Đánh giá của Ban Chỉ đạo 138 tỉnh Yên Bái cho thấy, tình hình tội phạm mua bán người trên địa bàn tỉnh thời gian qua không có biến động lớn và chưa phát hiện phương thức, thủ đoạn hoạt động mới.
Tuy nhiên, tình hình còn tiềm ẩn những dấu hiệu phức tạp, đặc biệt những vụ án mua bán người vẫn diễn ra tại vùng sâu, vùng xa, nhất là vùng đồng bào dân tộc Mông. Trong đó, đối tượng phạm tội là người địa phương cấu kết với các đối tượng tỉnh ngoài và đối tượng người Trung Quốc để lừa gạt phụ nữ và trẻ em người Mông ở vùng hẻo lánh... với thủ đoạn làm quen qua điện thoại, mạng xã hội hoặc trực tiếp gặp gỡ rủ lấy chồng Trung Quốc, hứa hẹn cuộc sống khá giả hoặc giả vờ yêu đương, đưa đi chơi, thăm gia đình... sau đó bán ra nước ngoài làm vợ bất hợp pháp. Với phương thức, thủ đoạn như trên, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã xảy ra 2 vụ.
Thực hiện Chương trình hành động phòng chống tội phạm mua bán người giai đoạn 2016 – 2020 và năm 2019, Ban Chỉ đạo 138 tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo các cấp, các ngành, các cơ quan đơn vị triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn tội phạm nguy hiểm này.
Theo đó, tiếp tục tăng cường tuyên truyền, giáo dục trong cộng đồng về phòng chống tội phạm mua bán người, qua đó tạo ra nhiều chuyển biến tích cực, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong phòng chống mua bán người trên địa bàn toàn tỉnh.
Tiếp tục duy trì và phát huy hiệu quả đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp hội, tổ chức đoàn thể trong tuyên truyền kiến thức pháp luật, phương thức, thủ đoạn hoạt động và kỹ năng phòng chống tội phạm mua bán người; có 26 buổi truyền thông về phòng chống mua bán người tại những địa phương trọng điểm cho hàng nghìn lượt người nghe; thông qua các buổi sinh hoạt đoàn, hội cơ sở đã tuyên truyền, vận động được trên 5.000 hội viên và người dân nêu cao tinh thần cảnh giác, tích cực tham gia phòng ngừa, phát hiện tố giác tội phạm mua bán người; tổ chức 17 lớp tập huấn, hội thảo, tọa đàm về nâng cao năng lực và tuyên truyền phòng chống mua bán người cho trên 1.000 cán bộ hội, đoàn cơ sở.
Có thể nói, công tác tuyên truyền đã tạo ra sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cán bộ và người dân, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng hẻo lánh về tội phạm mua bán người, qua đó đề cao tinh thần cảnh giác trước phương thức và thủ đoạn của bọn tội phạm.
Trong công tác phát hiện, đấu tranh, trấn áp tội phạm, thực hiện kế hoạch phòng chống tội phạm mua bán người năm 2019, Công an tỉnh đã chủ trì, phối hợp với các ngành chức năng làm tốt công tác đấu tranh phòng chống tội phạm mua bán người, chủ động đề ra nhiều giải pháp cụ thể, tăng cường các biện pháp phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ; tập trung đấu tranh triệt phá các tổ chức, đường dây mua bán người ra nước ngoài, khẩn trương điều tra xác minh làm rõ các vụ án để sớm đưa ra xét xử trước pháp luật.
6 tháng đầu năm 2019, thông qua công tác nghiệp vụ, lực lượng công an tỉnh đã phát hiện, điều tra khám phá 2 vụ, 4 đối tượng có hành vi mua bán người; đã tiến hành khởi tố điều tra, chuyển viện kiểm sát nhân dân đề nghị truy tố về tội mua bán người với 2 nạn nhân bị mua bán.
Bên cạnh đó, lực lượng công an đã tổ chức xác minh theo yêu cầu của Bộ Công an và công an các tỉnh hàng trăm trường hợp là công dân tỉnh Yên Bái xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc và không được cho phép cư trú; tiến hành gọi hỏi lấy lời khai của hàng trăm trường hợp khác đã xuất cảnh sang Trung Quốc nay về địa phương.
Có thể nói, Yên Bái đã và đang chủ động, tích cực phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm về mua bán người. Tuy nhiên, tình hình của loại tội phạm nguy hiểm này còn tiềm ẩn những dấu hiệu phức tạp, đặc biệt những vụ án mua bán người vẫn diễn ra, nhất là vùng đồng bào dân tộc Mông nơi vùng cao hẻo lánh.
Đứng trước thực trạng này, các cấp, các ngành cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức pháp luật, đề cao ý thức cảnh giác của người dân, phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị. Song song với đó, lực lượng công an cần nắm chắc địa bàn cơ sở, làm tốt công tác phòng ngừa nghiệp vụ, kịp thời ngăn chặn, xử lý những vụ mua bán người xảy ra.
Một trong những giải pháp căn cơ nhất chính là nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là đồng bào Mông, giúp họ có được cuộc sống no ấm, yên vui ngay trên mảnh đất quê hương, chắc chắn kẻ gian khó có thể lôi kéo họ bằng phương thức thủ đoạn rất cũ là "hứa hẹn có cuộc sống khá giả hơn khi lấy chồng Trung Quốc”.
Lê Phiên