Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, năm 2016, có 74 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho NLĐ với tổng số 9.000 lao động. Trong đó, 2.652 lao động có sức khỏe loại I, chiếm 29,3% tổng số người khám sức khỏe; 4.853 lao động có sức khỏe loại II, chiếm 53,5%; 251 lao động sức khỏe loại IV và V, chỉ chiếm gần 0,3%.

Các BNN mắc tập trung chủ yếu là: các bệnh về mắt, đường hô hấp, đau nhức các khớp, cảm cúm, đau đầu… Tỷ lệ NLĐ mắc BNN gia tăng theo từng năm. Lũy tích đến nay, toàn tỉnh có trên 204 người mắc BNN, chủ yếu là các bệnh: viêm gan B, điếc, bụi phổi, bị lao nghề nghiệp…

Số NLĐ mắc BNN ở Yên Bái không nhiều song vấn đề phòng chống bệnh nghề nghiệp cho NLĐ vẫn cần hết sức quan tâm. Những năm qua, các cấp và các ngành trong tỉnh thường xuyên tuyên truyền về công tác an toàn, vệ sinh lao động - phòng chống cháy nổ (ATVSLĐ-PCCN), quan tâm sức khỏe NLĐ, đặc biệt là trong những tuần lễ quốc gia ATVSLĐ-PCCN.

Qua tìm hiểu, những đơn vị chú trọng thực hiện tốt, có nhu cầu khám sức khỏe, khám BNN cho NLĐ là các doanh nghiệp lớn. Anh Nguyễn Tiến Hưng - công nhân Công ty cổ phần Sứ kỹ thuật Hoàng Liên Sơn chia sẻ: “Hàng năm, Công ty rất quan tâm đến sức khỏe của anh em công nhân. Tất cả các công nhân đều được trang bị đầy đủ bảo hộ lao động, khám sức khỏe định kỳ theo quy định. Khi có người ốm đau, Công ty tổ chức thăm hỏi, động viên kịp thời nên ai cũng phấn khởi và yên tâm làm việc”.

Công tác chăm sóc sức khỏe cho NLĐ được quan tâm hơn ở những doanh nghiệp lớn; trong khi đó, 90% doanh nghiệp trong tỉnh có quy mô nhỏ và vừa, đây là đối tượng thường không tổ chức khám sức khỏe cho NLĐ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhìn chung, chủ yếu do doanh nghiệp trốn tránh để giảm chi phí trong điều kiện kinh tế khó khăn.

Ngoài ra, bản thân NLĐ trong quá trình sản xuất còn chủ quan, chưa có ý thức giữ gìn vệ sinh lao động, bảo vệ sức khỏe. Nhiều lao động làm việc trong môi trường có nhiều bụi như: các cơ sở may, xưởng sản xuất đồ mộc nhưng không sử dụng đầy đủ phương tiện bảo hộ lao động. Công tác tuyên truyền chế độ, chính sách cho người lao động còn hạn chế, chưa thường xuyên. Người lao động chưa biết, chưa quan tâm đến chế độ, quyền lợi được hưởng.

Bác sĩ chuyên khoa I Trương Thị Bích Liên - Trưởng khoa Sức khỏe nghề nghiệp, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Những năm gần đây, công tác quản lý và chăm sóc sức khỏe NLĐ đã có nhiều chuyển biến. Tuy nhiên, việc quản lý và giám sát BNN vẫn chưa được quan tâm đúng mức do cán bộ chức năng thực hiện công tác này còn quá mỏng. Do vậy, NLĐ mắc bệnh nghề nghiệp chưa được phát hiện sớm, không điều trị kịp thời”.

Để công tác chăm sóc sức khỏe, phòng chống BNN cho NLĐ tại các doanh nghiệp thực sự hiệu quả, trước hết cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các ban, ngành, đoàn thể chuyên môn. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến về Bộ luật Lao động, hướng dẫn người sử dụng lao động và NLĐ nâng cao nhận thức, tự giác thực hiện các quy định về ATVSLĐ-PCCN.

Vì lợi ích của NLĐ và của chính doanh nghiệp, các đơn vị có nhiều NLĐ có nguy cơ cao mắc BNN hàng năm cần tổ chức tập huấn về ATVSLĐ, cách chăm sóc sức khỏe, sử dụng bảo hộ lao động phòng bệnh nghề nghiệp cho NLĐ, đồng thời thực hiện các biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường lao động, áp dụng các giải pháp an toàn nhằm cải thiện điều kiện làm việc, hạn chế tai nạn lao động, BNN.

Chủ động phối hợp với cơ sở y tế để thực hiện công tác chăm sóc sức khỏe, khám sức khỏe định kỳ và khám phát hiện BNN để có chế độ điều trị kịp thời cho NLĐ. Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là lương tâm của mỗi chủ doanh nghiệp đối với NLĐ.

Đồng thời, bản thân NLĐ cần có kiến thức, biết tự bảo vệ sức khỏe của mình và có yêu cầu chính đáng về các chế độ, bảo hộ lao động khi làm việc trong môi trường có nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp. Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về lao động đối với các doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn, có hình thức xử phạt nghiêm minh đối với những đơn vị vi phạm.

Thu Hiền