự kiện đau thương, mất mát to lớn, dưới sự chỉ đạo của tỉnh, Trường thực hiện sơ tán đến xóm Nhà Duộc, xã Đông Lý, huyện Yên Bình, nay thuộc vùng hồ Thác Bà.

Ngày 1/4/1966, Ủy ban Hành chính tỉnh Yên Bái ra Quyết định số 316/TCCB-QĐ thành lập Trường Y sỹ trung cấp Yên Bái. Hiệu trưởng là Bác sỹ Nguyễn Bá Phiên - Phó Ty Y tế kiêm nhiệm. Lễ công bố Quyết định tại xóm Nhà Duộc, xã Đông Lý. Buổi lễ có các lớp học sinh y sỹ khóa 5 và lớp y tá chính quy khóa 1, cán bộ giáo viên, đại diện Ty Y tế, Bệnh viện tỉnh. Như vậy, ngày 1/4/1966 đã trở thành dấu son lịch sử trong quá trình xây dựng và phát triển của nhà trường.

Giai đoạn 10 năm đầu từ khi thành lập (1966 - 1975)

Từ năm 1968, do địa điểm sơ tán tại xã Đông Lý thuộc quy hoạch làm vùng hồ Thác Bà, nên Trường cùng với Bệnh viện tỉnh được điều chuyển đến xã Thịnh Hưng, huyện Yên Bình. Thầy và trò khắc phục khó khăn, vừa lao động  xây dựng trên cơ sở mới vừa tiếp tục học tập. Cũng từ năm 1968, tỉnh giao nhiệm vụ  tuyển sinh đào tạo y sỹ chính quy hệ quốc lập, để cung cấp cho tuyến tỉnh, tuyến huyện. Đào tạo y sỹ dân lập, y tá, dược tá về phục vụ tuyến xã; đồng thời, tiếp tục bồi dưỡng văn hóa hết cấp II cho học sinh đủ điều kiện học tập chuyên môn.

Cuối năm 1972, đế quốc Mỹ điên cuồng ném bom phá hoại miền Bắc, Trường tiếp tục sơ tán đến các khu vực nhỏ tại các xã Liễu Đô (Lục Yên), Mông Sơn, Phú Thịnh (Yên Bình). Mặc dù trong điều kiện chiến tranh, cơ sở vật chất, nhân lực rất khó khăn, song nhà trường vẫn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Giai đoạn này nhiều học sinh đã lên đường nhập ngũ, tham gia chiến đấu tại các chiến trường miền Nam, giúp nước bạn Lào, Campuchia.

Sau hòa bình lập lại, năm 1973, Trường được quy hoạch chuyển về địa điểm hiện nay (tổ 63, phường Yên Ninh). Thầy và trò lại bắt tay làm nhà bằng tranh, tre, nứa, lá thành nơi ở của cán bộ, giáo viên, học sinh, phòng học, phòng thực hành để duy trì việc dạy và học. Nhà trường tuyển sinh đào tạo các khóa y sỹ hệ quốc lập, y sỹ hệ dân lập, y tá sơ học, dược tá. Quy mô đào tạo tăng trong điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế, song nhà trường luôn được đánh giá là đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Giai đoạn từ 1976 -1991: hợp nhất 3 trường trung cấp y tế của 3 tỉnh thành Trường Trung học Y tế Hoàng Liên Sơn

Năm 1976, tỉnh Hoàng Liên Sơn được thành lập trên cơ sở hợp nhất 3 tỉnh: Lào Cai, Yên Bái, Nghĩa Lộ. Ngày 9/9/1976, UBND tỉnh Hoàng Liên Sơn ra Quyết định số 1390-QĐTC thành lập Trường Trung học Y tế Hoàng Liên Sơn trên cơ sở hợp nhất 3 trường y sỹ của ba tỉnh tại Trường Y sỹ Yên Bái. Bác sỹ Nguyễn Long được bổ nhiệm là Hiệu trưởng. Sở Y tế  bố trí cho nhà trường mở rộng ra 2 khu. Khu A (khu vực Sở Y tế hiện nay) là văn phòng, phòng học, phòng cán bộ, giáo viên. Khu B (địa điểm hiện tại) là khu ký túc xá, nhà thực hành. Lãnh đạo nhà trường đã đề nghị UBND xã Minh Bảo cho mượn 3 ha đất tại khu vực nghĩa trang Đá Bia hiện nay từ đầu năm 1978, gọi là Khu C để tăng gia, giảm bớt khó khăn. Cũng từ năm 1978, Trường mở thêm 2 mã ngành đào tạo mới là y tá trung học và hộ sinh trung học. Công tác đảm bảo chất lượng cho mã ngành đào tạo mới được quan tâm và thực hiện tốt.

