Theo kết quả khảo sát bước đầu, Yên Bái có trên 30.000 đối tượng là dân công hỏa tuyến (DCHT) làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu trong các cuộc kháng chiến theo Quyết định số 49/2015/QĐ-TTg ngày 14/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ về các chế độ, chính sách đối với DCHT tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế (gọi tắt là Quyết định số 49).

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện vẫn còn bộc lộ không ít khó khăn, vướng mắc cần tiếp tục tháo gỡ để đẩy nhanh tiến độ, kết luận địa bàn trong năm 2017 và bảo đảm công bằng, không sót, lọt đối tượng.

Đến nay, cơ quan ban chỉ đạo thực hiện chế độ, chính sách đối với dân công hỏa tuyến tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế (gọi tắt là Ban Chỉ đạo 24) các địa phương toàn tỉnh đã tiếp nhận 5 đợt với trên 7.000 hồ sơ; thực hiện chi trả 3 đợt, trợ cấp 1 lần và cấp giấy chứng nhận tham gia DCHT cho hơn 4.300 đối tượng theo Quyết định của Quân khu 2 với số tiền chi trả trên 8 tỷ đồng; bảo đảm nghiêm túc, chặt chẽ, đúng chế độ chính sách và đối tượng được hưởng; các đối tượng chính sách được hưởng chế độ yên tâm, phấn khởi, tin tưởng vào chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước và Quân đội. Điều này thể hiện sự nỗ lực, cố gắng của cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp và sự đồng thuận của nhân dân đối với một quyết định mang đầy tính nhân văn và sự tri ân của Đảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, tiến độ triển khai thực hiện ở các cấp còn chậm. Toàn tỉnh mới chỉ đạt 20% so với khảo sát ban đầu. Nguyên nhân cơ bản được xác định là đối tượng còn đầy đủ giấy tờ trên thực tế hiện không nhiều bởi đối tượng tham gia DCHT khi trở về địa phương, ngoài một số ít được ghi vào hồ sơ cá nhân, phần lớn còn lại không có giấy tờ. Nhiều đối tượng tuổi cao, trí nhớ mai một nên yêu cầu nhớ chính xác đơn vị, thời gian, địa điểm, nhiệm vụ được giao lúc tham gia DCHT có nhiều hạn chế.

Tài liệu lưu trữ của các địa phương hầu hết đã thất lạc. Chưa kể, một số đối tượng tham gia DCHT đã qua đời, con cháu kê khai qua loa, thiếu chính xác hoặc không mặn mà thực hiện… Bên cạnh đó, một số hội đồng chính sách cấp xã chưa tích cực vào cuộc và hướng dẫn cụ thể việc kê khai nên chất lượng hồ sơ thấp, phải làm đi làm lại nhiều lần...

Thượng tá Trần Đại Thắng - Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 24 tỉnh cho biết: “Để thực hiện tốt chế độ đối với DCHT, bảo đảm chính xác, khách quan, kịp thời, đội ngũ làm công tác chính sách cần nghiên cứu kỹ, nắm chắc nội dung Quyết định số 49. Triển khai đồng bộ ở tất cả các cấp, trong đó đặc biệt chú trọng làm tốt công tác tuyên truyền; tổ chức thực hiện phải minh bạch, công khai; phát huy vai trò của các tổ chức cơ sở ở xã, phường, thị trấn các tổ tư vấn và đề cao vai trò giám sát của nhân dân. Đồng thời, phải kết hợp nhiều công đoạn, như: tăng cường đội ngũ làm chính sách xuống tận cơ sở để thu thập hồ sơ; hồ sơ thu đến đâu xét duyệt luôn đến đó, quá trình xét duyệt kết hợp các biện pháp vận động, tuyên truyền để người dân hiểu và tích cực hợp tác”.

Sau mỗi giai đoạn xét duyệt, chi trả, các cấp đã tổ chức rút kinh nghiệm, kịp thời bổ sung các chủ trương, giải pháp, chỉ đạo thực hiện phù hợp với thực tiễn của từng địa phương. Ban Chỉ đạo 24 tỉnh đang tích cực chỉ đạo cơ quan quân sự địa phương, phối hợp với các cơ quan chức năng đẩy nhanh tiến độ thực hiện, phấn đấu đến hết năm 2017 cơ bản hoàn thành việc thẩm định và giải quyết chế độ trợ cấp một lần cho các đối tượng theo khảo sát, bảo đảm chặt chẽ, đúng chế độ và đối tượng được hưởng.

Thanh Năm