Làm công tác dân vận vừa là chức năng, nhiệm vụ vừa là yêu cầu thực tế đối với lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) cả trong giai đoạn cách mạng trước đây cũng như trong nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay. Trong đó, vai trò của những chiến sĩ "sao vuông" tại cơ sở vùng cao, vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn lại càng có vị trí quan trọng trong việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã gội, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
DQTV có lực lượng đông đảo, tại chỗ và rộng khắp, là con em của nhân dân. Vì thế, các hoạt động của DQTV đều gắn liền với cuộc sống của bản thân và gia đình, quê hương, làng bản, khối phố và đơn vị cơ sở. Nội dung tuyên truyền, hành động của DQTV sẽ có tác động, ảnh hưởng trực tiếp tới nhận thức và hành động của quần chúng nhân dân ở cơ sở.
Mặt khác, DQTV thường xuyên và trực tiếp được cấp ủy, chính quyền các cấp lãnh đạo và chỉ đạo, được cơ quan quân sự địa phương trực tiếp quản lý và hướng dẫn. Do vậy, trong tình hình hiện nay, để DQTV tiến hành công tác vận động quần chúng đạt kết quả cao, các cấp ủy Đảng, chính quyền, cơ quan quân sự địa phương phải có các nội dung, biện pháp thích hợp và phải thường xuyên được đổi mới, luôn kết hợp chặt chẽ giữa nội dung, hình thức và biện pháp tổ chức, trong đó việc nêu cao tinh thần, trách nhiệm của lực lượng DQTV cần phải đặt lên hàng đầu.
DQTV thường xuyên trực tiếp tham gia tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu rõ các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; hiểu rõ và nắm vững các nghị quyết, chủ trương, quy định của cấp ủy Đảng và chính quyền, đoàn thể ở địa phương; tổ chức, hướng dẫn nhân dân tự giác và nghiêm chỉnh chấp hành các chủ trương, đường lối đó.
Đặc biệt, đối với vùng cao, cần tập trung đi sâu tuyên truyền, vận động và tổ chức thực hiện từng nội dung cụ thể, thiết thực trong từng thời gian cần thiết như: tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các chỉ tiêu về phát triển kinh tế của địa phương, thực hiện nếp sống gia đình văn hóa, dân số kế hoạch hóa gia đình; chấp hành nghiêm chỉnh các điều luật quy định về kinh tế, an toàn xã hội và các nghĩa vụ của công dân đối với Nhà nước, địa phương; chống các tập tục và hoạt động mê tín dị đoan hoặc lợi dụng mê tín dị đoan làm tổn hại đến đời sống vật chất, tinh thần và sức khỏe của nhân dân...
Đại tá Lê Văn Trung - Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh chia sẻ: "Để tuyên truyền, vận động nhân dân có kết quả, trước hết, mỗi DQTV phải tích cực nghiên cứu, học tập, nắm vững nội dung mà mình được tuyên truyền, đồng thời phải tự giác chấp hành nghiêm chỉnh và cùng giáo dục, tổ chức, hướng dẫn gia đình, người thân hiểu rõ và tự giác nghiêm chỉnh chấp hành.
Ngoài ra, phát huy vai trò và trách nhiệm của mình, lực lượng DQTV cần thường xuyên, kịp thời tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân hiểu rõ âm mưu, thủ đoạn "diễn biến hòa bình”, "bạo loạn lật đổ” của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch; luôn cảnh giác với mọi hoạt động tuyên truyền, xuyên tạc của chúng.
Bản thân mỗi DQTV phải nêu cao cảnh giác và tổ chức hướng dẫn quần chúng nhân dân không bị kẻ địch và phần tử xấu kích động, lôi kéo và mua chuộc; đồng thời, phải làm cho quần chúng nhân dân hiểu rõ và có trách nhiệm bảo vệ, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, cơ sở chính là bảo đảm an toàn cuộc sống, tính mạng cho mỗi gia đình và mọi công dân”.
Để tiến hành làm công tác dân vận có kết quả, mỗi chiến sỹ DQTV trở thành một cán bộ "dân vận khéo”, cần có tài liệu hướng dẫn từ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đến cơ sở. Đối với cấp tỉnh, huyện cần có nội dung và chương trình bồi dưỡng cho cán bộ chỉ huy quân sự xã, phường và cán bộ DQTV ở cơ sở về nội dung, cách tiến hành công tác dân vận.
Ở cơ sở, cần đưa chương trình giáo dục chính trị thường xuyên hàng năm cho các đối tượng DQTV; đồng thời, căn cứ vào nhiệm vụ, đặc điểm cụ thể của từng địa phương để có nội dung, biện pháp tiến hành công tác dân vận một cách hiệu quả, thiết thực và cần có biện pháp cụ thể để thực hiện pháp lệnh DQTV một cách triệt để nhất…
Anh Hải