Ngày 17/2/1979, chiến tranh xảy ra trên toàn tuyến biên giới phía Bắc nước ta. Mở đầu cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, nhà trường cùng với ngành y tế thành lập đội phẫu thuật tiền phương, các đội y tế lưu động lên các huyện biên giới tham gia chiến đấu, cứu thương, giải quyết hậu quả chiến tranh, vệ sinh môi trường, phòng chống bệnh, củng cố các cơ sở y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đóng góp của nhà trường vào cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới, đã được tỉnh đánh giá cao và khen thưởng.

Công tác đào tạo sau chiến tranh biên giới, ngoài các mã ngành đã có, nhà trường được sự hỗ trợ của Bệnh viện Việt Đức, Bạch Mai đã tổ chức lớp bồi dưỡng chuyên khoa ngoại cho bác sỹ; gây mê, hồi sức, răng hàm mặt, xương bột cho y sỹ; đào tạo y sỹ cho Quân khu 2. Nhà trường phối hợp với  Xí nghiệp Dược Yên Bái mở các lớp dược tá sản xuất cung cấp nguồn nhân lực cho ngành dược, phối hợp với các trung tâm y tế mở các lớp đào tạo y tá cụm dân cư tại các huyện.

Đầu năm 1986, lúc đó, cơ sở vật chất của Trường vẫn chỉ là các nhà tranh, tre, nứa, lá tại vị trí hiện tại thì một trận lốc lớn đã gần như phá hủy hết nhà cửa. Cơn lốc qua đi, thầy và trò nhà trường phải hết sức khẩn trương khắc phục hậu quả. Đó là những ngày tháng rất khó khăn vì phải dồn chỗ ở chật chội, giáo viên, học sinh trở thành những “thợ mộc” bất đắc dĩ để sửa chữa lại nhà ở, phòng học. Được sự giúp đỡ của các địa phương, các cơ quan trong tỉnh, tình trạng thiếu thốn trầm trọng về cơ sở vật chất dần dần được khắc phục. Cũng sau thiệt hại do cơn lốc, Trường đã lập luận chứng xây dựng kiên cố và đã được tỉnh phê duyệt, tiến hành từ năm 1987. Công trình gồm 1 nhà 2 tầng 20 gian, hiện nay là nhà làm việc của Ban Giám hiệu, các phòng, khoa, bộ môn, dãy căn hộ gia đình, khu nhà ăn tập thể học sinh.

Ngày 12/8/1991, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa VIII ra nghị quyết chia tỉnh Hoàng Liên Sơn để tái lập tỉnh Lào Cai và tỉnh Yên Bái.

Giai đoạn 1991-2011: Trường Trung cấp Y tế Yên Bái

Tháng 10/1991, Trường Trung học Y tế Hoàng Liên Sơn được chuyển giao cho tỉnh Yên Bái.  Sau khi tái lập, nhà trường hướng công tác đào tạo cung cấp nguồn nhân lực cho y tế cơ sở, xóa xã trắng về y tế (thời điểm đó cả tỉnh chỉ đạt 2,14 cán bộ y tế/1 trạm y tế xã, mạng lưới y tế thôn, bản hầu như chưa có); đồng thời, vẫn tiếp tục đào tạo cán bộ y tế cho tỉnh Lào Cai cho đến năm 2001 khi Trường Trung cấp Y tế Lào Cai được tái lập.

Từ năm học 2007 - 2008, thực hiện văn bản thỏa thuận của lãnh đạo tỉnh  Yên Bái và tỉnh Xaynhabuly, tỉnh Viêng Chăn của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, nhà trường bắt đầu đào tạo lưu học sinh cho nước bạn Lào.

Yêu cầu thành lập Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái để đáp ứng nhu cầu đào tạo cán bộ y tế đã được quy định tại Tờ trình số 210/YT-K2ĐT ngày 11/01/2000 của Bộ Y tế và Quyết định số 116/2006/QĐ-TTg ngày 26/5/2006 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Yên Bái thời kỳ 2006 - 2020. Từ tháng 7/2008, Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường xác định nhiệm vụ tập trung mọi điều kiện, xây dựng Đề án Thành lập Trường Cao đẳng Y tế. Sau 3 năm tích cực chuẩn bị, được sự quan tâm của tỉnh, các bộ, ngành trung ương và được Hội đồng Thẩm định trung ương kết luận đáp ứng đủ các điều kiện quy định.

Ngày 28/7/2011, Bộ GD - ĐT ra Quyết định số 3079/QĐ-BGDĐT thành lập Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái. Nhà trường  tổ chức lễ công bố Quyết định thành lập vào ngày 16/11/2011. Như vậy, sau 45 năm xây dựng và phát triển, kể từ thời điểm chính thức có quyết định thành lập Trường Trung cấp - Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái được thành lập. Đây là niềm vinh dự, tự hào, là dấu son tiếp theo, đánh dấu sự phát triển của nhà trường. Đồng thời, với trách nhiệm nặng nề hơn, cùng với hệ thống các trường đại học, cao đẳng trong cả nước đào tạo đội ngũ cán bộ y tế có trình độ cao đẳng phục vụ sự nghiệp chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Giai đoạn từ 2011 đến nay

Sau khi có quyết định thành lập Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái, nhà trường tập trung chuẩn bị đủ các điều kiện để mở các mã ngành đào tạo cao đẳng, đảm bảo yêu cầu chất lượng đào tạo. Từ năm học 2013 – 2014, sau khi có quyết định của Bộ GD - ĐT cho phép mở mã ngành đào tạo cao đẳng, Trường chính thức tuyển sinh khóa 1 Cao đẳng Điều dưỡng và khóa 1 Dân số y tế trung cấp. Nhà trường đã công bố chuẩn đầu ra, điều kiện đảm bảo chất lượng trên website của Trường theo quy định. Hoàn thành báo cáo tự đánh giá để đăng ký kiểm định chất lượng giáo dục theo quy định và đã công bố trên website của Bộ GD - ĐT từ tháng 8/2016.

Cùng với đào tạo đội ngũ cán bộ, giảng viên, hoàn thiện tổ chức bộ máy, cơ sở vật chất, trang thiết bị Nhà trường luôn quan tâm đến chất lượng đào tạo toàn diện. Hội thi giáo viên dạy giỏi và Hội thi học sinh - sinh viên giỏi được đều đặn tổ chức hàng năm. Tại các hội thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh và toàn quốc, giảng viên của nhà trường tham gia đều đạt giải cao. Gần đây nhất, năm 2015, nhà trường đều có giảng viên tham gia đạt giải Nhất toàn quốc và giải Nhất, Nhì, Ba cấp tỉnh. Chất lượng đào tạo của học sinh luôn được các cơ sở y tế và xã hội đánh giá cao. Tất cả các đợt thực tập tốt nghiệp trước khi ra trường, học sinh đều được các thầy, cô giáo kiêm chức là cán bộ các bệnh viện tuyến huyện, trung tâm y tế huyện chấm điểm xuất sắc, giỏi, khá, rất ít học sinh được chấm điểm từ trung bình khá trở xuống.

Phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao luôn được quan tâm, hoạt động sôi nổi, nhằm đạt được mục tiêu đào tạo toàn diện. Đoàn vận động viên nhà trường luôn đạt các giải cao trong các hội thi của tỉnh như: giải Nhất - Hội khỏe ngành y tế lần thứ VI; giải Nhì toàn đoàn Giải Việt dã Báo Yên Bái 2015; giải Ba tại Hội thi Liên hoan nhóm ca khúc cách mạng chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XVIII - tháng 9/2015…

Quá trình xây dựng và phát triển của Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái tính từ thời điểm chính thức có quyết định thành lập Trường Trung cấp đến nay, đã là 50 năm. Ra đời trong những năm chiến tranh ác liệt, vượt qua bao khó khăn, thử thách để thực hiện sứ mệnh lịch sử hơn nửa thế kỷ qua cho thấy, nhà trường đã, đang là cơ sở đào tạo cán bộ y tế được tín nhiệm của tỉnh, khu vực và quốc tế. Tính đến thời điểm hiện tại, có hơn 13.000 cán bộ y tế đã tốt nghiệp ở các trình độ: cao đẳng, trung cấp, sơ cấp, trong đó có 98 lưu học sinh Lào.

Sau khi ra trường làm việc, nhiều anh chị em tiếp tục học lên để có trình độ đại học và sau đại học. Đa số đã cống hiến trong ngành y tế; trong đó, nhiều người đang giữ các vị trí chủ chốt của ngành y tế tỉnh Yên Bái, tỉnh Lao Cai. Một số đã đảm nhiệm các vị trí quan trọng trong các cơ quan của Đảng, chính quyền, các đoàn thể. Nhiều người đã được tặng thưởng các phần thưởng cao quý như: Thầy thuốc Ưu tú, chiến sỹ thi đua các cấp… Đội ngũ cựu học sinh, sinh viên được đào tạo từ nhà trường đã góp phần phủ kín mạng lưới y tế các tuyến từ thôn, bản, xã, huyện, tỉnh. Từ lúc phải điều cán bộ miền xuôi lên công tác, đến nay cán bộ y tế của tỉnh hoàn toàn do người địa phương đảm nhận và hơn thế nữa, nhà trường còn đào tạo cho nước bạn Lào anh em.

Trong công tác nghiên cứu khoa học, cán bộ, giảng viên đã triển khai nhiều đề tài khoa học các cấp, điển hình như đề tài cấp tỉnh về xây dựng mạng lưới y tế cơ sở; về phòng chống bệnh sán lá phổi. Đặc biệt, thạc sỹ Lương Bá Phú đã phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới, Đại học Melbourne (Australia) và các nhà khoa học quốc tế triển khai Đề tài “Phòng chống giun móc và thiếu máu, thiếu sắt cho phụ nữ tuổi sinh đẻ tại tỉnh Yên Bái”. Đề tài không những cung cấp bằng chứng khoa học về loại trừ bệnh giun móc và thiếu máu, thiếu sắt mà còn chứng minh giải pháp hiệu quả làm tăng cân nặng cho trẻ sơ sinh. Những phát hiện khoa học của Đề tài đã được đăng trên 5 bài báo khoa học của các tạp chí khoa học quốc tế là PLos One và Biomed Central từ năm 2009 - 2013.

Những đóng góp của nhà trường đã được Đảng, Chính phủ tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý cho tập thể, đó là Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2016, Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2006, Huân chương Lao động hạng Ba năm 2000, Cờ thi đua của Chính phủ, Bộ Y tế, UBND tỉnh Yên Bái… Đảng bộ nhiều năm liền đạt danh hiệu “Trong sạch vững mạnh”, “Trong sạch vững mạnh tiêu biểu”. Nhiều cá nhân được tặng danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú, Nhà giáo Ưu tú, huân chương lao động, Chiến sỹ Thi đua toàn quốc… Cán bộ, giảng viên, học sinh, sinh viên các thế hệ của nhà trường có quyền tự hào về những đóng góp của mình cho sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Có được như hôm nay, chúng ta luôn ghi nhớ công lao, cống hiến về trí tuệ, công sức, thậm chí có cả máu xương của các thế hệ đi trước, sự quan tâm lãnh đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Sở Y tế, các sở, ban, ngành của tỉnh, Bộ Y tế, Bộ GD - ĐT và  nhân dân, chính quyền các địa phương tỉnh Yên Bái đã giúp đỡ nhà trường trong suốt những năm  qua.

Bước sang chặng đường mới với thời cơ và thách thức mới, để đạt được mục tiêu đã công bố: “Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái không ngừng phát triển các nguồn lực để xây dựng nhà trường đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục, có khả năng hội nhập trong nước và quốc tế”, nhà trường rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm đầu tư của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và trung ương về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị, tạo điều kiện cho nhà trường hoàn thành sứ mệnh được giao.
Phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng, Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái sẽ tiếp tục vững bước đi lên, viết tiếp những trang sử vẻ vang, xứng đáng là địa chỉ tin cậy đào tạo cán bộ y tế cho tỉnh, khu vực và quốc tế.

Lương Bá Phú - Thầy thuốc ưu tú, thạc sỹ, bác sĩ chuyên khoa 2 - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái